Democratische partijvernieuwing: naar een ledenpartij?
08-02-2003 09:59 08-02-2003 09:59
Aan de vooravond van de definitieve fusie van de RPF en het GPV, met als resultaat de ChristenUnie, zijn regelmatig geluiden te horen dat de leden binnen deze nieuwe partij meer invloed moeten krijgen. Met andere woorden: de partij moet democratischer worden. De verschillende fora op het internet en de krant zijn bekende spreekbuizen voor deze geluiden. In dit artikel wordt ten eerste de noodzaak hiervan onderzocht. Moet de partijstructuur worden veranderd? Moet het democratischer? Of kan alles blijven zoals het is, en moet er geïnvesteerd worden in de huidige organisatiestructuur, teneinde deze beter te laten functioneren? Daarnaast wordt in dit artikel ingegaan op een aantal mogelijke varianten voor de nieuwe partijstructuur van de ChristenUnie.
Democratiseren van de democratie
Het Griekse woord dèmokratia, de etymologische wortel van ons woord democratie, betekent letterlijk volksmacht. Het legt de zeggenschap bij het volk en niet bij een select gezelschap, een alleenheerser, of een god. Ten aanzien van politieke partijen betekent democratie dat de macht bij de leden ligt. Bij een democratische partij geven de leden letterlijk richting en invulling aan de partij. Nationaal is een beweging waar te nemen die wel ‘het democratiseren van de democratie’ genoemd wordt. Onder andere politieke partijen worden vandaag de dag geacht transparant en ‘plat’ te zijn, en de burger wil daarbinnen met de scepter zwaaien. ‘Weg met die verfoeide bestuurlijkheid’ is een milde samenvatting van honderden discussies en artikelen van het afgelopen jaar over politiek, politici, bestuurders en politieke partijen. In hoeverre een christelijke partij op en top democratisch moet willen zijn, is een vraag die nogal eens aan de orde komt binnen deze partijen.
Om maar met de deur in huis te vallen: een christelijke politieke partij kan eigenlijk maar beter niet al te democratisch zijn. Democratie kan instabiliteit tot gevolg hebben. Mensen willen vandaag dit en morgen dat, en dat kan nu eenmaal niet de werkwijze van christelijke politiek zijn. God, altijd dezelfde, is immers soeverein, niet de gebrekkige mens. Christelijke politiek motiveert zichzelf vanuit dit vaste beginsel. Met andere woorden: christelijke partijen zoals de ChristenUnie zijn beginselpartijen. Een en ander in tegenstelling tot programmapartijen zoals het CDA, dat zich ten eerste concentreert rondom een programma en daarnaast rondom een veel ‘losser’ beginsel als het christen-democratisch gedachtegoed. Toch is er veel voor te zeggen om de ChristenUnie democratischer te laten functioneren. Ten eerste is de burger veel mondiger en beter geïnformeerd geworden. Hij kan dus wel degelijk met zinvolle nieuwe inzichten komen voor de partij. Daarnaast heeft hij veel meer mogelijkheden om betrokken te worden bij het bestuur dan vroeger. Met een simpele e-mail kan iedereen bereikt worden, en kunnen beslissingen genomen worden. Daar zijn geen extra bestuurslagen meer voor nodig, maar een intelligente organisatie met transparante structuren. Bovendien is de cultuur, organisatiegraad en organisatiewijze in de christelijke kringen stevig veranderd de laatste tien jaar. Of men het wil of niet, de protestants-christelijke zuil is opengebroken en geëmancipeerd.
Emancipatie
Een partij als de ChristenUnie moet wel gehoor geven aan deze wijzigingen wil zij als organisatie geen anachronisme worden. Een natuurlijke en meer volgzame achterban, zoals de SGP die nog kent, is er simpelweg niet meer voor de ChristenUnie. Nu kan men concluderen dat dit een jammerlijk modieus verschijnsel is en dat de partij in ongewijzigde vorm dan maar zetels en kader moet inleveren. Dat lijkt echter geen goede optie, want ‘emancipatie’ wil niet zeggen dat men van God los is en dat men daar als christelijke partij dus per definitie tegen moet zijn. Veeleer beleeft men in christelijke kringen het geloof, zichzelf en de wereld om zich heen tegenwoordig anders. Dit is gezien de vele vragen die op de burger afkomen, heden ten dage misschien niet meer dan logisch. De ChristenUnie moet daarom blijven proberen een gepast én gelovig antwoord te geven op deze vragen. Zij moet als partij relevant willen zijn. Er is, gezien de velen die met ‘de stemwijzer’ uitkomen bij de ChristenUnie, nog steeds veel vraag naar die partij. Het adagium voor de ChristenUnie zou dus moeten luiden: beginselvast, maar modern. Het houdt de leden vast én betrokken en het heeft de meeste kans nieuw electoraat te werven.
Fusie
Aan de vooravond van de definitieve organisatorische fusie van de RPF en het GPV speelt de bovenstaande discussie een belangrijke rol in de ChristenUnie. Er gebeurt van alles in de partij waaruit blijkt dat velen ervan zijn overtuigd dat er nog één en ander kan worden verbeterd aan de besluitvormingsstructuur in de partij. Er vinden discussies plaats op internet, in de krant en op de congressen van de ChristenUnie. Niet zelden zijn de jongeren van de ChristenUnie in deze discussie een belangrijke factor. Blijkbaar verwacht men dat nu het moment is om meer democratie van de partij te eisen. Maar wat moet er precies veranderen? Zijn dit in de kern toch vooral aanpassingen zodat de huidige partijstructuur beter gaat functioneren, of is er meer nodig?
Kaderpartij
De ChristenUnie wil in de eerste plaats gaan voor uitgesproken christelijke politiek. Dit zou kunnen met een kaderpartij. Een professionele partijorganisatie zonder ‘dat gedoe’ met al die leden. Er worden dan alleen nog maar sympathisanten geworven. Deze sympathisanten krijgen voor hun geld een mooi blad, extra achtergronden via internet, een paar keer per jaar een leuke bedelbrief en natuurlijk regiobijeenkomsten waar men kamerleden kan ontmoeten. Waarom zou zoiets niet werken? Hoeveel leden hebben nu daadwerkelijk de behoefte om mee te praten? De ChristenUnie heeft nog geen 30.000 leden en het aantal actieve leden hiervan is een ruime factor 10 kleiner. Het aantal stemmers is daarentegen ongeveer een factor 10 groter. Niets aan de hand toch? Creëer een platte organisatie, verzamel vooral veel geld voor de dure verkiezingscampagnes en ga puur professioneel aan de slag. Dit is een goede manier om instabiliteit te voorkomen, hoewel het gevaar van machtsconcentratie bij een elite in dit model wel een aandachtspunt is. Interessant in dit kader is het pleidooi dat Leen la Rivière (CNV Kunstenbond) onlangs hield om christelijke stichtingen om te vormen tot verenigingen.
Sympathisanten
De EO functioneert in feite ook als een kaderorganisatie. Er zijn leden en er is een soort verenigingsraad, maar het gemiddelde lid heeft zich daar nog nooit in verdiept. Met een beetje geluk gaat zo’n lid wel naar een regiobijeenkomst om daar in gesprek te gaan met één van de directeuren. De leden roeren zich ook. Dit gebeurt echter vooral via ingezonden brieven in de Visie. De directie houdt goed bij wat er onder de leden leeft, en reageert via columns op vaak aan de orde gestelde punten. Toch zijn er ook bij de EO haarscheurtjes te zien. Er is altijd wel kritiek geweest, maar het lijkt wel of de EO het, nu ze een grote speler is geworden, steeds moeilijker vindt om alles uit te leggen. Met name aan de trouwe leden. Vervreemding van leden met hun omroep ligt op de loer. En hoe zit het eigenlijk met ’s lands grootste vereniging, de ANWB? Zij neemt allerlei standpunten in over mobiliteit terwijl er ook veel leden zullen zijn die het hier helemaal niet mee eens zijn. Zij zijn lid van de ANWB vanwege de wegenwacht. Er gaan dan ook stemmen op om concurrentie voor de ANWB op dit punt te introduceren.
Een kaderpartij is blijkbaar makkelijk. Gevolg is wel dat de band met de achterban nog veel losser wordt en dat het kader standpunten zou kunnen gaan innemen waar de leden zich niet in kunnen vinden. Dit is gevaarlijk voor een politieke partij die vrijwel elk jaar wel weer op enig niveau afhankelijk is van de stemmen van deze zelfde mensen. Het past bovendien niet bij het wezen van een politieke partij, waar juist heden ten dage zo om geroepen wordt: volksvertegenwoordiging. Derhalve is het af te raden voor de ChristenUnie.
Club
De ChristenUnie is op dit moment echter wel een soort kaderpartij. De meeste leden zien zich zelf vooral als sympathisant. Zij vinden het in de eerste plaats belangrijk de ChristenUnie te steunen. Er zijn echter ook steeds meer leden die van zich willen laten horen. Ze zijn bewust lid van de vereniging, maar hebben nog onvoldoende het idee deel van de ‘club’ te zijn. De structuur is voor hen niet enthousiasmerend. Hoe wordt een dergelijk clubgevoel bevorderd? Om deze vraag te beantwoorden moet de vraag gesteld worden waarvan de leden lid zijn.
Formeel kun je niet lid worden van de landelijke ChristenUnie. Je wordt lid van een plaatselijke vereniging met de naam ChristenUnie en deze vereniging maakt weer deel uit van een groter geheel. Is de lokale vereniging de motivatie om lid te worden? Ons inziens worden de meeste mensen lid van de partij omdat ze de ChristenUnie als fenomeen een warm hart toedragen en omdat men zichzelf vertegenwoordigd wil zien. Het gaat dus vaak in de eerste plaats om de landelijke politiek. Een nieuw lid dat betrokken wil worden, moet echter bij de kiesvereniging aankloppen en die houdt weliswaar twee keer per jaar een ledenvergadering, maar erg politiek inhoudelijk is zo’n vergadering vaak niet en over landelijke zaken gaat het al helemaal niet. De opkomst is dan ook vaak laag. Toch vertegenwoordigen afgevaardigden van kiesverenigingen hun leden op de UnieCongressen waar van alles wordt besloten. Hier is dus een gat in de democratie. Dit probleem wordt nu ook landelijk onderkend. Daarom wordt er ingezet op kwaliteitsbeleid om de kiesverenigingen nieuw leven in te blazen. Dat is een loffelijk streven. De voorzitter van de ChristenUnie zei onlangs dat je beter in 200 kiesverenigingen met 25 mensen kunt spreken dan met 500 individuele leden op een UnieCongres. Op deze manier worden namelijk tien keer zoveel mensen bereikt. Het huidige model is met deze stelling te verdedigen als gematigd democratisch model. Het is echter gebaseerd op een ideaal plaatje dat nooit zal worden gehaald.
Een aantal kanttekeningen en vragen bij het huidige model:
1. Door het afvaardigingsmodel kan de mening van de minderheid in een kiesvereniging stelselmatig genegeerd worden.
2. De kiesverenigingen hebben het druk om op lokaal niveau goed te functioneren. Waarom niet daar alle energie in stoppen en het landelijke overlaten aan andere structuren?
3. Waar kan een lid aankloppen als er geen vereniging in de buurt is of zijn of haar vereniging niet goed functioneert? Dit lid wordt dan niet vertegenwoordigd op het UnieCongres. Bovendien, wat moet een lid doen als zijn kiesvereniging geen vergaderingen over landelijke onderwerpen organiseert?
4. Op de UnieCongressen komen vooral de bestuurders van kiesverenigingen. Komen zo de leden die zich interesseren voor de landelijke issues, voldoende aan bod? Is de samenstelling van het congres en daarmee de besluitvorming op UnieCongressen hierdoor wel representatief? Wat betekent dit voor de kwaliteit van het debat in de partij?
5. Is door het afvaardigingsmodel de afstand tot de leden niet veel te groot? Wat wordt er gedaan met leden die graag willen meedenken, maar die in feite alleen maar gasten mogen zijn op het UnieCongres? Door middel van workshops kan de inbreng van leden worden vergroot, maar zorgt deze werkvorm er ook niet voor dat de verhouding tussen congres en bestuur vertroebelt doordat besluitvorming achterwege blijft en de status van de inbreng van de leden en afgevaardigden onduidelijk is?
