De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Ik begin mijn bijdrage met het uitspreken van grote waardering en respect voor de manschappen die tot nu toe hebben gediend in Afghanistan. Dat getuigt niet alleen van moed, maar ook van een groot gevoel voor verantwoordelijkheid en professionaliteit.

Ook mijn fractie wil vooral vooruitkijken. Ik begin met de redeployment. Uit de brief die wij hierover hebben ontvangen, blijkt dat hierover nog veel onzekerheid bestaat. Veel zal afhangen van de afspraken met het land dat de taken van Nederland als lead nation zal overnemen. Ik deel de mening van het kabinet dat de overdracht op een zorgvuldige manier moet geschieden. De Nederlandse krijgsmacht heeft de afgelopen jaren heel goed werk verricht in Uruzgan. Er is veel gedaan om de veiligheid te verbeteren en er is veel opgebouwd. Zo zijn er projecten op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs van de grond gekomen. Al deze kennis en ervaring mag niet verloren gaan. Het is daarom ontzettend belangrijk dat het werk van de Nederlandse krijgsmacht op een goede manier wordt overgedragen. Het karwei is immers nog niet af. De verwachting is dat deze maand duidelijk wordt welk land Nederland zal gaan opvolgen. Kunnen wij erop rekenen dat onze opvolger binnen twee weken bekend is? Met welke landen wordt er op dit moment gesproken? En welke mogelijkheden zijn er voor overname? Behoort het tot de mogelijkheden dat er geen nieuwe lead nation komt en dat Uruzgan direct onder de leiding van RC South gaat vallen?

In de brief staat dat het niet is uitgesloten dat met het oog op een goede overdracht ook na 2010 nog leden van de redeployment force in Uruzgan aanwezig moeten zijn. Onduidelijkheid over de overname mag er echter niet toe leiden dat militairen van de TFU uiteindelijk langer in Uruzgan blijven dan is afgesproken of via een gefaseerde terugtrekking het land verlaten. Kan de minister dit nogmaals bevestigen?

Er wordt een logistieke operatie op touw gezet om al het materieel terug te krijgen naar Nederland. Het zou natuurlijk een hoop schelen als we een deel van de hand kunnen doen. Ik denk nu aan de gepantserde woon- en werkcontainers. Momenteel worden hierover gesprekken gevoerd met de partnerlanden. Is daar al meer duidelijkheid over? Een deel van het materieel zal tijdelijk in Kandahar worden opgeslagen. Om welk materieel gaat het hier precies? Wordt rekening gehouden met de mogelijkheid dat een volgend kabinet het besluit neemt om toch langer in Afghanistan te blijven? Mijn vraag is dan ook of het wel verstandig is om nu al het materieel terug te halen naar Nederland. Doen we er niet verstandig aan om een aantal voertuigen in Kandahar op te slaan?

De heer Van Bommel (SP): Ik kan mij die redenering wel voorstellen. Maar als u overweegt, het materieel daar tijdelijk te laten, is het dan ook niet verstandig enige beveiliging achter te laten? Dan weten we zeker dat wij het materieel nog kunnen gebruiken als wij eventueel terugkeren naar Uruzgan.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Na GroenLinks en D66 hoor ik nu ook de SP pleiten voor het laten achterblijven van beveiligers. Ik heb daar niet over gesproken. De heer Van Bommel was altijd tegen voortzetting van deze missie, maar ik stel vast ook hij nu vooruitkijkt. Dat is mooi. Ik doelde op de mogelijkheid om geld uit te sparen en logistiek voordeel te behalen door materieel langer achter te laten totdat het kabinet een definitief besluit heeft genomen over een vervolgmissie.

De heer Van Bommel (SP): U kent mijn bezorgdheid over staatseigendom. Mijn opmerking lag in het verlengde van uw eigen suggestie om materieel achter te laten. Als je materieel achterlaat, moeten afspraken worden gemaakt en moet binnen een bepaald mandaat worden geredeneerd. Rollend materieel moet blijven rollen omdat het anders vast gaat zitten. Dan kan je het later niet meer gebruiken. Na het voorstel van GroenLinks en D66 wacht ik dan toch maar even de praktische uitwerking af van uw voorstel.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Uit de vraagstelling komt soms ook een antwoord. Als de SP die kant op wil, zullen wij zien of het kabinet met een missie wil komen. Ik haak aan op een zin uit de redeploymentbrief dat er wellicht materieel in Kandahar wordt opgeslagen. Mijn vraag is nu om welk materieel het gaat en hoe dit wordt georganiseerd. Kunnen de kosten nog verder oplopen als de belangstelling van de partnerlanden voor materieel tegenvalt? Kan de minister garanderen dat het HGIS-tekort op de defensiebegroting wordt gerepareerd?

Tijdens de Afghanistanconferentie van januari in Londen heeft de internationale gemeenschap er blijk van gegeven langdurig betrokken te willen zijn bij Afghanistan. Daar werd echter wel de boodschap afgegeven dat deze betrokkenheid niet vrijblijvend is en dat de Afghaanse regering nu echt resultaten moet laten zien. Die resultaten blijven echter voorlopig uit, gezien de recente uitspraken van president Karzai. Hij zou zelfs hebben gedreigd zich bij de taliban aan te sluiten als hij nog langer door de internationale gemeenschap onder druk wordt gezet. Ook een eerdere beschuldiging van Karzai dat de VN en de EU betrokken zijn bij grootschalige fraude tijdens de verkiezingen is een schoffering van de internationale partners die hij zo hard nodig heeft. De aanstelling van de nieuwe minister voor drugsbestrijding roept vragen op gezien zijn activiteiten in het verleden. Vervolgens nog een enkele opmerking over goed bestuur. Kan de minister bevestigen dat gouverneur Hamdam is ontslagen? De training van leger en politie biedt een wisselend beeld. Aan de ene kant zien wij duidelijk vooruitgang, bijvoorbeeld als het gaat om de succesvolle operatie bij het plaatsje Marjah in de provincie Helmand. Daarbij is veel verantwoordelijkheid bij het Afghaanse leger neergelegd. Aan de andere kant zijn er echter tekorten bij de opleiding bij EUPOL en de OMLT's. Het is niet gemakkelijk om kwalitatief goed personeel te rekruteren en vervolgens ook te behouden. Wat doet Nederland eraan om opgeleide militairen en politie te behouden? Dat zou de overdracht ten goede komen.

Voorzitter. Het is goed te vernemen dat het European Instrument for Democracy and Human Rights binnen de bredere prioriteit die aan de mensenrechten en democratische hervormingen wordt gegeven in beginsel ook wordt ingezet voor de versterking van de positie van religieuze minderheden. Welke concrete initiatieven worden er op dit punt ontwikkeld?

De fractie van de ChristenUnie deelt de bezorgdheid van het kabinet over de positie van de vrouwen in Afghanistan. Hoe staat het met de implementatie van VN-resolutie 1325? Welke initiatieven heeft Nederland ondernomen om Afghanistan hierbij te ondersteunen? Ik lees alleen dat Nederland zich inzet voor capaciteitsopbouw van de vrouwenorganisaties.