Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber aan een begrotingsbehandeling met minister van Nieuwenhuizen Wijbenga van Infrastructuur en Waterstaat en staatssecretaris van Veldhoven-van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat, Kamerstuknr. 34 775

De voorzitter:
We gaan vrolijk verder. We gaan luisteren naar mevrouw Dik-Faber van de fractie van de ChristenUnie.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. "Vrolijk verder" zelfs!

Ik begin met de minister en de staatssecretaris van harte welkom te heten in de Kamer. Voor beiden is het parlement natuurlijk bekend terrein. Het is goed dat beide bewindspersonen ervaring hebben met de dossiers waarmee ze zich gaan bezighouden: infrastructuur, mobiliteit, milieu en water.

Voorzitter. De ChristenUnie zet zich in voor verbetering van de lucht- en waterkwaliteit in ons land. We moeten ervoor zorgen dat onze kinderen en kleinkinderen schone lucht kunnen inademen en voldoende en veilig drinkwater hebben. De ChristenUnie wil ook dat mobiliteit slim, duurzaam en integraal wordt. Dat betekent schoner vervoer en slimme mobiliteitsoplossingen. Dat is hard nodig, want Nederland loopt vol. De filedruk is hoog en de treinen zijn overvol. De ChristenUnie wil daarom investeren in lightrail in de Randstad en in kortere reistijden en meer directe verbindingen op het spoor. De ChristenUnie zet zich ook in voor een circulaire economie.

Voorzitter. Met dat laatste wil ik beginnen. Het is niet voor niks dat ik SDG 12 heb omarmd, een van de duurzame doelen van de Verenigde Naties. Dat doel betreft duurzame consumptie en productie. Ik begin met de circulaire economie. Producten en materialen eindigen nog te vaak als waardeloos afval. Het is goed dat er sinds kort een grondstoffenakkoord is. Ik hoop dat de transitieagenda's die nu worden uitgewerkt ook echt leiden tot het sluiten van kringlopen en bovendien leiden tot minder zwerfafval. De pilot Schoon Belonen is net geëvalueerd Vandaag hebben we die evaluatie ook van de staatssecretaris ontvangen. Wat vindt de staatssecretaris van de uitkomsten? Hoe wil de staatssecretaris met deze resultaten een vermindering van 90% van het zwerfafval in drie jaar bereiken, zoals dat ook is opgenomen in de petitiemotie van de Plastic Soup Surfer?

Voorzitter. Ook op het gebied van kleding liggen er heel veel kansen om te hergebruiken. Onder meer het Leger des Heils zamelt veel kleding in, jaarlijks 27 miljoen kilo textiel. Ook de overheid moedigt het inzamelen aan. Het grote probleem blijkt de hoogwaardige recycling van de ingezamelde textiel, onder meer door de grote hoeveelheid fast fashion in de winkels. Mij is ook ter ore gekomen dat de labeling vaak niet klopt. Dat is niet echt behulpzaam voor consumenten die wel een duurzame keuze willen maken, maar dat dus niet kunnen omdat ze de informatie niet hebben.

Voorzitter. Ik ben daarom blij met de antwoorden op mijn Kamervragen. De staatssecretaris gaat in overleg met de kledingbranche en andere betrokkenen, ook over concrete afspraken over het percentage gerecycled textiel. Wanneer gaat de staatssecretaris hierover in overleg? Daarnaast wordt via het eigen inkoopbeleid van de geüniformeerde diensten daadwerkelijk gebruikgemaakt van gerecycled textiel. Mijn vraag is of dit ook overheidsbreed gaat gebeuren, dus niet alleen door de rijksoverheid, maar ook door andere overheden.

Voorzitter. Ik vind het opvallend dat 76% van de gemeenten het wagenpark niet duurzaam inkoopt en niet om minimale randvoorwaarden voor milieu vraagt. Dat blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu, dat ons afgelopen week bekend is geworden. Omdat op de laagste prijs wordt gegund, komt het vaak neer op de inkoop van diesels. Wat vindt de staatssecretaris van deze uitkomst? Is zij bereid om met de VNG hierover in gesprek te gaan? Hoe zit het met de inkoop van auto's door de rijksoverheid zelf?