Deze vragen zouden kunnen suggereren dat het model van de afvaardiging door kiesverenigingen beter kan worden loslaten. Dit is echter een te snelle conclusie. Kiesverenigingen vormen nog altijd de basis en het bestaansrecht van de partij en het is onverstandig bewezen structuren zomaar weg te gooien. Er moet verder gekeken worden om met alternatieven te komen.
Inspraak en besluitvorming
Voor een uitwerking van alternatieven moet allereerst een onderscheid gemaakt worden tussen inspraak en besluitvorming. Voor veel leden is de mogelijkheid om in te spreken onzes inziens belangrijker dan het daadwerkelijk meedoen bij de uiteindelijke stemming, als afronding van de besluitvorming. Voorwaarde hiervoor is wel dat duidelijk is wat er met de inspraak gedaan wordt, dat ieder lid een even grote mogelijkheid heeft tot inspraak en dat er bij elk besluit een duidelijke afweging wordt gemaakt wie er uiteindelijk besluiten. Het is voor leden frustrerend uitgenodigd te worden voor een congres waar ze geen stemrecht hebben en waar besluiten worden genomen waar ze het niet mee eens zijn, zonder dat duidelijk is waarom ze eigenlijk niet mee zouden mogen stemmen. De besluitvormingsstructuur dient dus gemotiveerd te worden.
Varianten
Wie neemt de besluiten en wat is de rol van het individuele lid? Een viertal mogelijke varianten voor de ChristenUnie. Met de fusie zal de partij een duidelijke keuze moeten maken; nu is het moment hier over na te denken. De reglementen moeten vanwege de fusie worden herzien; het is dus zaak om tijdig eventuele aanpassingen ten aanzien van de besluitvormingsstructuur te treffen, of een nieuwe structuur te genereren.
Nul-variant
Na de fusie verandert er niets. Zolang de leden voldoende horen van hun volksvertegenwoordigers en positief gestemd zijn, is er niets aan de hand. De partij zal echter problemen krijgen met het vinden van voldoende gemotiveerde mensen. Kijk naar de ontwikkelingen bij andere partijen. Bij deze variant ontwikkelt de ChristenUnie zich verder in de richting van een kaderpartij. Dit is onzes inziens geen optie.
Kiesverenigingen+-variant
Door het inzetten op kwaliteitsbeleid beoogt deze variant het functioneren van kiesverenigingen te verbeteren. Onder andere door te trachten gebruik te maken van ieders talenten. Actieve leden binnen de kiesverenigingen worden gemotiveerd, nieuwe leden worden geactiveerd en het landelijk bureau faciliteert. Deze variant heeft als nadeel dat nooit kan worden gegarandeerd dat elk lid een even grote mogelijkheid heeft voor inspraak. Een optie binnen deze variant is zaken strakker aan te sturen vanuit de landelijke organisatie zoals bijvoorbeeld een landelijk opgezette ledenraadpleging door middel van een enquête, die rechtstreeks naar de leden wordt verstuurd en besproken dient te worden binnen de lokale kiesverenigingen. De kiesverenigingen worden zo welhaast gedwongen om ook over landelijke issues met hun leden te praten. Dit zou in het extreme kunnen betekenen dat de kiesverenigingen van zelfstandige verenigingen omgevormd worden naar afdelingen van de landelijke vereniging. Deze variant biedt ongetwijfeld winstpunten, maar pakt de problemen niet bij de wortels aan. Er blijven in dit geval democratische gaten bestaan en de afhankelijkheid van de plaatselijke partijorganisatie blijft groot. Het is een ‘jaren vijftig oplossing’ gecombineerd met moderne managementtechnieken. In de afdelingenvariant komt bovendien een grotere zeggenschap bij de landelijke partijorganisatie te liggen, terwijl er op lokaal niveau juist veel te zeggen is voor meer zelfstandige kiesverenigingen.
Leden-variant
In het meest radicale model wordt de landelijke besluitvorming volledig overgelaten aan de individuele leden. Voor de organisatorische zaken die de kiesverenigingen aangaan, wordt een apart partijorgaan opgericht. Kiesverenigingen hoeven zich verder alleen bezig te houden met de lokale politiek en bieden daarnaast een netwerk dat kan worden ingezet bij landelijke campagnes. De vraag kan gesteld worden of de democratische legitimatie van de besluitvorming in de leden-variant (one-man-one-vote) meer representatief is dan in het model met afgevaardigden van kiesverenigingen. Zijn de aanwezige leden representatief? Daar zijn vraagtekens bij te zetten. Het zullen vooral politieke freaks zijn die naar landelijke congressen komen. Niettemin stimuleert dit het interne debat.
Op provinciaal niveau is de leden-variant een goede oplossing. Het aantal kiesverenigingen is in sommige provincies, mede als gevolg van gemeentelijke herindelingen, klein. Hierdoor is het aantal mensen dat stemgerechtigd is op een provinciale vergadering in deze provincies, in het huidige model met afgevaardigden van kiesverenigingen te klein. Hier wordt dan ook gepleit voor het instellen van provinciale ledenvergaderingen.
Mix-variant
De mix-variant combineert het beste van de voorgaande twee varianten. In deze variant krijgen de leden op bepaalde punten rechtstreeks inspraak op landelijk niveau, zonder dat het model van besluitvorming door afgevaardigden wordt losgelaten. Deze inspraak kan worden geregeld door spreekrecht voor leden op congressen, vormen van initiatiefrecht voor leden en directe ledenraadplegingen waarbij ook internet een grote rol kan spelen. Daarnaast worden leden rechtstreeks uitgenodigd voor congressen en wordt geïnvesteerd in debatactiviteiten rondom actuele onderwerpen. In aanvulling op de inspraak krijgen leden in een beperkt aantal situaties stemrecht. Te denken valt aan de besluitvorming over de lijsttrekker, waarbij eventueel gebruik gemaakt kan worden van schriftelijke stemrondes.
Conclusie
Wij kiezen voor het versterken van de kiesverenigingen, het vergroten van de inspraak voor individuele leden op landelijk niveau en het introduceren van besluitvorming door individuele leden op een beperkt aantal punten. Voor de sceptici onder ons: een dergelijke mix-variant is onzes inziens uiteindelijk onontkoombaar. Veel leden roepen om iets dergelijks. Zeker nu ze wel welkom zijn op landelijk congressen, maar in feite niets in te brengen hebben. Een radicale verandering kan echter averechts werken en is daarom onwenselijk. Daarmee worden de aanwezige waardevolle elementen weggegooid. Anderzijds wordt hier ook niet gepleit voor kleine, cosmetische veranderingen. Het zal de partij niet slagvaardig maken voor de toekomst. Wat ons betreft worden een aantal zaken dus substantieel veranderd, zodat de ChristenUnie een beweging wordt van enthousiaste leden die ervoor gaan om het principiële geluid van de christelijke politiek nog breder in de samenleving te laten landen. Landelijk, provinciaal en lokaal.
Door Frank Visser en Hans Valkenburg. F.C. Visser studeert planologie en bedrijfsinformatiesystemen, is redacteur van Ebate en secretaris van kiesvereniging Haarlem. Drs. J.C. Valkenburg is organisatie-adviseur te Amsterdam, redacteur van o.a. Ebate en voorzitter van ChristenUnie Utrecht.
Gepubliceerd in DenkWijzer 2003, 1
Het Griekse woord dèmokratia, de etymologische wortel van ons woord democratie, betekent letterlijk volksmacht. Het legt de zeggenschap bij het volk en niet bij een select gezelschap, een alleenheerser, of een god. Ten aanzien van politieke partijen betekent democratie dat de macht bij de leden ligt. Bij een democratische partij geven de leden letterlijk richting en invulling aan de partij. Nationaal is een beweging waar te nemen die wel ‘het democratiseren van de democratie’ genoemd wordt. Onder andere politieke partijen worden vandaag de dag geacht transparant en ‘plat’ te zijn, en de burger wil daarbinnen met de scepter zwaaien. ‘Weg met die verfoeide bestuurlijkheid’ is een milde samenvatting van honderden discussies en artikelen van het afgelopen jaar over politiek, politici, bestuurders en politieke partijen. In hoeverre een christelijke partij op en top democratisch moet willen zijn, is een vraag die nogal eens aan de orde komt binnen deze partijen.
Om maar met de deur in huis te vallen: een christelijke politieke partij kan eigenlijk maar beter niet al te democratisch zijn. Democratie kan instabiliteit tot gevolg hebben. Mensen willen vandaag dit en morgen dat, en dat kan nu eenmaal niet de werkwijze van christelijke politiek zijn. God, altijd dezelfde, is immers soeverein, niet de gebrekkige mens. Christelijke politiek motiveert zichzelf vanuit dit vaste beginsel. Met andere woorden: christelijke partijen zoals de ChristenUnie zijn beginselpartijen. Een en ander in tegenstelling tot programmapartijen zoals het CDA, dat zich ten eerste concentreert rondom een programma en daarnaast rondom een veel ‘losser’ beginsel als het christen-democratisch gedachtegoed. Toch is er veel voor te zeggen om de ChristenUnie democratischer te laten functioneren. Ten eerste is de burger veel mondiger en beter geïnformeerd geworden. Hij kan dus wel degelijk met zinvolle nieuwe inzichten komen voor de partij. Daarnaast heeft hij veel meer mogelijkheden om betrokken te worden bij het bestuur dan vroeger. Met een simpele e-mail kan iedereen bereikt worden, en kunnen beslissingen genomen worden. Daar zijn geen extra bestuurslagen meer voor nodig, maar een intelligente organisatie met transparante structuren. Bovendien is de cultuur, organisatiegraad en organisatiewijze in de christelijke kringen stevig veranderd de laatste tien jaar. Of men het wil of niet, de protestants-christelijke zuil is opengebroken en geëmancipeerd.
Emancipatie
Een partij als de ChristenUnie moet wel gehoor geven aan deze wijzigingen wil zij als organisatie geen anachronisme worden. Een natuurlijke en meer volgzame achterban, zoals de SGP die nog kent, is er simpelweg niet meer voor de ChristenUnie. Nu kan men concluderen dat dit een jammerlijk modieus verschijnsel is en dat de partij in ongewijzigde vorm dan maar zetels en kader moet inleveren. Dat lijkt echter geen goede optie, want ‘emancipatie’ wil niet zeggen dat men van God los is en dat men daar als christelijke partij dus per definitie tegen moet zijn. Veeleer beleeft men in christelijke kringen het geloof, zichzelf en de wereld om zich heen tegenwoordig anders. Dit is gezien de vele vragen die op de burger afkomen, heden ten dage misschien niet meer dan logisch. De ChristenUnie moet daarom blijven proberen een gepast én gelovig antwoord te geven op deze vragen. Zij moet als partij relevant willen zijn. Er is, gezien de velen die met ‘de stemwijzer’ uitkomen bij de ChristenUnie, nog steeds veel vraag naar die partij. Het adagium voor de ChristenUnie zou dus moeten luiden: beginselvast, maar modern. Het houdt de leden vast én betrokken en het heeft de meeste kans nieuw electoraat te werven.
Fusie
Aan de vooravond van de definitieve organisatorische fusie van de RPF en het GPV speelt de bovenstaande discussie een belangrijke rol in de ChristenUnie. Er gebeurt van alles in de partij waaruit blijkt dat velen ervan zijn overtuigd dat er nog één en ander kan worden verbeterd aan de besluitvormingsstructuur in de partij. Er vinden discussies plaats op internet, in de krant en op de congressen van de ChristenUnie. Niet zelden zijn de jongeren van de ChristenUnie in deze discussie een belangrijke factor. Blijkbaar verwacht men dat nu het moment is om meer democratie van de partij te eisen. Maar wat moet er precies veranderen? Zijn dit in de kern toch vooral aanpassingen zodat de huidige partijstructuur beter gaat functioneren, of is er meer nodig?
