Er is een tijd voor heilige verontwaardiging. Als een liberaal het bestaat om de alledaagse slavernij op de Amsterdamse Wallen op te voeren als voorbeeld van onze ‘vrijheid’. Er is een tijd van treurnis. Als het zelfverklaarde weldenkende deel van politiek Den Haag, niet gehinderd door kennis, schande spreekt van specifieke hulp aan homo’s die daar juist zelf om vragen. Er is een tijd van gerechtvaardigde boosheid. Als veel journalisten in het geval van Different een hele dag door volop aan ‘hoor’ doen en te vooringenomen zijn voor fatsoenlijk ‘wederhoor’. Er is een tijd voor gelovige strijdbaarheid. Als het evangelie onrecht wordt aangedaan, als een karikatuur wordt gemaakt van God en geloof.

Er is ook een tijd om te zwijgen. Momenten voor schaamte, bezinning, verootmoediging. Maar dat gaat me lang niet altijd zo goed af. Als ik bijvoorbeeld een verhaal hoor van mensen die iets vertellen over wat kerkmensen hun allemaal hebben aangedaan. En dat ze daarom niet meer in de kerk komen of zelfs niet meer in God kunnen geloven. Dan wil die bezinning en inkeer bij mij niet erg vlotten. Want wat een onzin, om vanwege een paar sterfelijke mensen de eeuwige God vaarwel te zeggen. Dan heb je toch geen goed ontwikkeld gevoel voor de juiste proporties. Zo’n verhaal klinkt me dan in de oren als een goedkope smoes om op zondag wat langer in bed te blijven liggen.

Bij het misbruikschandaal van de Rooms-Katholieke Kerk lukte het me ook niet zo om me te schamen en te verootmoedigen. Dat komt natuurlijk allereerst omdat ik een protestant ben. Maar de seculiere verontwaardiging klonk me ook selectief in de oren. Het misbruik van decennia geleden werd wel erg gretig aangegrepen om op de kerk in te hakken, terwijl het misbruik in andere internaten in die tijd in dezelfde mate voorkwam. Toen een paar weken geleden een rapport verscheen over recent misbruik in de jeugdzorg bleek dat van een schokkende omvang te zijn. Maar ik herinner me geen speciale uitzending van Nieuwsuur waarin Twan Huys de directeur van Bureau Jeugdzorg aan een stevig verhoor onderwierp. De enorme aandacht voor het misbruikschandaal in de Rooms-Katholieke Kerk is me te buitenproportioneel. Dat alles helpt me niet om me heel erg te verootmoedigen. En toch.

Er is een tijd om de schaduwkanten van christenen en de kerk onder ogen te zien. Er is een tijd om – hoe ongemakkelijk ook – te erkennen dat er veel mensen zijn die het volle recht hebben om hun beklag te doen. Wat Twan Huys er verder mee doet, moet hij weten. Wie er ook verder maar selectief verontwaardigd over wil zijn, dat is zijn eigen verantwoordelijkheid. Maar er is een moment om te beseffen: het ís ook erg. Mannen die in Gods dienst stonden en kinderzieltjes geknakt hebben, levens onherstelbaar beschadigd hebben. Het is ook een gruwel. Zoals ook incest in christelijke kring een hemeltergend onrecht is, zoals het ook uiterst pijnlijk is als homo’s soms de kerk zijn uitgekeken. Ook in protestantse kerken zijn er predikanten en ouderlingen die door hun woorden en daden een stoorzender zijn geweest voor mensen die naar Gods stem wilden luisteren, maar zo niets van God hebben kunnen horen. Ook om ons heen zijn er mensen gebutst en beschadigd uit de kerk gestrompeld. Voor te veel mensen is het afscheid van de kerk een bevrijding geweest, alleen maar omdat Gods kostgangers er een bende van hadden gemaakt.

Nee, ik verlang niet naar een kerk die alleen maar ‘sorry’ zegt. We hebben niet veel aan christenen die door een eindeloze zelfveroordeling voortaan maar over het evangelie zwijgen. Het blijft een tijd die dappere, fiere gelovigen nodig heeft, die zich voor Gods goede nieuws niet schamen. Maar dit is ook een tijd om op gezette momenten te zeggen: het ís ook erg. Het is vooral een tijd om te beseffen dat christenen geen beter DNA hebben dan niet-christenen. Een tijd om het heel diep tot ons door te laten dringen dat wij allemaal slechter zijn dan we denken. En om daarom meer dan ooit onze hoop te vestigen op de God die genadiger is dan we denken.

Gert-Jan Segers is directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Hij schrijft op deze plaats maandelijks een column.

Deze column verscheen ook in het Nederlands Dagblad van vrijdag 20 januari