Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus

donderdag 16 september 2021 00:00

Bijdrage Mirjam Bikker aan een plenair debat met minister-president Rutte, minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

16 september 2021

Kamerstuknr. 25295

Mevrouw Bikker (ChristenUnie):
Dank u, voorzitter. Volgens mij staan we op een kruispunt. Een nieuwe fase in deze crisis breekt aan, want de vaccins werken, minder mensen zijn heftig ziek en de besmettingscijfers zijn laag. En ja, dan komt het moment dat we de sprong kunnen maken naar het loslaten van de maatregelen. Maar wat is daarvoor het goede moment en op welke manier? De ChristenUnie wil daarbij kiezen voor vertrouwen in de samenleving en geen onnodige overheidsinmenging, maar juist aanmoedigen om goed te leven en voor elkaar te zorgen.

Het komt erop aan om ook nu die waarden vast te houden. Daarom heb ik drie ijkpunten. Het blijft onze opdracht om tweedeling te voorkomen, om kwetsbaren te beschermen en om keuzes te maken die houdbaar zijn voor de zorg. De minister koos tijdens de persconferentie echter voor een harde toon in de richting van ongevaccineerden. Helpt dat? De groep van 1,8 miljoen Nederlanders is divers. Een heel aantal mensen twijfelt. De vaccinatiegraad in de kwetsbare stadswijken is laag, en we weten dat men daar wantrouwig naar de overheid is. Een harde toon en opnieuw benoemen dat de testen slechts voorlopig gratis zijn: het helpt niet. De ChristenUnie heeft eerder aangegeven grote moeite te hebben met deze vorm van drang en dat is onveranderd. En ja, wat die twijfelende groep betreft is er wel winst te boeken: met een vaste, vindbare plek met vertrouwde gezichten en betrokkenheid van vrijwilligersorganisaties, passende voorlichting en communicatie. Voorkom dat het testen wordt gezien als pesten. Zorg dat het bij blijft dragen aan het voorkomen van besmettingen.

Voorzitter. Naast die principiële moeite ten aanzien van drang, heb ik ook nog veel praktische vragen bij de toegangspas. Want wat is er geregeld voor mensen die om medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden? Heeft dit toegangsbewijs daadwerkelijk effect op het tegengaan van besmettingen? In een drukke disco is dat zeker voorstelbaar, maar toch niet bij het kopje koffie 's morgens op het terras op de Markt in Gouda of bij het strandpaviljoen in Katwijk. Voor een gezin met ongevaccineerde tieners is de gele M onmogelijk, terwijl een bezoek aan de meubelgigant of het tuincentrum hier niet onder valt. Hoe ziet het kabinet de proportionaliteit? Is daar meer maatwerk te leveren, echt gericht op de plaatsen waar de besmettingsgraad hoger is?

Ik vraag het kabinet in te gaan op de grondslag van de Tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen voor de nieuwe invulling. In mei spraken we over meer mogelijk maken ten aanzien van grote evenementen. Een gewoon cafébezoek was destijds niet het oogmerk. Is overwogen om in sommige sectoren de 1,5 meter te handhaven of een keuze mogelijk te maken? We lezen in de OMT-adviesaanvraag dat er alternatieven zijn overwogen. Denk aan het thuiswerken en de groepsgrootte vanaf 30 personen. Waarom is daar niet voor gekozen? Kan dat worden onderbouwd? Tot slot op dit punt: heeft het kabinet voor ogen wanneer het van de toegangsbewijzen af wil? Bij welk vaccinatiepercentage? Of heeft het kabinet andere plannen?

Voorzitter. Ondertussen is de druk op de zorg in de ziekenhuizen hoog. We zien dat er een ongekend hoog ziekteverzuim is. Het griepseizoen moet nog beginnen en we weten dat de versoepelingen de bezetting van de bedden in de ziekenhuizen helaas laten toenemen. Hoe beoordeelt het kabinet de beschikbare ic-capaciteit? Zijn de verpleegkundigen gehoord? Na het applaus en de bonus kan nu uitvoering van het SER-advies niet uitblijven, willen we ook in 2022 de zorg nog voldoende overeind houden. De gewone verpleegkundigen, de mensen met qua salaris de grootste afstand tot de lonen in de markt of de publieke sector moeten weer merken dat waardering niet alleen uit woorden bestaat, juist nu. Met hoe de systematiek werkt kunnen we niet wachten tot het najaar. Dan zou de zorg nog een jaar langer moeten wachten op loonsverhoging. Ik ben dus benieuwd naar de plannen van het kabinet. Samen met de collega van de SP heb ik een voorstel gedaan om juist nu al 600 miljoen in te zetten en uiteindelijk structureel 1 miljard vrij te maken voor de mensen die echt de handen aan het bed zijn. Dat kan ook goed, via de vennootschapsbelasting, de winst van bedrijven. Want na 80 miljard steun van de Staat — zeer terecht en wat heeft het geholpen, wat was het effect goed! — mag andersom gevraagd worden om een heel klein beetje van de winst af te staan voor de zorg. Engeland en de VS gingen ons voor.

Voorzitter, nog twee andere punten. Allereerst ten aanzien van de besluitvorming. Uitlekkende plannen, persconferenties zonder OMT-advies, van alles openbaar: het verandert niet en ik heb daar moeite mee, want in dit coronadebat moeten we en passant ook nog een mening geven over de vaccinatieregistratie van zorgpersoneel. Dat zijn grote thema's, die we eigenlijk van heinde en verre zien aankomen en die dan in vier minuten besproken moeten worden — nu in gelukkig vijf minuten, dankzij uw genade, voorzitter, maar toch. Het is wel echt heel weinig tijd voor punten die we lang aan zien komen. Zouden we dat niet beter kunnen organiseren met elkaar, vraag ik me af.

Wat die vaccinatieregistratie betreft: de ChristenUnie staat hier naast de vakbonden. Het beperkt vrijheden, terwijl het schijnveiligheid oplevert. Dat zullen wij niet steunen.

Voorzitter. Ik begon ermee: wij staan op een tweesprong. Kiezen we voor een aanpak die vooral vanuit wantrouwen naar groepen opereert of versterken we de samenleving zelf om corona te weren? Wat de ChristenUnie betreft blijven we, nu het beter gaat, net zo stevig staan voor de grondrechten, voor de vrijheden, voor het voorkomen van tweedeling. We moeten een keer de sprong wagen, dat is helder. Het kabinet zoekt naar wegen om de maatregelen los te laten en dat doen we graag met hen, maar laten we proberen om alle mensen van goede wil betrokken te houden. Moedig dat aan.

Dank u wel.

 

« Terug