Kaderpartij
De ChristenUnie wil in de eerste plaats gaan voor uitgesproken christelijke politiek. Dit zou kunnen met een kaderpartij. Een professionele partijorganisatie zonder ‘dat gedoe’ met al die leden. Er worden dan alleen nog maar sympathisanten geworven. Deze sympathisanten krijgen voor hun geld een mooi blad, extra achtergronden via internet, een paar keer per jaar een leuke bedelbrief en natuurlijk regiobijeenkomsten waar men kamerleden kan ontmoeten. Waarom zou zoiets niet werken? Hoeveel leden hebben nu daadwerkelijk de behoefte om mee te praten? De ChristenUnie heeft nog geen 30.000 leden en het aantal actieve leden hiervan is een ruime factor 10 kleiner. Het aantal stemmers is daarentegen ongeveer een factor 10 groter. Niets aan de hand toch? Creëer een platte organisatie, verzamel vooral veel geld voor de dure verkiezingscampagnes en ga puur professioneel aan de slag. Dit is een goede manier om instabiliteit te voorkomen, hoewel het gevaar van machtsconcentratie bij een elite in dit model wel een aandachtspunt is. Interessant in dit kader is het pleidooi dat Leen la Rivière (CNV Kunstenbond) onlangs hield om christelijke stichtingen om te vormen tot verenigingen.
Sympathisanten
De EO functioneert in feite ook als een kaderorganisatie. Er zijn leden en er is een soort verenigingsraad, maar het gemiddelde lid heeft zich daar nog nooit in verdiept. Met een beetje geluk gaat zo’n lid wel naar een regiobijeenkomst om daar in gesprek te gaan met één van de directeuren. De leden roeren zich ook. Dit gebeurt echter vooral via ingezonden brieven in de Visie. De directie houdt goed bij wat er onder de leden leeft, en reageert via columns op vaak aan de orde gestelde punten. Toch zijn er ook bij de EO haarscheurtjes te zien. Er is altijd wel kritiek geweest, maar het lijkt wel of de EO het, nu ze een grote speler is geworden, steeds moeilijker vindt om alles uit te leggen. Met name aan de trouwe leden. Vervreemding van leden met hun omroep ligt op de loer. En hoe zit het eigenlijk met ’s lands grootste vereniging, de ANWB? Zij neemt allerlei standpunten in over mobiliteit terwijl er ook veel leden zullen zijn die het hier helemaal niet mee eens zijn. Zij zijn lid van de ANWB vanwege de wegenwacht. Er gaan dan ook stemmen op om concurrentie voor de ANWB op dit punt te introduceren.
Een kaderpartij is blijkbaar makkelijk. Gevolg is wel dat de band met de achterban nog veel losser wordt en dat het kader standpunten zou kunnen gaan innemen waar de leden zich niet in kunnen vinden. Dit is gevaarlijk voor een politieke partij die vrijwel elk jaar wel weer op enig niveau afhankelijk is van de stemmen van deze zelfde mensen. Het past bovendien niet bij het wezen van een politieke partij, waar juist heden ten dage zo om geroepen wordt: volksvertegenwoordiging. Derhalve is het af te raden voor de ChristenUnie.
Club
De ChristenUnie is op dit moment echter wel een soort kaderpartij. De meeste leden zien zich zelf vooral als sympathisant. Zij vinden het in de eerste plaats belangrijk de ChristenUnie te steunen. Er zijn echter ook steeds meer leden die van zich willen laten horen. Ze zijn bewust lid van de vereniging, maar hebben nog onvoldoende het idee deel van de ‘club’ te zijn. De structuur is voor hen niet enthousiasmerend. Hoe wordt een dergelijk clubgevoel bevorderd? Om deze vraag te beantwoorden moet de vraag gesteld worden waarvan de leden lid zijn.
Formeel kun je niet lid worden van de landelijke ChristenUnie. Je wordt lid van een plaatselijke vereniging met de naam ChristenUnie en deze vereniging maakt weer deel uit van een groter geheel. Is de lokale vereniging de motivatie om lid te worden? Ons inziens worden de meeste mensen lid van de partij omdat ze de ChristenUnie als fenomeen een warm hart toedragen en omdat men zichzelf vertegenwoordigd wil zien. Het gaat dus vaak in de eerste plaats om de landelijke politiek. Een nieuw lid dat betrokken wil worden, moet echter bij de kiesvereniging aankloppen en die houdt weliswaar twee keer per jaar een ledenvergadering, maar erg politiek inhoudelijk is zo’n vergadering vaak niet en over landelijke zaken gaat het al helemaal niet. De opkomst is dan ook vaak laag. Toch vertegenwoordigen afgevaardigden van kiesverenigingen hun leden op de UnieCongressen waar van alles wordt besloten. Hier is dus een gat in de democratie. Dit probleem wordt nu ook landelijk onderkend. Daarom wordt er ingezet op kwaliteitsbeleid om de kiesverenigingen nieuw leven in te blazen. Dat is een loffelijk streven. De voorzitter van de ChristenUnie zei onlangs dat je beter in 200 kiesverenigingen met 25 mensen kunt spreken dan met 500 individuele leden op een UnieCongres. Op deze manier worden namelijk tien keer zoveel mensen bereikt. Het huidige model is met deze stelling te verdedigen als gematigd democratisch model. Het is echter gebaseerd op een ideaal plaatje dat nooit zal worden gehaald.
Een aantal kanttekeningen en vragen bij het huidige model:
1. Door het afvaardigingsmodel kan de mening van de minderheid in een kiesvereniging stelselmatig genegeerd worden.
2. De kiesverenigingen hebben het druk om op lokaal niveau goed te functioneren. Waarom niet daar alle energie in stoppen en het landelijke overlaten aan andere structuren?
3. Waar kan een lid aankloppen als er geen vereniging in de buurt is of zijn of haar vereniging niet goed functioneert? Dit lid wordt dan niet vertegenwoordigd op het UnieCongres. Bovendien, wat moet een lid doen als zijn kiesvereniging geen vergaderingen over landelijke onderwerpen organiseert?
4. Op de UnieCongressen komen vooral de bestuurders van kiesverenigingen. Komen zo de leden die zich interesseren voor de landelijke issues, voldoende aan bod? Is de samenstelling van het congres en daarmee de besluitvorming op UnieCongressen hierdoor wel representatief? Wat betekent dit voor de kwaliteit van het debat in de partij?
5. Is door het afvaardigingsmodel de afstand tot de leden niet veel te groot? Wat wordt er gedaan met leden die graag willen meedenken, maar die in feite alleen maar gasten mogen zijn op het UnieCongres? Door middel van workshops kan de inbreng van leden worden vergroot, maar zorgt deze werkvorm er ook niet voor dat de verhouding tussen congres en bestuur vertroebelt doordat besluitvorming achterwege blijft en de status van de inbreng van de leden en afgevaardigden onduidelijk is?
Deze vragen zouden kunnen suggereren dat het model van de afvaardiging door kiesverenigingen beter kan worden loslaten. Dit is echter een te snelle conclusie. Kiesverenigingen vormen nog altijd de basis en het bestaansrecht van de partij en het is onverstandig bewezen structuren zomaar weg te gooien. Er moet verder gekeken worden om met alternatieven te komen.
Inspraak en besluitvorming
Voor een uitwerking van alternatieven moet allereerst een onderscheid gemaakt worden tussen inspraak en besluitvorming. Voor veel leden is de mogelijkheid om in te spreken onzes inziens belangrijker dan het daadwerkelijk meedoen bij de uiteindelijke stemming, als afronding van de besluitvorming. Voorwaarde hiervoor is wel dat duidelijk is wat er met de inspraak gedaan wordt, dat ieder lid een even grote mogelijkheid heeft tot inspraak en dat er bij elk besluit een duidelijke afweging wordt gemaakt wie er uiteindelijk besluiten. Het is voor leden frustrerend uitgenodigd te worden voor een congres waar ze geen stemrecht hebben en waar besluiten worden genomen waar ze het niet mee eens zijn, zonder dat duidelijk is waarom ze eigenlijk niet mee zouden mogen stemmen. De besluitvormingsstructuur dient dus gemotiveerd te worden.
Varianten
Wie neemt de besluiten en wat is de rol van het individuele lid? Een viertal mogelijke varianten voor de ChristenUnie. Met de fusie zal de partij een duidelijke keuze moeten maken; nu is het moment hier over na te denken. De reglementen moeten vanwege de fusie worden herzien; het is dus zaak om tijdig eventuele aanpassingen ten aanzien van de besluitvormingsstructuur te treffen, of een nieuwe structuur te genereren.
Nul-variant
Na de fusie verandert er niets. Zolang de leden voldoende horen van hun volksvertegenwoordigers en positief gestemd zijn, is er niets aan de hand. De partij zal echter problemen krijgen met het vinden van voldoende gemotiveerde mensen. Kijk naar de ontwikkelingen bij andere partijen. Bij deze variant ontwikkelt de ChristenUnie zich verder in de richting van een kaderpartij. Dit is onzes inziens geen optie.
Kiesverenigingen+-variant
Door het inzetten op kwaliteitsbeleid beoogt deze variant het functioneren van kiesverenigingen te verbeteren. Onder andere door te trachten gebruik te maken van ieders talenten. Actieve leden binnen de kiesverenigingen worden gemotiveerd, nieuwe leden worden geactiveerd en het landelijk bureau faciliteert. Deze variant heeft als nadeel dat nooit kan worden gegarandeerd dat elk lid een even grote mogelijkheid heeft voor inspraak. Een optie binnen deze variant is zaken strakker aan te sturen vanuit de landelijke organisatie zoals bijvoorbeeld een landelijk opgezette ledenraadpleging door middel van een enquête, die rechtstreeks naar de leden wordt verstuurd en besproken dient te worden binnen de lokale kiesverenigingen. De kiesverenigingen worden zo welhaast gedwongen om ook over landelijke issues met hun leden te praten. Dit zou in het extreme kunnen betekenen dat de kiesverenigingen van zelfstandige verenigingen omgevormd worden naar afdelingen van de landelijke vereniging. Deze variant biedt ongetwijfeld winstpunten, maar pakt de problemen niet bij de wortels aan. Er blijven in dit geval democratische gaten bestaan en de afhankelijkheid van de plaatselijke partijorganisatie blijft groot. Het is een ‘jaren vijftig oplossing’ gecombineerd met moderne managementtechnieken. In de afdelingenvariant komt bovendien een grotere zeggenschap bij de landelijke partijorganisatie te liggen, terwijl er op lokaal niveau juist veel te zeggen is voor meer zelfstandige kiesverenigingen.
Leden-variant
In het meest radicale model wordt de landelijke besluitvorming volledig overgelaten aan de individuele leden. Voor de organisatorische zaken die de kiesverenigingen aangaan, wordt een apart partijorgaan opgericht. Kiesverenigingen hoeven zich verder alleen bezig te houden met de lokale politiek en bieden daarnaast een netwerk dat kan worden ingezet bij landelijke campagnes. De vraag kan gesteld worden of de democratische legitimatie van de besluitvorming in de leden-variant (one-man-one-vote) meer representatief is dan in het model met afgevaardigden van kiesverenigingen. Zijn de aanwezige leden representatief? Daar zijn vraagtekens bij te zetten. Het zullen vooral politieke freaks zijn die naar landelijke congressen komen. Niettemin stimuleert dit het interne debat.
Op provinciaal niveau is de leden-variant een goede oplossing. Het aantal kiesverenigingen is in sommige provincies, mede als gevolg van gemeentelijke herindelingen, klein. Hierdoor is het aantal mensen dat stemgerechtigd is op een provinciale vergadering in deze provincies, in het huidige model met afgevaardigden van kiesverenigingen te klein. Hier wordt dan ook gepleit voor het instellen van provinciale ledenvergaderingen.
Mix-variant
De mix-variant combineert het beste van de voorgaande twee varianten. In deze variant krijgen de leden op bepaalde punten rechtstreeks inspraak op landelijk niveau, zonder dat het model van besluitvorming door afgevaardigden wordt losgelaten. Deze inspraak kan worden geregeld door spreekrecht voor leden op congressen, vormen van initiatiefrecht voor leden en directe ledenraadplegingen waarbij ook internet een grote rol kan spelen. Daarnaast worden leden rechtstreeks uitgenodigd voor congressen en wordt geïnvesteerd in debatactiviteiten rondom actuele onderwerpen. In aanvulling op de inspraak krijgen leden in een beperkt aantal situaties stemrecht. Te denken valt aan de besluitvorming over de lijsttrekker, waarbij eventueel gebruik gemaakt kan worden van schriftelijke stemrondes.
