Deze week ligt de nieuwe DenkWijzer op de mat bij onze donateurs. Daarom plaatsten we hier zoals gebruikelijk alvast het voorwoord. Het thema van deze DenkWijzer is 'Wij houden van Holland'

Voorwoord

Na nummers over het Europese en lokale vlak, nu aandacht voor het nationale niveau: Nederland. Heeft ons land als natiestaat toekomst? Of hebben landen onder druk van globalisering en europeanisering steeds minder bestaansrecht? En wat typeert een land? Is dat een taal, een cultuur, een verleden? Hoeveel ver- scheidenheid kan een land verdragen? 

Wie zijn wij?

Na de oorlog was het decennialang verdacht om over nationale identiteit te praten. De multiculturele droom was springlevend en het kosmopolitisme toonaangevend. Hier en daar werd het belang van nationale cultuur en Nederlandse identiteit benoemd – bijvoorbeeld binnen de voorlopers van de ChristenUnie (in het bij- zonder door A.J. Verbrugh, die onder meer schreef over de Nederlandse taal en cultuur). Begin deze eeuw kwam Paul Scheffer met zijn beroemde artikel over ‘Het multiculturele drama’ en ontbrandde een discussie over de noodzaak van een nieuw wij. Maar wat is dat wij? Wie zijn wij? Volgens Ringo Ossewaarde is Neder- land gevormd door drie tradities: de protestantse, de katholieke en de humanistische. Deze drie hebben in hun onderlinge spanning Nederland gemaakt tot wat het is. De laatste tijd heeft echter een destructieve, neoliberale versie van het humanisme ons land in een identiteitscrisis doen belanden.

Liefde voor vrijheid

Ossewaarde legt de oorzaak van de crisis dus niet primair bij de multiculti-ideologie. Iemand die dat wel doet is Thierry Baudet. Deze jonge conservatief pleit luid en duidelijk voor het belang van natiestaat Neder- land met gedeelde waarden en normen. En aangezien het christendom de Nederlandse moraal en cultuur heeft gevormd verdient dat een bevoorrechte positie. Dus: wel klokgelui, geen minaretten. Naast het multiculturalisme is volgens Baudet ook de EU een belangrijke factor in het uithollen van de natiestaat. Want ook de EU ondermijnt nationale grenzen en loyaliteiten - en daarmee onze democratische rechtsstaat. Het belang van een gedeelde rechtscultuur zien we ook terug in het artikel van André Rouvoet en Jacob Pot. Zij pleiten voor een preambule bij de Grondwet en meer nadruk op het symbolische, samenbindende gehalte van onze constitutie.

Als Nederland een identiteit heeft, dan is die in mijn ogen in belangrijke mate gelegen in de liefde voor de rechtsstaat en de dankbaarheid voor onze vrijheid. Maar – en dat is een actuele vraag - hoe gaan we om met die vrijheid? Gunnen we mensen en groepen nog wel de ruimte om zich anders te gedragen dan de meerderheid? Of ‘tolereren’ we vooral waar we het zelf mee eens zijn? Volgens Mirjam van der Bent-Crezee heeft onze cultuur weinig meer op met verdraagzaamheid. Dat is tragisch. Want misschien ondermijnen we op die manier wel de kern van onze eigen identiteit.

Geert Jan Spijker, eindredacteur