door Leon Meijer en Simone Kennedy

De plannen van VVD-leider Van Aartsen om scholen te verplichten tot kinderopvang, van 's morgens tot 's avonds, komen voort uit economische motieven en emancipatiedrang. Beter is het de ouders een kindgebonden budget te geven, zodat ze er ook voor kunnen kiezen hun inderen zelf te verzorgen.

VVD-aanvoerder Van Aartsen pleit voor een nieuwe ophokplicht, nu niet voor kippen maar voor kinderen. Het is niet het gevaar van de vogelpest dat hem daartoe dringt, maar dat van niet-werkende moeders. Uit Europese cijfers blijkt dat de arbeidsparticipatie van vrouwen in ons land achterloopt. En dat is volgens hem slecht. Hij wil daarom dat scholen voor de opvang van kinderen zorgen, niet alleen onder de reguliere schooltijd, maar ook daarbuiten, van halfacht 's morgens tot halfzeven 's avonds.

De ChristenUnie wil af van de eenzijdige stimulering van kinderopvang. Met een kindgebonden budget houden ouders de keuzevrijheid. Ze kunnen kiezen het geld te besteden aan kinderopvang, of aan compensatie voor het verlies aan inkomen als de ouders besluiten minder te gaan werken.

Nadat Van Aartsen zijn uitspraken over het inzetten van uitkeringstrekkers als begeleiders had ingetrokken, vond zijn pleidooi veel bijval onder hoogopgeleiden. Het kostte hem dan ook nauwelijks moeite de Tweede Kamer ervan te overtuigen scholen te verplichten tot het afstaan van hun gebouw voor dit doel. De kritiek bleef beperkt tot protesten van schoolleiding en leerkrachten, die hun gebouw in eigen beheer willen houden en die het bovendien triest vinden als leerlingen zo lang op school moeten blijven. De discussie concentreert zich nu vooral op het garanderen van kwaliteit in de buitenschoolse opvang binnen scholen.

Economisch belang

Desgevraagd laat Van Aartsen weten dat het belang van het kind bij hem voor opgaat. Maar als je let op de manier waarop hij deze ophokplicht aanprijst, dan is dat moeilijk te geloven. Duidelijk blijkt dat het de voorstanders van een sluitend systeem van kinderopvang vooral gaat om het stimuleren van de economie, het bekostigen van de vergrijzing en het emanciperen van vrouwen. Aan kinderen wordt niets gevraagd. Kinderen zijn zelf het liefst thuis; in hun eigen vertrouwde omgeving en met hun eigen vader en moeder.

Ze hoeven natuurlijk niet altijd te krijgen wat ze wensen. Kinderen mogen best weten dat hun vader en moeder ook andere verplichtingen hebben. Maar een systeem waarbij kinderen alle werkdagen van 's morgens vroeg tot laat in de middag overgelaten worden in handen van derden, bestaat alleen in landen waar ouders hiertoe verplicht worden door een dwingende overheid of door financiële noodzaak.

Keuzevrijheid

Er zijn ouders die andere keuzes maken. Vrouwen of mannen die een deel van hun arbeidstijd opgeven om meer met hun kinderen om te gaan. Zij brengen bewust een financieel offer, omdat ze in tegenstelling tot Van Aartsen arbeidsparticipatie niet als zaligmakend ervaren en liever meer dan twee uur per dag met hun kinderen optrekken.

In deze tijd hebben helaas niet alle ouders die keuzevrijheid. Sommigen, met name alleenstaande ouders, zijn niet in de gelegenheid veel met de kinderen thuis te zijn. Voor hen is betaalbare kwalitatief goede kinderopvang van groot belang. Maar Van Aartsen maakt zo'n onderscheid niet.

Is het slecht voor je kind om meer thuis te zijn? Onderzoek wijst uit dat kinderopvang de meeste kinderen geen kwaad doet. Sommige peuters in de dagopvang leren bepaalde vaardigheden en sociale omgangsvormen eerder dan kinderen die thuis worden gehouden. Maar deze positieve invloed is slechts tijdelijk; na de eerste jaren op de basisschool is er geen verschil meer tussen kinderen die wel en geen gebruik hebben gemaakt van kinderopvang.

Het zou eerlijk zijn ouders een vierjarig kindgebonden budget toe te kennen. Daarmee kunnen zij voor de eerste levensjaren van elk kind kiezen of ze dit budget willen besteden aan kinderopvang of ter compensatie van het inkomensverlies dat voortvloeit uit minder werken. De VVD kiest voor een eenzijdige oplossing. Bij de ChristenUnie telt niet alleen de arbeidsparticipatie van vader of moeder, maar het belang van het hele gezin. Als de overheid zich wil bemoeien met kinderopvang dient ze keuzevrijheid te garanderen.

Leon Meijer en Simone Kennedy zijn lid van de Permanente Campagne van de ChristenUnie.