Conclusie
Wij kiezen voor het versterken van de kiesverenigingen, het vergroten van de inspraak voor individuele leden op landelijk niveau en het introduceren van besluitvorming door individuele leden op een beperkt aantal punten. Voor de sceptici onder ons: een dergelijke mix-variant is onzes inziens uiteindelijk onontkoombaar. Veel leden roepen om iets dergelijks. Zeker nu ze wel welkom zijn op landelijk congressen, maar in feite niets in te brengen hebben. Een radicale verandering kan echter averechts werken en is daarom onwenselijk. Daarmee worden de aanwezige waardevolle elementen weggegooid. Anderzijds wordt hier ook niet gepleit voor kleine, cosmetische veranderingen. Het zal de partij niet slagvaardig maken voor de toekomst. Wat ons betreft worden een aantal zaken dus substantieel veranderd, zodat de ChristenUnie een beweging wordt van enthousiaste leden die ervoor gaan om het principiële geluid van de christelijke politiek nog breder in de samenleving te laten landen. Landelijk, provinciaal en lokaal.
Door Frank Visser en Hans Valkenburg. F.C. Visser studeert planologie en bedrijfsinformatiesystemen, is redacteur van Ebate en secretaris van kiesvereniging Haarlem. Drs. J.C. Valkenburg is organisatie-adviseur te Amsterdam, redacteur van o.a. Ebate en voorzitter van ChristenUnie Utrecht.
Gepubliceerd in DenkWijzer 2003, 1
Nieuwsarchief > 2003
december
- 30-12-2003 30-12-2003 14:33 - ChristenUnie promoot "Kerk op Groen"
- 29-12-2003 29-12-2003 16:20 - Zakkenvullers of volksvertegenwoordigers?
- 27-12-2003 27-12-2003 16:58 - Rouvoet: brieven aan God niet weggooien
- 23-12-2003 23-12-2003 20:54 - ChristenUnie op bezoek op de Zeedijk
- 23-12-2003 23-12-2003 20:00 - Vragen over Nederlandse financiële bijdragen voedselnood Noord Korea
- 23-12-2003 23-12-2003 16:07 - Vragen over Voedselhulp Noord-Korea
- 23-12-2003 23-12-2003 12:50 - Oudkerk diskwalificeert zich als wethouder onderwijs
- 23-12-2003 23-12-2003 10:26 - Algemeen Overleg Interpellatie opvang gemeenten uitgeprocedeerde asielzoekers
- 22-12-2003 22-12-2003 23:55 - ChristenUnie-SGP Noord-Holland vraagt om parlementaire enquête Schiphol
- 20-12-2003 20-12-2003 21:20 - RTV Oost over de Hanzelijntunnel
- 20-12-2003 20-12-2003 07:38 - Column Friesch Dagblad
- 19-12-2003 19-12-2003 21:28 - Redt de scheepsbouw met staatssteun
- 19-12-2003 19-12-2003 17:46 - Teleurstelling over tegenstem CDA motie Hanzelijn
- 19-12-2003 19-12-2003 12:01 - ChristenUnie en <i>Kampen</i> benoemen Stefan Paas
- 19-12-2003 19-12-2003 12:00 - Politieke partij en theologische universiteit doen onderzoek relatie geloof en politiek
- 19-12-2003 19-12-2003 11:46 - CDA blokkeert extra geld palliatieve zorg
- 19-12-2003 19-12-2003 11:00 - Nieuwe voorzitter curatorium
- 18-12-2003 18-12-2003 16:53 - Apart debat over godsdienstvrijheid
- 18-12-2003 18-12-2003 14:11 - Verslag Aanpassing gemeentewet, Provinciewet e.a. – dualisering
- 18-12-2003 18-12-2003 10:27 - Algemeen Overleg Bevoegdheid opleggen bestuurlijke boete gemeentebesturen
- 17-12-2003 17-12-2003 21:39 - Schoon door Oostenrijk
- 17-12-2003 17-12-2003 19:45 - Hulp op lokaal niveau
- 17-12-2003 17-12-2003 16:23 - Motie mensenrechten Noord-Korea
- 17-12-2003 17-12-2003 13:49 - Statuut voor de leden
- 17-12-2003 17-12-2003 09:29 - Algemeen Overleg Consessiewet spoor
- 16-12-2003 16-12-2003 23:28 - Goede woorden, goede daden
- 16-12-2003 16-12-2003 17:34 - Begroting 2004
- 16-12-2003 16-12-2003 14:48 - Bijdrage debat georganiseerde solidariteit
- 16-12-2003 16-12-2003 11:19 - Bijdrage debat Begroting Buitenlandse Zaken 2004
- 16-12-2003 16-12-2003 10:35 - Vragen over mogelijke arrestatie van protestantse christenen in Vietnam
- 16-12-2003 16-12-2003 09:32 - Column: Lang leve de verzuiling
- 15-12-2003 15-12-2003 22:03 - Weefsels en cellen
- 15-12-2003 15-12-2003 19:58 - Overnamerichtlijn
- 15-12-2003 15-12-2003 14:53 - André Rouvoet oogst veel waardering!
- 15-12-2003 15-12-2003 14:00 - Vragen over mogelijke oprichting van een multinationale Groep Maritieme Patrouille Vliegtuigen
- 15-12-2003 15-12-2003 13:55 - Vragen over Rapport Rutgers Nisso Groep “Abortus in Nederland 2001-2002”
- 15-12-2003 15-12-2003 11:48 - Impressies daklozendag ChristenUnie Den Haag
- 15-12-2003 15-12-2003 10:40 - Velsens raadslid ontdekt groot aantal fouten in kwartaalrapportage gemeente
- 12-12-2003 12-12-2003 18:49 - Europa heeft geld voor IJssel-tunnel
- 12-12-2003 12-12-2003 15:47 - Lijsttrekkerscampagne voor Europa
- 12-12-2003 12-12-2003 14:12 - Manifest voor Europese verkiezingen
- 12-12-2003 12-12-2003 12:19 - Jongeren en risicogedrag in de laatmoderne samenleving
- 12-12-2003 12-12-2003 12:15 - Nederland met of zonder Europees grondwettelijk verdrag
- 12-12-2003 12-12-2003 12:14 - Een gekozen burgemeester: bezint eer ge begint
- 12-12-2003 12-12-2003 11:40 - Het gezin: een achterhaald fenomeen?
- 12-12-2003 12-12-2003 11:30 - Opvoedingsondersteuning
- 12-12-2003 12-12-2003 10:40 - Interview met een bevlogen huisarts
- 12-12-2003 12-12-2003 10:37 - Overheid moet in sommige gevallen moraliseren
- 12-12-2003 12-12-2003 10:30 - Lijsttrekkercampagne voor Europa
- 11-12-2003 11-12-2003 18:55 - debat gekozen burgemeester
- 11-12-2003 11-12-2003 14:09 - Bijdrage debat Belastingplan 2004
- 11-12-2003 11-12-2003 13:09 - Algemeen Overleg Landbouw- en Visserijraad
- 11-12-2003 11-12-2003 11:02 - Bijdrage debat dakloze asielzoekers
- 10-12-2003 10-12-2003 18:51 - Combitunnel Nijverdal
- 10-12-2003 10-12-2003 14:07 - Bijdrage debat Vreemdelingenwet – verblijfsvergunning asiel 5 jaar
- 10-12-2003 10-12-2003 14:05 - Bijdrage debat Vreemdelingenwet – 10-dagentoets
- 10-12-2003 10-12-2003 11:11 - Bijdrage debat Wet uitgebreide identificatieplicht
- 09-12-2003 09-12-2003 18:53 - Haagsche Courant over infrastructuurdebat
- 09-12-2003 09-12-2003 14:03 - Bijdrage debat Stelselmatige daders
- 09-12-2003 09-12-2003 13:05 - Algemeen Overleg Derde actieprogramma Nitraatrichtlijn - Mestproblematiek
- 08-12-2003 08-12-2003 18:09 - Nota overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur (MIT) 2004
- 08-12-2003 08-12-2003 18:04 - Toch geld voor tunnel Hanzelijn?
- 08-12-2003 08-12-2003 11:13 - Algemeen Overleg Wet uitgebreide identificatieplicht
- 08-12-2003 08-12-2003 09:44 - Normen- en waardendebat kan nu echt beginnen
- 08-12-2003 08-12-2003 07:50 - Minachting De Geus maakt Rouvoet boos
- 07-12-2003 07-12-2003 18:06 - Kleine meisje Deo Volente onze koningin
- 05-12-2003 05-12-2003 18:32 - Geneesmiddelen
- 04-12-2003 04-12-2003 14:09 - Ziektekosten in Europa
- 04-12-2003 04-12-2003 12:56 - Verslag Ondersteuning onderwijs aan zieke leerlingen
- 04-12-2003 04-12-2003 12:54 - Verslag Wijziging Wet primair onderwijs/expertisecentra: decentralisatie arbeidsvoorwaarden
- 04-12-2003 04-12-2003 10:40 - Alimentatie meer afdwingen
- 04-12-2003 04-12-2003 10:28 - Algemeen Overleg Beleidskader Flora- en Faunawet
- 03-12-2003 03-12-2003 20:44 - Bijdrage debat Begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor 2004
- 03-12-2003 03-12-2003 20:41 - Partneralimentatie incasseren
- 03-12-2003 03-12-2003 19:54 - Schimmenspel
- 03-12-2003 03-12-2003 16:18 - Proef met laag BTW-tarief
- 03-12-2003 03-12-2003 11:20 - Algemeen Overleg Inkomenspositie chronisch zieken en gehandicapten
- 02-12-2003 02-12-2003 17:57 - Bijdrage debat Wet terroristische misdrijven
- 01-12-2003 01-12-2003 18:14 - Wetgevingsoverleg Wijziging Penitentiaire beginselenwet – stelselmatige daders
- 01-12-2003 01-12-2003 16:21 - Blokland bevraagt Trichet
- 01-12-2003 01-12-2003 14:37 - Verlichting en christelijke politiek
- 01-12-2003 01-12-2003 10:33 - De werkgroep ChristenUnie Multicultureel
november
- 28-11-2003 28-11-2003 18:57 - Parlementaire onderzoekscommissie
- 27-11-2003 27-11-2003 19:56 - Bijdrage debat Financieringsstructuur regionale publieke omroep
- 27-11-2003 27-11-2003 17:01 - Bijdrage debat Europees Stabiliteitspact
- 27-11-2003 27-11-2003 13:39 - Arie Slob in onderzoekscommissie
- 27-11-2003 27-11-2003 10:29 - Algemeen Overleg Bezuinigingen stads- en streekvervoer
- 26-11-2003 26-11-2003 14:49 - Landinrichtingswet
- 25-11-2003 25-11-2003 19:51 - Bijdrage debat Bordeelverbod en mensenhandel
- 25-11-2003 25-11-2003 19:48 - Bijdrage debat Begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 25-11-2003 25-11-2003 18:17 - Schurkenstaat Maagdeneilanden
- 25-11-2003 25-11-2003 16:07 - Israël onder Europees vuur
- 24-11-2003 24-11-2003 20:33 - Bijdrage mediabegroting
- 24-11-2003 24-11-2003 17:19 - Vloeken aanpakken met afspraken
- 24-11-2003 24-11-2003 15:14 - Column Swollenaer
- 24-11-2003 24-11-2003 11:43 - Algemeen Overleg Wijziging Penitentiaire beginselenwet- meerpersoonscelgebruik
- 24-11-2003 24-11-2003 09:38 - "Verzuiling bevordert participatie"
- 22-11-2003 22-11-2003 23:37 - Column Friesch Dagblad: Interrumperen
- 22-11-2003 22-11-2003 13:26 - Integratie en verzuiling - voorwoord congresbundel
- 21-11-2003 21-11-2003 19:40 - Inbreng EU in Navo moet wezenlijk zijn
- 20-11-2003 20-11-2003 17:19 - EP wil subsidie voor omstreden stamcelonderzoek
- 20-11-2003 20-11-2003 17:14 - Embryonaal stamcelonderzoek?
- 20-11-2003 20-11-2003 15:51 - Christenen in Vietnam
- 20-11-2003 20-11-2003 10:28 - ChristenUnie-achterban vult massaal enquête EU en christendom in
- 20-11-2003 20-11-2003 09:18 - Wilt u meebouwen aan een sterke christelijke partij in dit land?