Voorzitter. Een onderwerp waar mijn fractie de laatste jaren vaak aandacht voor heeft gevraagd, zijn de brom- en snorfietsen. Per 1 januari mogen de meest vervuilende brommers en scooters niet meer worden verkocht. In de beantwoording van eerdere vragen antwoordde de toenmalige staatssecretaris dat zij de suggestie om de snorfiets uit te faseren een interessante optie vindt die zij zou gaan verkennen. Rond de jaarwisseling zou hierover meer informatie komen. Kan de nieuwe staatssecretaris hier al meer over melden?

Dan de fiets. De ChristenUnie is verheugd dat het nieuwe kabinet 100 miljoen uittrekt om te investeren in fietsinfrastructuur, zodat we fietssnelwegen en fietsenstallingen kunnen uitbreiden. Hoe gaat de minister hiermee aan de slag, samen met de provincies, gemeenten, maatschappelijke organisaties en andere betrokkenen? Er is een bestuurlijk akkoord genaamd de Tour de Force, maar er zijn ook maatschappelijk belangrijke partners, zoals de ANWB en de Fietsersbond. Is de minister bereid om een investeringsplan te maken samen met al deze partners, dus met overheid en maatschappelijk middenveld?

Voorzitter. Ook door anderen genoemd is de veiligheid van het verkeer. Het gebruik van een smartphone in de auto is letterlijk levensgevaarlijk, niet alleen voor jezelf, maar vooral ook voor andere weggebruikers. In het verkeer moet je je bezighouden met wat er op de weg gebeurt. We willen daarom dat het kabinet sterker inzet op het aanpakken van smartphonegebruik achter het stuur en op het voorkomen van ongelukken. Wat gaat de minister hieraan doen?

Voorzitter. Ik kom op de binnenvaart. De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan het ontlasten van het wegverkeer en het beperken van de uitstoot van transport.

De voorzitter:
Mevrouw Kröger, u heeft al drie interrupties gehad. Nou, we doen er nog eentje, maar heel kort dan en in één keer. Ik ben een zwakke voorzitter. Ik zet ook nog uw geluid aan; zover gaat het vandaag.

Mevrouw Kröger (GroenLinks):
Dank u wel, voorzitter. Nog heel even over het blokje van de circulaire economie. De ChristenUnie is altijd voorstander geweest van statiegeld. Ik wil even helder hebben of mevrouw Dik-Faber er nog steeds een voorstander van is dat we snel een statiegeldsysteem voor flesjes en blikjes gaan invoeren in Nederland.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
De ChristenUnie is inderdaad altijd voorstander geweest van uitbreiding van statiegeld. Dat blijven we ook, maar ik denk dat we wel even moeten kijken wat de logische volgorde der dingen is en welke afspraken we met elkaar gemaakt hebben. Er is een raamovereenkomst en er is een pilot Schoon Belonen. Die heb ik vandaag gekregen. Ik heb daar eerlijk gezegd nog niet naar kunnen kijken. Ik heb al wel geluiden gehoord dat de resultaten tegenvallen. Daar wil ik dus eerst een kabinetsreactie op. De Kamer heeft zelf ook nog een rondetafel afgesproken, waarvan GroenLinks een van de initiatiefnemers is. Dat proces gaan we dus allemaal doorlopen en dan gaan we kijken wat de slimste oplossing is om het zwerfafval op straat tegen te gaan.

De voorzitter:
Heel goed. U continueert.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Oké. Ik was bij de binnenvaart. De binnenvaart levert een belangrijke bijdrage aan het ontlasten van het wegverkeer en het beperken van de uitstoot van transport. Het is goed dat het regeerakkoord ook inzet op een green deal met de sector voor verduurzaming van de zeevaart, de binnenvaart en de havens. De sector is zich al zeer bewust van de noodzaak tot vergroening. Op welke wijze gaat de minister de sector en de brancheverenigingen betrekken bij het opstellen van deze green deal?

