Bijdrage Joël Voordewind aan Algemeen Overleg Gesloten Jeugdzorg

donderdag 24 september 2009

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. De gesloten jeugdzorg is nog steeds een probleem. Daarom zitten wij hier. Onlangs hebben wij weer gesproken met een aantal ouders dat hier op het Plein stond, met schrijnende verhalen. Eén verhaal kan ik mij nog goed herinneren. Een zoon had al twee keer een poging tot zelfdoding ondernomen. Hij kreeg geen behandeling in een jji. De bezoekuren waren beperkt. Er was sprake van visitaties en een streng regime, terwijl de jongere zelf geen strafrechtelijk verleden had. Andere verhalen lees je op de website van Misplaatst: anderhalfjaar zonder behandelplan tussen jongeren die mensen hebben neergestoken of in brand gestoken, meisjes die zichzelf snijden.

De situatie is heel schrijnend. Het gaat om jongeren met zware problematiek. In 2007 heb ik bij de begrotingsbehandeling een motie ingediend om zo snel mogelijk te komen tot een scheiding van de regimes. Ik heb hierbij als datum 1 januari 2008 genoemd. Het is nog steeds niet zover. Ik zie goede dingen in de brief van de minister. Hij wil zijn uiterste best gaan doen om zo snel mogelijk tot een inhaalslag te komen. Deze is gedeeltelijk al in werking gezet door extra bij te bouwen, zo heeft de minister de Kamer in een brief laten weten. De minister gaat het echter niet redden voor 1 januari 2010. Zijn oplossing is om dan maar extra plaatsen bij de jji's te benoemen tot gesloten jeugdzorg. Met het verhangen van een bordje of het verwisselen van een vlag redden wij het echter niet. In hoeverre worden deze plaatsen ook echt geslotenjeugdzorgplaatsen? De fractie van de ChristenUnie dringt erop aan dat sprake is van een fysieke scheiding, dus niet alleen een scheiding in behandeling, bij de jji's. Het liefst één jji volledig voor gesloten jeugdzorg waaruit strafrechtelijk geplaatste jongeren worden weggehouden. Kan de minister bevestigen dat dit zijn intentie is? Betekent dit ook dat er ander personeel komt te werken? Gaat het hele regime veranderen, in lijn met mijn motie: geen visitaties meer, gepast bezoekbeleid? Kortom, een compleet ander regime dan het huidige jji-regime?

In 2010 is sprake van een gat tussen de beschikbare capaciteit van 1400 plaatsen en de benodigde capaciteit die geraamd is op 1580. Het gat betreft dus 180 plaatsen. Hoe gaat de minister dit aanpakken? Hoe is de gestegen instroom te verklaren? Ik zie dat de lijn verder doorgetrokken wordt. Heeft het op stoom komen van de gesloten jeugdzorg een aanzuigende werking? Wordt er nu vaker door jeugdzorg of kinderrechters doorverwezen naar de gesloten jeugdzorg?

De Kamer, ikzelf incluis, heeft er eerder bij de minister op aangedrongen dat plaatsing in de gesloten jeugdzorg zo veel mogelijk plaatsvindt in de omgeving van de ouders, opdat sommige ouders niet van Limburg naar Groningen moeten reizen om op bezoek te gaan. Is dit nog steeds het streven van de minister? Wij zien een grote oververtegenwoordiging in Gelderland en Utrecht -- traditioneel is daar veel capaciteit -- maar er is nog te weinig in de Randstad. Ik zie dat daar wel wordt bijgebouwd, maar komt een en ander wel goed?

In de gespecialiseerde instellingen zijn soms lege plekken. Zijn de spreiding en de afstemming tussen vraag en aanbod wel goed?

Mijn laatste punt betreft De Sprint. Volgens mijn gegevens zijn er 90 plekken leeg. Hoe kan dat? Waarschijnlijk heeft dit ook te maken met de korte plaatsingsduur en met het andere regime waar De Sprint nu voor staat: een langer behandeltraject. Het is erg zonde om lege plekken te hebben, terwijl elders grote wachtlijsten zijn.

« Terug