- 19-11-2003 19-11-2003 20:33 - Bijdrage debat Aanpassing Kinderbijslag
- 19-11-2003 19-11-2003 20:02 - Politiek verslikken
- 19-11-2003 19-11-2003 16:09 - Bijdrage debat Toetredingsverdrag Europese Unie
- 18-11-2003 18-11-2003 23:35 - Gesleep met afval
- 18-11-2003 18-11-2003 19:38 - Bijdrage debat VAO schuldverlichtingsbeleid (motie)
- 18-11-2003 18-11-2003 17:58 - Havenrichtlijnen
- 18-11-2003 18-11-2003 16:35 - Bijdrage debat Wet raadplegend Referendum Europese Grondwet
- 18-11-2003 18-11-2003 14:33 - Toekenning Thorbeckeprijs vanwege vakmanschap en respect voor kracht van diepe overtuiging
- 18-11-2003 18-11-2003 14:17 - Motie Illegale houtkap op begroting VROM
- 18-11-2003 18-11-2003 12:16 - André Rouvoet krijgt Thorbeckeprijs 2003
- 17-11-2003 17-11-2003 20:23 - Wetgevingsoverleg Wet verlenging doorbetalingsverplichting bij ziekte 2003
- 17-11-2003 17-11-2003 20:01 - Goedkoop tanken
- 17-11-2003 17-11-2003 17:06 - Nota overleg Ontwikkelingssamenwerking
- 17-11-2003 17-11-2003 16:39 - ChristenUnie wil af van Vietnam op landenlijst
- 17-11-2003 17-11-2003 16:16 - Vragen over Vervolging van christenen in Laos
- 17-11-2003 17-11-2003 14:12 - Vragen over Antisemitistisch rapnummer groep NAG
- 17-11-2003 17-11-2003 13:47 - Europees invoerverbod illegaal hout
- 14-11-2003 14-11-2003 18:53 - Maria van der Hoeven - de minister van laissez-faire
- 14-11-2003 14-11-2003 13:06 - Veerman vaag over inzet visserijraad
- 14-11-2003 14-11-2003 11:48 - Vragen over Mogelijke vergroting vaccinatiegraad risicogroepen WHA
- 13-11-2003 13-11-2003 23:35 - Beantwoording vragen over de Nederlandse opstelling in de IGC
- 13-11-2003 13-11-2003 13:44 - Vragen in kamer over Riagg en Zwolse Poort
- 12-11-2003 12-11-2003 14:06 - Vragen over de mogelijke boycot van de Israëlische ambassadeur bij de Europese Unie
- 12-11-2003 12-11-2003 12:46 - Bijdrage debat Diverse 1-december-wetten sociale zekerheid
- 12-11-2003 12-11-2003 12:43 - Bijdrage debat Belastingplan 2004
- 12-11-2003 12-11-2003 11:40 - NATO Response Force of EU-interventiemacht?
- 12-11-2003 12-11-2003 10:23 - Arie Slob: Ouders en overheid schuiven te veel af op school
- 11-11-2003 11-11-2003 23:25 - Opheffing bordeelverbod heeft in Amsterdam niet gewerkt
- 11-11-2003 11-11-2003 20:54 - Bijdrage debat Begroting VROM 2004
- 11-11-2003 11-11-2003 18:36 - Vragen over Spanningen Zwolse Poort en RIAGG
- 11-11-2003 11-11-2003 17:33 - ChristenUnie wil tweejarig huurakkoord
- 11-11-2003 11-11-2003 11:50 - Algemeen Overleg Opheffing algemeen bordeelverbod
- 11-11-2003 11-11-2003 10:52 - Vragen over Financiële relaties Al Fatath en de Al Aqsa martelarenbrigades
- 10-11-2003 10-11-2003 19:40 - Wetgevingsoverleg Wijzigingen belastingwetten 2004
- 10-11-2003 10-11-2003 13:16 - Meer intern debat en meer korte, concrete en actuele publicaties
- 10-11-2003 10-11-2003 12:37 - Wetgevingsoverleg Wijzingen diverse wetsvoorstellen sociale zekerheid
- 10-11-2003 10-11-2003 12:31 - Wetgevingsoverleg Begrotingsonderdeel Visserij 2004
- 08-11-2003 08-11-2003 23:51 - Jozias, stop het gekakel!
- 08-11-2003 08-11-2003 23:43 - Speech André Rouvoet: De ChristenUnie in beweging!
- 08-11-2003 08-11-2003 23:35 - ChristenUnie bundelt krachten christenen
- 08-11-2003 08-11-2003 23:32 - Herkozen voorzitter wil ChristenUnie-Seminarie
- 08-11-2003 08-11-2003 20:51 - Speech Herman Bouma: Van verleden, via heden, naar de toekomst
- 08-11-2003 08-11-2003 19:30 - De ChristenUnie in beweging!
- 08-11-2003 08-11-2003 08:05 - Column Friesch Dagblad: Vernieuwing door openbare procedure vergaderingen?
- 07-11-2003 07-11-2003 21:38 - André Rouvoet genomineerd voor Thorbeckeprijs
- 07-11-2003 07-11-2003 14:51 - Amendement ChristenUnie kleutertoets
- 07-11-2003 07-11-2003 14:40 - Schriftelijke vragen Slob-Rouvoet
- 07-11-2003 07-11-2003 13:33 - André Rouvoet genomineerd voor Thorbeckeprijs
- 07-11-2003 07-11-2003 11:30 - Sprintjes trekken in de Kamer
- 07-11-2003 07-11-2003 10:43 - Arie Slob: Je moet je niet gek laten maken
- 07-11-2003 07-11-2003 08:20 - Column Centraal Weekblad: Vrouwen in Irak
- 06-11-2003 06-11-2003 22:52 - Spoortunnel Nijverdal
- 06-11-2003 06-11-2003 19:48 - Algemeen Overleg Nitraatrichtlijn
- 06-11-2003 06-11-2003 18:27 - Algemeen Overleg Positionering algemene ziekenhuizen: ziekenhuiszorg en ambulancezorg
- 06-11-2003 06-11-2003 11:54 - Algemeen Overleg Internationale schuldverlichting
- 06-11-2003 06-11-2003 11:33 - Minister zoekt geld voor spoortunnel Delft
- 06-11-2003 06-11-2003 09:51 - Provincie Flevoland moet lichtoverlast tegengaan
- 06-11-2003 06-11-2003 07:53 - Vreemde eend in de bijt
- 05-11-2003 05-11-2003 22:43 - Autogebruik
- 05-11-2003 05-11-2003 14:46 - ChristenUnie-SGP knokt niet alleen tegen Europa
- 05-11-2003 05-11-2003 14:14 - Vragen over Europabarometer over Irak en de wereldvrede
- 05-11-2003 05-11-2003 13:39 - Algemeen Overleg Vergoeding kosten zittend ziekenvervoer
- 05-11-2003 05-11-2003 13:20 - Bijdrage debat Begroting Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen 2004
- 04-11-2003 04-11-2003 22:26 - Israël bedreiging voor de wereldvrede?
- 04-11-2003 04-11-2003 21:44 - Bijdrage begroting V&W
- 04-11-2003 04-11-2003 19:46 - Algemeen Overleg VN-vredesmacht Liberia
- 04-11-2003 04-11-2003 17:11 - Fotoboek overhandiging manifest "Help Prostituees eruit"
- 04-11-2003 04-11-2003 13:47 - Actie: "Help Prostituees eruit"
- 04-11-2003 04-11-2003 13:24 - Bijdrage debat Begroting Verkeer en Waterstaat 2004 en Infrastructuurfonds
- 03-11-2003 03-11-2003 18:33 - Vragen over Mogelijke trage werking IND
- 03-11-2003 03-11-2003 18:30 - Vragen over niet-ontvankelijkverklaring wegens termijnoverschrijding euthanasiezaak
- 03-11-2003 03-11-2003 17:34 - Column Swollenaer
- 03-11-2003 03-11-2003 13:41 - Wetgevingsoverleg Onderdeel Politie begroting 2004 Binnenlandse Zaken
- 01-11-2003 01-11-2003 10:28 - Begin van democratie zichtbaar in Irak
oktober
- 30-10-2003 30-10-2003 20:30 - Algemeen Overleg Particulier primair en voortgezet onderwijs, thuisonderwijs
- 30-10-2003 30-10-2003 18:26 - Algemeen Overleg Onregelmatigheden bekostiging hoger onderwijs
- 30-10-2003 30-10-2003 14:18 - Vragen over nieuw gemeenschappelijk beleid voor scheepsbouw door de Europese Commissie
- 30-10-2003 30-10-2003 11:23 - Verslag Toetsing wetten aan de grondwet
- 29-10-2003 29-10-2003 18:59 - Bijdrage debat Begoting Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit
- 29-10-2003 29-10-2003 18:57 - Boeren dupe van prijzenoorlog?
- 29-10-2003 29-10-2003 12:29 - Algemeen Overleg Tweede fase HAVO-VWO
- 28-10-2003 28-10-2003 22:49 - Bijdrage debat Begroting Justitie
- 28-10-2003 28-10-2003 11:26 - Algemeen Overleg Voortgangsrapportage project Verbindingen en Meldkamerdomein
- 28-10-2003 28-10-2003 11:06 - Tineke Huizinga bezoekt Nederlandse militairen in Irak
- 27-10-2003 27-10-2003 23:48 - Wetgevingsoverleg integratie minderheden (begroting justitie 2004)
- 27-10-2003 27-10-2003 15:40 - "Doe normaal! bevel" tegen asociaal gedrag
- 27-10-2003 27-10-2003 11:15 - Motie ChristenUnie overdrachtsbelasting
- 27-10-2003 27-10-2003 11:09 - Asielzoekers, geen 'ongedierte', maar 'naasten'
- 24-10-2003 24-10-2003 17:38 - Combitunnel Nijverdal moet er komen!
- 24-10-2003 24-10-2003 12:02 - Federalisme contra realisme
- 23-10-2003 23-10-2003 16:44 - Onderdrukking in Turkmenistan
- 23-10-2003 23-10-2003 12:11 - Bijdrage debat Niet-indienen toestemmingswet huwelijk prins Johan Friso en Mabel Wisse Smit
- 22-10-2003 22-10-2003 22:19 - Vragen over Aanvallen op dorpen in Sulawesi
- 22-10-2003 22-10-2003 16:32 - Red de kabeljauw
- 22-10-2003 22-10-2003 14:25 - Geef mij de Navo maar!
- 22-10-2003 22-10-2003 14:16 - Top Rusland - EU
- 22-10-2003 22-10-2003 14:13 - Conflict Midden-Oosten
- 22-10-2003 22-10-2003 11:22 - Algemeen Overleg Flexibilisering schooltijden primair onderwijs
- 22-10-2003 22-10-2003 07:59 - Stuwmeer
- 21-10-2003 21-10-2003 23:50 - Bijdrage debat Algemene Beschouwingen
- 21-10-2003 21-10-2003 22:25 - Bijdrage debat Begroting Defensie 2004
- 21-10-2003 21-10-2003 20:52 - Krenterig
- 21-10-2003 21-10-2003 17:13 - Werkbezoek Kampen
- 21-10-2003 21-10-2003 16:58 - ChristenUnie-motie geeft Noorden steun in de rug
- 21-10-2003 21-10-2003 13:31 - ChristenUnie organiseert informatie- en discussiedag over burgemeester
- 21-10-2003 21-10-2003 10:27 - In het spoor
- 20-10-2003 20-10-2003 17:41 - Defensie zakt door de bodem
- 20-10-2003 20-10-2003 16:54 - Zwemwaterkwaliteit
- 20-10-2003 20-10-2003 15:18 - Notaoverleg Prinsjesdagbrief en Personeelsbrief Defensie
- 20-10-2003 20-10-2003 13:28 - De feiten over symposium ChristenUnie-vrouwen
- 13-10-2003 13-10-2003 14:46 - Column de Swollenaer
- 11-10-2003 11-10-2003 14:48 - Vrij vissen in het Vondelpark - over de rol van de kleine politieke partij
- 11-10-2003 11-10-2003 14:37 - De Nederlandse krijgsmacht in het nauw
- 11-10-2003 11-10-2003 14:33 - De illusie van de voorzienige staat
- 11-10-2003 11-10-2003 14:31 - Koerst de "Boodschap aan Europa" "Richting Europa"?