Voorzitter. Er zijn veel mogelijkheden om de binnenvaart te verduurzamen, bijvoorbeeld door hybride motoren te stimuleren. Het varen op elektromotoren binnen havengebieden vermindert de uitstoot enorm. Daar zijn oplaadpunten voor nodig, maar ook kunnen wachttijden verminderen door in de Rotterdamse haven meer kadekilometers te realiseren. Is de minister bereid om ook deze maatregelen mee te nemen in de green deal? Ik overweeg op dat punt een motie.

Mijn laatste punt is al vaak in de Kamer aan de orde geweest: de sluis bij het Kornwerderzand. Verbreding en de verdieping van de sluis bij het Kornwerderzand is van groot belang voor de maritieme sector en de regionale economie. Het geeft een impuls aan de scheepswerven, mogelijk tot 2.600 extra banen, en het draagt bij aan de verschuiving van vervoer over de weg naar vervoer over water. Vorig jaar is een motie aangenomen over een rijksbijdrage van 30 miljoen. Kan de minister toezeggen dat zo snel mogelijk gestart kan worden met de realisatie nadat de financiering rond is? En ziet de minister kansen om de werkzaamheden aan de Nieuwe Afsluitdijk tegelijkertijd met verbreding van de sluis te laten plaatsvinden?

Voorzitter, dank u wel. Ik zie uit naar de beantwoording van al mijn vragen.

De heer Gijs van Dijk (PvdA):
Ik heb het niet in de bijdrage van mevrouw Faber gehoord, maar ik ben benieuwd naar de ratio van het mogelijke aanbesteden van het hoofdrailnet vanaf 2025. Dat staat in het regeerakkoord. Dat betekent dat de NS wellicht niet meer de vaste vervoerder zal worden, maar wellicht een andere vervoerder. Hoe staat de ChristenUnie in dit debat?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Laat ik eerst vaststellen dat het nu nog geen 2025 is. We hebben dus nog een hele tijd te gaan. In het regeerakkoord staat ook niet dat we gaan aanbesteden, maar dat we dat als optie achter de hand houden. Waarschijnlijk loopt de Partij van de Arbeidfractie nu dus te ver en te fors op allerlei zaken vooruit.

De heer Gijs van Dijk (PvdA):
Ik hoop het. Ik hoop dat ik mij onnodig zorgen maak over die mogelijke aanbesteding, maar ziet mevrouw Faber ook dat diverse privatiseringsacties in het verleden vaak niet hebben geleid tot beter vervoer en meer efficiëntie maar juist tot het tegenovergestelde en dat dat voor veel mensen een goede reden is om zich zorgen te maken, bijvoorbeeld de mensen die werken bij de NS en die zich afvragen waarom dit überhaupt als optie in het regeerakkoord staat? Deelt u die zorgen van die mensen van de NS maar ook van de reizigers?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Bij het openbaar vervoer vind ik het in de allereerste plaats van belang dat er goed, adequaat en betaalbaar openbaar vervoer is voor de openbaarvervoerreizigers in ons land. Wat is er de afgelopen jaren gebeurd? Van bepaalde lijnen hebben we gezegd dat we die gaan aanbesteden. Dan is het niet meer de NS die daar rijdt maar dan is de aanbesteding gewonnen door een andere maatschappij. Dat levert vaak betere prestaties op. Dat was niet dankzij de steun van de Partij van de Arbeid, maar wel met de steun van de meerderheid van de Kamer. Het heeft gezorgd voor werkgelegenheid. Het heeft gezorgd voor betere ov-prestaties en voor een betaalbaar ov voor mensen. Op plaatsen waar eerst geen treinen reden of waar dreigde dat er geen treinen meer zouden rijden, zijn vervolgens wel treinen gaan rijden, soms wel vier keer per uur. U kent allemaal de Valleilijn, die door mij als woordvoerder vaak naar voren is gebracht. Dat was allemaal niet dankzij de Partij van de Arbeid, maar dankzij onder andere de ChristenUnie, met steun van de meerderheid van de Kamer. We gaan elkaar dus nog spreken over dit onderwerp.

Meer informatie