Nanotechnologen krijgen processen op zeer kleine schaal – in de orde van een duizendste van een duizendste van een millimeter – steeds beter onder de knie. Dit levert geheel nieuwe toepassingen op, ook in de voedingsindustrie: van slimme verpakkingen die de versheid van het product aangeven tot caloriearme vetten die bijna geheel uit water bestaan. De algemene verwachting is dat de nanotechnologieën een grote invloed gaan hebben op de samenleving. De overheid speelt bij deze ontwikkelingen een belangrijke rol door middel van subsidies, wet- en regelgeving.

Zoals bij iedere nieuwe technologie, kleven er aan nanotechnologieën ook nadelen. Zo vormen hele kleine nanodeeltjes een mogelijk gevaar voor de gezondheid. Daarnaast is het de vraag of er niet hele andere toepassingen te bedenken zijn dan de hierboven geschetste. Er moeten daarom duidelijke keuzes worden gemaakt in de onderzoeksagenda.

De overheid moet zich bij het bepalen van die agenda niet zonder meer laten verleiden door de Sirenen van economische groei en meer welvaart. Het grote gevaar is namelijk dat andere belangrijke zaken – de moeilijke positie van boeren, armoede in de Derde Wereld, vervreemding van ons voedsel – op de tocht komen te staan. Naast de mogelijke risico’s voor de gezondheid en het milieu, moeten ook deze problemen een centrale plaats krijgen in het debat. De auteurs van het Kort Commentaar pleiten dan ook voor een technologieontwikkeling waarin waarden als rentmeesterschap, betrouwbaarheid, rechtvaardigheid en openheid centraal staan. Ze geven in de publicatie bovendien een aanzet voor een toetsingskader voor de nanotechnologieën.

Hoewel deze publicatie specifiek over nanotechnologieën in landbouw en voedsel gaat, kan het toetsingskader ook toegepast worden bij de beoordeling van andere (nano)technologieën.

De Kabinetsvisie op nanotechnologieën wordt eind deze zomer verwacht.