- 11-10-2003 11-10-2003 13:24 - Verkiezing nieuw bestuur ChristenUnie
- 11-10-2003 11-10-2003 12:29 - Risico’s en veiligheid - ThemaInleiding
- 10-10-2003 10-10-2003 17:04 - In Den Haag waart nog een paarse geest
- 09-10-2003 09-10-2003 18:19 - Algemeen Overleg Europa-overleg, RAZEB, Europese Raad
- 09-10-2003 09-10-2003 18:16 - Algemeen Overleg Rekenfout Schiphol
- 09-10-2003 09-10-2003 11:22 - Kernwapens de wereld uit
- 09-10-2003 09-10-2003 10:01 - Verslag Implementatie richtlijn 2001/51 Aanpassing Vreemdelingenwet 2000
- 08-10-2003 08-10-2003 16:04 - Bijdrage debat Begroting Binnenlandse Zaken 2004
- 08-10-2003 08-10-2003 10:04 - Algemeen Overleg Subsidiebeleid VWS
- 07-10-2003 07-10-2003 22:53 - Bijdrage debat Begroting Economische Zaken 2004
- 07-10-2003 07-10-2003 21:16 - Kabinet brengt gemeenten financieel in het nauw
- 07-10-2003 07-10-2003 19:23 - RD-bericht over overleg over toekomst jonge boeren
- 07-10-2003 07-10-2003 11:21 - Geen nieuwe directeur
- 07-10-2003 07-10-2003 10:08 - Algemeen Overleg Legesverhoging vreemdelingenzaken
- 07-10-2003 07-10-2003 10:07 - Algemeen Overleg Asielbeleid
- 06-10-2003 06-10-2003 22:29 - Bedrijfsovername moet soepeler
- 06-10-2003 06-10-2003 16:05 - Brandbrief ivm evaluatie opheffing bordeelverbod
- 04-10-2003 04-10-2003 19:41 - Evangelisch voortgezet onderwijs in Amsterdam
- 04-10-2003 04-10-2003 10:11 - IGC is geen gelopen race
- 02-10-2003 02-10-2003 17:15 - Verlaging minimumloon? Schandalig voorstel!
- 02-10-2003 02-10-2003 15:46 - Steviger inzetten bij IGC
- 02-10-2003 02-10-2003 13:20 - Column: Investeren in vertrouwen
- 01-10-2003 01-10-2003 18:21 - Algemeen Overleg Vierde Nota Waterhuishouding
- 01-10-2003 01-10-2003 18:03 - Algemeen Overleg Dierenactivisten
- 01-10-2003 01-10-2003 12:24 - Algemeen Overleg Koegorspolder
september
- 30-09-2003 30-09-2003 20:26 - Bijdrage debat Algemene Financiële Beschouwingen
- 30-09-2003 30-09-2003 20:23 - Fiscus moet zich terugtrekken
- 30-09-2003 30-09-2003 18:13 - Algemeen overleg Bestrijding internationaal terrorisme; islamitisch terrorisme
- 30-09-2003 30-09-2003 15:16 - Vragen over Casinokings
- 26-09-2003 26-09-2003 23:11 - Minister struikelt over eigen benen
- 26-09-2003 26-09-2003 16:28 - Gevaarlijke stoffen
- 26-09-2003 26-09-2003 10:11 - Genoeg te doen
- 25-09-2003 25-09-2003 20:54 - Algemeen Overleg Rapport onregelmatigheden bekostiging Hoger Onderwijs
- 25-09-2003 25-09-2003 19:18 - Laagste junkie van Den Haag is nu kok
- 25-09-2003 25-09-2003 18:06 - Algemeen Overleg Plan van Scholen 2004-2006
- 25-09-2003 25-09-2003 16:44 - Column Centraal Weekblad: 50+ beurs
- 25-09-2003 25-09-2003 15:21 - Vragen over mogelijk recept voor morning-afterpil
- 24-09-2003 24-09-2003 21:20 - Routekaart naar vrede?
- 24-09-2003 24-09-2003 14:38 - Breid proef gratis heroïne niet uit
- 24-09-2003 24-09-2003 09:38 - Met gratis heroïne was ik er niet meer
- 24-09-2003 24-09-2003 08:11 - Subsidies tabaksboeren
- 23-09-2003 23-09-2003 23:35 - Bijdrage debat Eenmalige regeling voor asielzoekers
- 23-09-2003 23-09-2003 22:25 - Milieu heeft een prijskaartje
- 23-09-2003 23-09-2003 19:42 - Meer hoop zonder dope
- 23-09-2003 23-09-2003 15:06 - Geen gratis heroïne, maar verplicht afkicken
- 23-09-2003 23-09-2003 14:32 - Manifest Meer Hoop zonder Dope
- 23-09-2003 23-09-2003 13:33 - Octrooi op software
- 23-09-2003 23-09-2003 12:33 - ChristenUnie: CDA heeft barmhartigheid opgeofferd
- 23-09-2003 23-09-2003 06:39 - Uitzetting van asielzoekers
- 22-09-2003 22-09-2003 19:24 - Onderzoek ´Prestige´
- 22-09-2003 22-09-2003 17:41 - Zeker van aardgas
- 22-09-2003 22-09-2003 16:05 - Kaalslag in jeugdwerk door drastische ingrepen van minister Hoogervorst
- 22-09-2003 22-09-2003 15:58 - ANP-artikel over geschenkenregister
- 18-09-2003 18-09-2003 18:30 - Suikerklontje is niet zo zwart-wit
- 17-09-2003 17-09-2003 23:52 - Yvette Lont vraagt aandacht voor ex-drugsverslaafden
- 17-09-2003 17-09-2003 18:10 - Bijdrage debat Algemene Politieke Beschouwingen
- 17-09-2003 17-09-2003 17:00 - 20 miljoen voor alternatieven abortus en euthanasie
- 17-09-2003 17-09-2003 16:57 - Meer koopkracht voor kostwinners
- 17-09-2003 17-09-2003 15:56 - Algemeen Overleg Eénmalige regeling generaal pardon - Hoofdlijnenakkoord
- 16-09-2003 16-09-2003 13:15 - Kritiek in plaats van krediet
- 16-09-2003 16-09-2003 10:24 - Graag een genereus pardon
- 15-09-2003 15-09-2003 17:16 - André Rouvoet start weblog
- 15-09-2003 15-09-2003 16:19 - Christelijke waarden onmisbaar voor Europa
- 14-09-2003 14-09-2003 10:49 - Gesteggel over stabiliteitspact
- 13-09-2003 13-09-2003 19:39 - ´Je hebt meer vrienden dan je denkt´
- 13-09-2003 13-09-2003 11:55 - ChristenUnie in Europa: Je hebt meer vrienden dan je denkt
- 12-09-2003 12-09-2003 15:54 - Prinsjesdagcafé in Zwolle 16 september
- 11-09-2003 11-09-2003 16:06 - Afsluitend debat Lumpsum Primair Onderwijs
- 11-09-2003 11-09-2003 16:05 - 2e termijn debat over schoolsponsoring
- 11-09-2003 11-09-2003 16:03 - VAO Beveiliging Pim Fortuyn
- 11-09-2003 11-09-2003 15:59 - Debat wijziging waterleidingwet
- 11-09-2003 11-09-2003 14:20 - Vrijhandel is een politieke keuze
- 11-09-2003 11-09-2003 10:13 - Blokland hamert op afspraken Stabiliteitspact
- 10-09-2003 10-09-2003 17:39 - Nooit meer hetzelfde: leven na abortus
- 10-09-2003 10-09-2003 13:20 - Vraag aan Duisenberg
- 09-09-2003 09-09-2003 21:10 - Column: Bidt voor de vrede van Jeruzalem
- 09-09-2003 09-09-2003 11:27 - ChristenUnie Veenendaal roept op tot actie rond Wet Werk en Bijstand
- 08-09-2003 08-09-2003 13:28 - Tineke Huizinga, de vrouw van de ChristenUnie
- 05-09-2003 05-09-2003 21:16 - Falende staten wereldwijd een bedreiging
- 05-09-2003 05-09-2003 13:29 - Vliegbasis Twenthe moet open blijven
- 05-09-2003 05-09-2003 10:03 - PvdA en ChristenUnie willen vrijwillig register geschenken Kamerleden
- 04-09-2003 04-09-2003 17:07 - Aanbieding petitie Zorg in Zwolle
- 04-09-2003 04-09-2003 16:49 - Oorlog en religie
- 04-09-2003 04-09-2003 12:17 - Handelsperikelen
- 03-09-2003 03-09-2003 23:10 - Handel en ontwikkeling
- 03-09-2003 03-09-2003 21:28 - Artikel over integriteitsbeleid opiniepagina NRC-Handelsblad
- 03-09-2003 03-09-2003 17:44 - Geen gemorrel aan bijzonder onderwijs
- 03-09-2003 03-09-2003 17:14 - Holland Casino's moeten dicht!
- 03-09-2003 03-09-2003 16:59 - Brandhaard Irak
- 03-09-2003 03-09-2003 14:41 - 'Verbeter handelspositie van arme landen'
- 03-09-2003 03-09-2003 10:31 - Tineke Huizinga: Compromis helpt bijstandsmoeder niet echt
- 02-09-2003 02-09-2003 22:11 - Stemverklaring over de Wet Werk en Bijstand
- 02-09-2003 02-09-2003 20:47 - Ongeboren leven niet rechteloos
- 02-09-2003 02-09-2003 15:39 - Zeemannen
- 02-09-2003 02-09-2003 09:21 - Steun voor boerenfamilie
- 01-09-2003 01-09-2003 10:20 - Een oplossing, maar voor te weinig mensen
- 01-09-2003 01-09-2003 09:18 - Biotechnologie - Ethiek en regelgeving
augustus
- 29-08-2003 29-08-2003 07:10 - Arie Slob bezoekt Wilnis en haar bewoners
- 28-08-2003 28-08-2003 21:40 - Bezoek aan Wilnis dd. 280803
- 28-08-2003 28-08-2003 15:25 - ChristenUnie en Rooms-katholieken
- 28-08-2003 28-08-2003 13:27 - Extra bezuinigingsmogelijkheid in de zorg voor kabinet
- 28-08-2003 28-08-2003 13:00 - Vragen over wegblijftarief voor nonchalante patiënten
- 28-08-2003 28-08-2003 10:02 - Verkeersveiligheid, topprioriteit
- 26-08-2003 26-08-2003 20:07 - AO over de droogte dd. 260803
- 26-08-2003 26-08-2003 14:52 - Vragen over Baby donors
- 26-08-2003 26-08-2003 14:33 - Bijdrage debat Wetsvoorstel Werk & Bijstand
- 26-08-2003 26-08-2003 11:08 - ChristenUnie kan Wet Werk en Bijstand niet voor haar rekening nemen
- 26-08-2003 26-08-2003 10:21 - Stadsuitbreiding bedreiging Zwolse boeren
- 25-08-2003 25-08-2003 15:05 - Vragen over DNA-vaderschapstesten
- 25-08-2003 25-08-2003 09:49 - Zwols kamer-trio gaat nauw samenwerken
- 23-08-2003 23-08-2003 21:25 - Weekagenda Arie Slob 25/8 - 30/8
- 23-08-2003 23-08-2003 21:15 - Werkbezoek 25/8 Kamerleden Verdaas en Slob
- 18-08-2003 18-08-2003 21:39 - Arie Slob (CU) bezoekt landbouwbedrijven
- 18-08-2003 18-08-2003 13:41 - Agenda Arie Slob 18 t/m 24 augustus
- 15-08-2003 15-08-2003 13:52 - Opstartproblemen
- 15-08-2003 15-08-2003 13:50 - Scheiding kerk en staat is geen scheiding geloof en politiek
- 14-08-2003 14-08-2003 09:32 - Overheid moet schoolkosten beteugelen
- 12-08-2003 12-08-2003 09:46 - Column: ChristenUnie en conservatieven moeten voortouw nemen
- 11-08-2003 11-08-2003 16:05 - Geen behoefte aan kernparlement!
- 09-08-2003 09-08-2003 12:45 - Kamerleden: register voor cadeaus en uitnodigingen
- 02-08-2003 02-08-2003 16:29 - Hoge Commissaris voor de godsdienstvrijheid
- 02-08-2003 02-08-2003 15:19 - Interview Tineke Huizinga in EO-Visie rubriek Aangenaam
juli
- 21-07-2003 21-07-2003 12:55 - Pornobedrijf stopt met misbruik naam ChristenUnie
- 19-07-2003 19-07-2003 22:38 - ChristenUnie en SGP bestrijden visie Goeree
- 17-07-2003 17-07-2003 10:38 - Wetsvoorstel Dualisering Gemeentelijke Medebewindswetgeving naar Tweede Kamer
- 16-07-2003 16-07-2003 00:00 - Eerste Keurmerk Stop de Porno! overhandigd aan C1000 Emmeloord
- 12-07-2003 12-07-2003 08:36 - Goudse stadsregels krijgen navolging
- 11-07-2003 11-07-2003 10:19 - In het zicht van de haven
- 10-07-2003 10-07-2003 09:04 - Het zwarte gat van de biotechnologie
- 09-07-2003 09-07-2003 22:21 - Preventief aanvallen doe je niet alleen
- 09-07-2003 09-07-2003 22:10 - Fraude Eurostat
- 07-07-2003 07-07-2003 13:49 - Raadslid ChristenUnie brengt via weblog Groningse politiek tot leven
- 07-07-2003 07-07-2003 10:25 - ChristenUnie Amsterdam ZO richt platform heroïneverslaafden op
- 04-07-2003 04-07-2003 22:06 - Vragen over de geldigheid van paspoorten van de Russische Federatie
- 04-07-2003 04-07-2003 22:05 - ChristenUnie in peiling op 5 zetels
- 04-07-2003 04-07-2003 13:34 - ChristenUnie en conservatieven moeten voortouw nemen
- 04-07-2003 04-07-2003 11:08 - Initiatief ChristenUnie zorgt voor aanpak burenlawaai
- 03-07-2003 03-07-2003 22:43 - Vragen over subsidie voor onderzoek palliatieve zorg
- 03-07-2003 03-07-2003 21:33 - Situatie in Cambodja
- 03-07-2003 03-07-2003 12:57 - ChristenUnie bevraagt samen met SP en SGP staatssecretaris Ross (CDA) van VWS
- 03-07-2003 03-07-2003 11:42 - Jaarverslag Europese Centrale Bank
- 02-07-2003 02-07-2003 13:59 - Kiezen op een kruispunt
- 02-07-2003 02-07-2003 10:50 - Vragen over hoge legeskosten bij gezinshereniging
- 02-07-2003 02-07-2003 10:47 - Vragen over weinig aandacht Special Olympics World Summer Games
- 01-07-2003 01-07-2003 16:12 - Cadeauverpakking
- 01-07-2003 01-07-2003 11:34 - Stemverklaring Top van Thessaloniki
juni
- 30-06-2003 30-06-2003 21:02 - Hogere wiskunde
- 30-06-2003 30-06-2003 16:23 - Raadslid Vlaardingerbroek: passie in plaats van passiviteit
- 30-06-2003 30-06-2003 11:29 - ChristenUnie wil meer kleur op palet
- 28-06-2003 28-06-2003 11:21 - Geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van overheid staan op het spel, aldus Arie Slob
- 26-06-2003 26-06-2003 23:57 - ChristenUnie dient 'Motie van treurnis' in tegen minister Remkes
- 26-06-2003 26-06-2003 12:53 - Vragen over het gevangen nemen en martelen van leden en voorgangers van van de Zuid China Kerk
- 26-06-2003 26-06-2003 12:29 - Geen bezuiniging budget ontwikkelingssamenwerking
- 25-06-2003 25-06-2003 16:29 - Amendement begroting budget ontwikkelingssamenwerking
- 23-06-2003 23-06-2003 22:53 - Vragen over tocht naar Polen van schip Women on Waves
- 23-06-2003 23-06-2003 11:03 - Antisemitisme moet worden aangepakt!
- 21-06-2003 21-06-2003 16:35 - Column Friesch Dagblad: Nederland kan nu niet de andere kant opkijken
- 20-06-2003 20-06-2003 22:12 - Arie Slob in Netwerk over bouwfraude
- 20-06-2003 20-06-2003 15:58 - Politicus in het machtige Straatsburg
- 20-06-2003 20-06-2003 15:55 - Europa wil 1-euro-biljet
- 20-06-2003 20-06-2003 09:19 - Europese grondwet en christelijke wortels
- 19-06-2003 19-06-2003 15:31 - Vragen over godsdienstvrijheid Turkmenistan
- 19-06-2003 19-06-2003 14:41 - Debat wetsvoorstel Kiezen op Afstand
- 18-06-2003 18-06-2003 17:22 - Handtekeningenactie ‘Stop de Porno’ groot succes
- 18-06-2003 18-06-2003 15:12 - Bijdrage debat Srebenica
- 18-06-2003 18-06-2003 14:37 - Bijdrage debat initiatiefwetsvoorstel Dijksma (PvdA)
- 18-06-2003 18-06-2003 12:39 - Inhoud rapport C2000 is ontoelaatbaar
- 17-06-2003 17-06-2003 22:13 - Vragen over rapport Human Rights Watch inzake Rwanda
- 17-06-2003 17-06-2003 19:42 - Conventie vervalst Europese geschiedenis
- 17-06-2003 17-06-2003 16:49 - Vragen over de mogelijke inzet van criminele burgerinfiltranten
- 17-06-2003 17-06-2003 14:47 - Europese grondwet verdient wellicht een referendum
- 17-06-2003 17-06-2003 10:27 - Toekomst Europa nog lang niet beklonken
- 17-06-2003 17-06-2003 09:57 - Brussel blaast witte motor op
- 16-06-2003 16-06-2003 14:35 - Bijdrage WGO Onderzoeksraad Veiligheid
- 14-06-2003 14-06-2003 16:32 - Dagboek Afghanistan: De rauwe werkelijkheid komt zo wel heel dichtbij
- 14-06-2003 14-06-2003 09:30 - Wijs waterbeheer
- 14-06-2003 14-06-2003 09:12 - Integer ruimtegebruik
- 14-06-2003 14-06-2003 09:09 - Naar een multifunctionele landbouw in een multifunctioneel platteland
- 14-06-2003 14-06-2003 09:07 - Oost, west, vakantiehuis best?
- 14-06-2003 14-06-2003 08:52 - Van Vijfde Nota naar Nota Ruimte; drie jaar ruimtelijke plannenmakerij
- 14-06-2003 14-06-2003 08:50 - Rust en ruimte in de stad - interview met Margreeth de Boer
- 13-06-2003 13-06-2003 14:14 - Column: Weging van waarden
- 12-06-2003 12-06-2003 10:52 - Aanbieding boek Dienstbare overheid aan kabinet
- 11-06-2003 11-06-2003 15:31 - Bijdrage debat Regeringsverklaring
- 10-06-2003 10-06-2003 23:59 - Wat zou er anders geweest zijn…?
- 10-06-2003 10-06-2003 21:53 - ChristenUnie sluit steun aan referendum over Europese Grondwet niet uit
- 10-06-2003 10-06-2003 21:50 - Bijdrage debat Europese Conventie
- 07-06-2003 07-06-2003 10:34 - Vuile stranden
- 05-06-2003 05-06-2003 20:36 - Algemeen Overleg Mid Term Review (LNV)
- 05-06-2003 05-06-2003 13:41 - Gedoogsteun is niet te koop
- 04-06-2003 04-06-2003 15:02 - Gouden stadsregels in steeds meer plaatsen
- 04-06-2003 04-06-2003 10:10 - Afscheid Eerste Kamerleden ChristenUnie
- 03-06-2003 03-06-2003 19:48 - Europees landbouwbeleid op de schop?
- 03-06-2003 03-06-2003 17:25 - Bijdrage debat Enquête Srebrenica
- 03-06-2003 03-06-2003 17:24 - Kabinet ging inhoudelijke reactie uit de weg
- 03-06-2003 03-06-2003 15:55 - Vragen over Benoemingen Eindhoven en Brabant
- 03-06-2003 03-06-2003 13:52 - Rapport Belder: toelichting
- 03-06-2003 03-06-2003 13:45 - Rapport Belder in Europees Parlement
- 02-06-2003 02-06-2003 18:29 - Statuut voor parlementsleden
mei
- 31-05-2003 31-05-2003 10:23 - Column: Bidden en werken
- 30-05-2003 30-05-2003 11:48 - 'Conventie aan eurofractie niet besteed'
- 28-05-2003 28-05-2003 11:41 - Bestuur ChristenUnie gaat opnieuw in gesprek met Yme Drost
- 26-05-2003 26-05-2003 17:20 - Eresaluut aan Gert Schutte
- 24-05-2003 24-05-2003 23:39 - Column Friesch Dagblad: Lekker rustig het debat voorbereiden
- 24-05-2003 24-05-2003 20:37 - Rouvoet tijdens Uniecongres: "Strategisch stemmen? ChristenUnie!"
- 24-05-2003 24-05-2003 14:37 - Dienstbare overheid gepresenteerd op UnieCongres
- 24-05-2003 24-05-2003 14:32 - Speech André Rouvoet tijdens 8e Congres ChristenUnie
- 24-05-2003 24-05-2003 10:41 - Dagboek Israel
- 24-05-2003 24-05-2003 07:50 - Boekrecensie: Ethische kwestie bepalend voor politiek debat 21e eeuw
- 23-05-2003 23-05-2003 11:08 - VS versus Veiligheidsraad
- 22-05-2003 22-05-2003 23:25 - Motie Slob: Gebrek daadkracht inzake bouwfraude
- 22-05-2003 22-05-2003 12:59 - Spoeddebat ChristenUnie en SP compensatie ziekenfonds
- 22-05-2003 22-05-2003 11:45 - Kamerbrede steun voor motie ChristenUnie
- 21-05-2003 21-05-2003 23:19 - Motie ChristenUnie: kabinet eveneens schuld aan bouwfraude
- 21-05-2003 21-05-2003 21:51 - Motie Slob over de rol van de overheid bij de instandhouding van het systeem van illegaal vooroverleg en prijsafspraken
- 20-05-2003 20-05-2003 15:24 - Uitdaging tot christelijk-sociale oppositie
- 20-05-2003 20-05-2003 15:11 - Bijdrage debat met informateurs
- 20-05-2003 20-05-2003 10:05 - Schuiven met miljoenen
- 19-05-2003 19-05-2003 15:59 - Christelijke politici in België willen de waarden van het christelijk-sociale behouden
- 19-05-2003 19-05-2003 14:37 - Scholieren doen aso-test, project ChristenUnie Amersfoort
- 19-05-2003 19-05-2003 12:22 - Column: Wederkeren tot de wegen van Abraham Kuyper?
- 19-05-2003 19-05-2003 10:41 - VOS-project voorbeeld voor't land
- 16-05-2003 16-05-2003 20:23 - Boek immateriële zaken te vroeg dicht
- 16-05-2003 16-05-2003 18:36 - Vervolging in Vietnam
- 15-05-2003 15-05-2003 14:44 - Voortgezet Algemeen Overleg Vogelpest (VAO)
- 15-05-2003 15-05-2003 08:20 - Top Rusland - Europese Unie
- 14-05-2003 14-05-2003 15:03 - Irak na de bevrijding
- 14-05-2003 14-05-2003 14:35 - Algemeen Overleg Melkleasen
- 14-05-2003 14-05-2003 14:26 - Overleg Politie
- 14-05-2003 14-05-2003 14:24 - Overleg Accreditatie Hoger Onderwijs
- 14-05-2003 14-05-2003 10:07 - Europees Parlement weigert controle op hulp aan Palestijnse autoriteit
- 14-05-2003 14-05-2003 07:17 - Hand op de knip
- 13-05-2003 13-05-2003 22:04 - ´Milieu is uit!´
- 13-05-2003 13-05-2003 13:48 - ChristenUnie moet zich profileren op waarden en normen, gezin en onderwijs.
- 12-05-2003 12-05-2003 19:24 - Besteding Europese gelden
- 12-05-2003 12-05-2003 19:07 - Verzekerd de lucht in
- 12-05-2003 12-05-2003 09:38 - Column Centraal Weekblad
- 09-05-2003 09-05-2003 17:25 - ECB niet ineens klaar om deflatie te bestrijden
- 07-05-2003 07-05-2003 23:31 - Vragen over de mogelijke steniging van Amina Lawal
- 05-05-2003 05-05-2003 11:38 - Gedoogbeleid geen exportproduct
- 02-05-2003 02-05-2003 13:31 - Column: Bezuinigen vraagt visie
- 02-05-2003 02-05-2003 11:27 - Nielson beantwoordt vragen
- 01-05-2003 01-05-2003 11:11 - Henk van Rhee nieuwe directeur landelijk bureau ChristenUnie
april
- 29-04-2003 29-04-2003 18:02 - Duidelijkheid, teleurstelling en verbazing
- 29-04-2003 29-04-2003 14:28 - CDA kiest voor D66
- 29-04-2003 29-04-2003 13:34 - Onderscheiding voor senator Schuurman
- 26-04-2003 26-04-2003 23:44 - Column Friesch Dagblad: De ChristenUnie is in beeld
- 25-04-2003 25-04-2003 14:41 - ChristenUnie en SGP blijven nuchter
- 24-04-2003 24-04-2003 17:11 - Voortgang gesprek informateurs
- 23-04-2003 23-04-2003 23:48 - Bijdrage debat Initiatief Vendrik Wet Openbaarheid Topinkomens
- 23-04-2003 23-04-2003 13:49 - debat openbaarheid topinkomens
- 23-04-2003 23-04-2003 10:53 - Gesprek met de informateurs
- 23-04-2003 23-04-2003 10:43 - Softdrugs legaliseren is onmogelijk
- 16-04-2003 16-04-2003 23:47 - Bijdrage debat Reglement van orde - initiatief Halsema
- 16-04-2003 16-04-2003 23:03 - Bijdrage debat Rapport Bouwnijverheid
- 16-04-2003 16-04-2003 18:02 - NRC: ChristenUnie ziet zich als regeringspartner
- 16-04-2003 16-04-2003 10:43 - Een bloedig baken
- 15-04-2003 15-04-2003 17:48 - Advies ChristenUnie aan Hare Majesteit
- 15-04-2003 15-04-2003 10:06 - Europees Parlement: Tijger zonder tanden?
- 14-04-2003 14-04-2003 17:01 - Bijdrage debat Mislukken formatie
- 12-04-2003 12-04-2003 23:14 - Column Friesch Dagblad
- 12-04-2003 12-04-2003 15:38 - Een kwestie van politieke stijl
- 12-04-2003 12-04-2003 14:22 - De vijf kernbegrippen voor ChristenUnie-bestuurders
- 12-04-2003 12-04-2003 11:58 - Voedsel is een recht
- 12-04-2003 12-04-2003 11:41 - Economen in de strijd tegen het economisme
- 12-04-2003 12-04-2003 11:39 - Europa als open concept
- 12-04-2003 12-04-2003 11:35 - Implicaties opheffing bordeelverbod
- 12-04-2003 12-04-2003 10:15 - Rechteloosheid regel in Zimbabwe
- 12-04-2003 12-04-2003 09:28 - Mensenrechten op Cuba
- 11-04-2003 11-04-2003 09:45 - Zalm moet ook leiderschap tonen!
- 10-04-2003 10-04-2003 23:31 - Algemeen Overleg Evaluatie Nederlands Drugbeleid
- 10-04-2003 10-04-2003 23:07 - Algemeen Overleg SARS
- 10-04-2003 10-04-2003 15:41 - AO evaluatie Flora- en Faunawet
- 10-04-2003 10-04-2003 10:50 - Detergenten in wasmiddelen
- 10-04-2003 10-04-2003 10:33 - Europese Comissie ontspringt de dans
- 10-04-2003 10-04-2003 10:16 - Reactie op situatie Irak na val Bagdad
- 10-04-2003 10-04-2003 10:09 - EP doet knieval voor Nederlands drugsbeleid
- 09-04-2003 09-04-2003 23:46 - Algemeen Overleg Onregelmatigheden bekostiging onderwijs
- 09-04-2003 09-04-2003 23:39 - Algemeen Overleg Vogelpest
- 09-04-2003 09-04-2003 23:28 - Ontwikkeling van zaaigoed
- 09-04-2003 09-04-2003 21:20 - Menselijke weefsels en cellen
- 09-04-2003 09-04-2003 20:53 - Algemeen Overleg onregelmatigheden bekostiging in het (hoger) onderwijs
- 09-04-2003 09-04-2003 20:39 - AO Vogelpest 090403
- 09-04-2003 09-04-2003 17:25 - Steun voor sterke NAVO
- 09-04-2003 09-04-2003 11:50 - ´God heeft ons geholpen´
- 09-04-2003 09-04-2003 11:40 - Pleidooi tegen liberaal drugsbeleid
- 08-04-2003 08-04-2003 23:34 - ChristenUnie stelt vragen over uitzending BNN
- 08-04-2003 08-04-2003 23:13 - Vragen over Seksschool in BNN-programma Neuken doe je zo
- 08-04-2003 08-04-2003 14:13 - Begrotingsuitvoering Europese Commissie
- 07-04-2003 07-04-2003 18:02 - Opleiding beroepschauffeur
- 05-04-2003 05-04-2003 20:51 - Onafhankelijk onderzoek Kootwijkerbroek
- 05-04-2003 05-04-2003 12:44 - Column Heerenveense Courant
- 05-04-2003 05-04-2003 10:52 - Protest tegen beter weten in
- 04-04-2003 04-04-2003 13:19 - De vijf kernbegrippen voor ChristenUnie-bestuurders
- 04-04-2003 04-04-2003 11:43 - Column: Durf te dienen
- 03-04-2003 03-04-2003 23:00 - Algemeen Overleg Modernisering AWBZ
- 02-04-2003 02-04-2003 23:42 - Algemeen Overleg Stand van zaken vogelpest
- 02-04-2003 02-04-2003 23:35 - Algemeen Overleg Mond- en klauwzeer, varkenspest, gezondheidswet voor dieren
- 02-04-2003 02-04-2003 15:28 - Reactie Tineke Huizinga op discussie EO Visie
- 02-04-2003 02-04-2003 14:04 - Video PerspectieF
maart
- 31-03-2003 31-03-2003 14:25 - Vragen over Ernstig gehandicapt meisje en smartengeld
- 31-03-2003 31-03-2003 11:29 - Irak-debat: Niets doen geen oplossing
- 29-03-2003 29-03-2003 12:35 - Column Friesch Dagblad
- 28-03-2003 28-03-2003 15:22 - persbericht wijkbezoeken
- 27-03-2003 27-03-2003 23:40 - Algemeen Overleg Vogelpest
- 27-03-2003 27-03-2003 23:20 - Algemeen Overleg Situatie Midden-Oosten
- 27-03-2003 27-03-2003 14:40 - Bijdrage debat Wijziging wet primair onderwijs
- 27-03-2003 27-03-2003 12:14 - EU geeft blijk van verantwoordelijkheidsgevoel
- 27-03-2003 27-03-2003 11:53 - Algemeen Overleg Schuldsanering natuurlijke personen
- 26-03-2003 26-03-2003 22:33 - Algemeen Overleg Discretionaire bevoegdheid
- 22-03-2003 22-03-2003 10:31 - Consumeren in Europa
- 21-03-2003 21-03-2003 23:11 - Rouvoet: ‘Nederland moet Irakese vluchtelingen ruimhartig opvangen’
- 20-03-2003 20-03-2003 23:44 - Algemeen Overleg Europese Raad
- 20-03-2003 20-03-2003 14:57 - Sentiment bepaalt olieprijs
- 20-03-2003 20-03-2003 14:55 - Vragen over Berichtgeving Jaarverslag stichting De Einder
- 20-03-2003 20-03-2003 14:46 - Bevrijding Irak een plicht
- 20-03-2003 20-03-2003 11:58 - Algemeen Overleg Vogelpestcrisis
- 20-03-2003 20-03-2003 11:41 - Reactie op aanval Irak
- 19-03-2003 19-03-2003 23:42 - Algemeen Overleg Afghanistan
- 19-03-2003 19-03-2003 14:09 - Bijdrage debat Onregelmatigheden hoger onderwijs
- 19-03-2003 19-03-2003 13:53 - Bijdrage debat Enquête Bouwnijverheid
- 19-03-2003 19-03-2003 09:41 - persbericht debat enquete bouwnijverheid
- 18-03-2003 18-03-2003 14:48 - Bijdrage debat Irak
- 18-03-2003 18-03-2003 14:32 - Lijst van openstaande vragen rond Irak
- 18-03-2003 18-03-2003 13:47 - Resolutie 1441
- 17-03-2003 17-03-2003 13:41 - Inbreng invoering lumpsum (pilots)
- 17-03-2003 17-03-2003 13:40 - Inbreng wijziging WEB
- 17-03-2003 17-03-2003 13:39 - Inbreng 2e lezing verandering Grondwet (samenwerkingsschool)
- 17-03-2003 17-03-2003 13:38 - inbreng wijziging electriciteitswet
- 15-03-2003 15-03-2003 17:45 - spreekbeurt bestuurdersvereniging
- 15-03-2003 15-03-2003 13:27 - Openingstoespraken bestuurderscongres
- 15-03-2003 15-03-2003 13:24 - Samenvatting toespraak door Tom Viezee op het bestuurderscongres
- 15-03-2003 15-03-2003 12:33 - Column Friesch Dagblad
- 15-03-2003 15-03-2003 11:46 - Stemverklaring havendiensten
- 15-03-2003 15-03-2003 09:30 - Lezing Arie Slob op congres bestuurdersvereniging ChristenUnie
- 13-03-2003 13-03-2003 15:44 - Bijdrage debat Europese Conventie
- 13-03-2003 13-03-2003 15:41 - Bijdrage debat Vogelpest
- 13-03-2003 13-03-2003 14:44 - Algemeen Overleg Vogelpestcrisis en Landbouw- en Visserijberaad
- 13-03-2003 13-03-2003 11:41 - Situatie in Cambodja
- 13-03-2003 13-03-2003 11:10 - Consumentenbescherming
- 13-03-2003 13-03-2003 11:06 - Krediet voor Saddam Hoessein?
- 13-03-2003 13-03-2003 11:04 - Bedrijfspensioenen
- 13-03-2003 13-03-2003 10:22 - Verslag Wijziging Electriciteitswet 1998 – bevordering van duurzame electirciteit
- 12-03-2003 12-03-2003 15:36 - Bijdrage debat HKH prinses Margarita
- 12-03-2003 12-03-2003 14:50 - Vragen over Dreigende steniging Nigeria
- 12-03-2003 12-03-2003 14:07 - Hoop voor de toekomst
- 12-03-2003 12-03-2003 11:55 - Rouvoet kritisch op Balkenende
- 12-03-2003 12-03-2003 08:50 - Economische en Monetaire Unie
- 11-03-2003 11-03-2003 12:03 - Begrotingsrichtsnoeren 2004
- 08-03-2003 08-03-2003 13:41 - persbericht wijkbezoeken
- 07-03-2003 07-03-2003 23:59 - Werknemer mag werk op zondag voortaan weigeren
- 07-03-2003 07-03-2003 11:03 - Slob benoemd tot voorzitter van Stichting Gave
- 06-03-2003 06-03-2003 14:00 - Algemeen Overleg Aviaire influenza (Vogelpest)
- 05-03-2003 05-03-2003 11:22 - Oorlog in Irak; terecht of onrecht?
- 04-03-2003 04-03-2003 23:32 - Uitspraak Internationaal Gerechtshof over de tenuitvoerlegging door de VS van doodvonnissen
- 04-03-2003 04-03-2003 10:44 - ChristenUnie wil gedupeerde agrariërs financiële hulp geven
- 04-03-2003 04-03-2003 10:23 - Wankel evenwicht
- 03-03-2003 03-03-2003 18:48 - persbericht vogelpest
- 03-03-2003 03-03-2003 10:11 - column Friesch Dagblad 010303
februari
- 26-02-2003 26-02-2003 12:14 - Egbert Schuurman voert lijst Eerste Kamer aan
- 24-02-2003 24-02-2003 17:02 - meditatie residentiepauzedienst 180203
- 24-02-2003 24-02-2003 14:44 - Vragen over Omzeilen procedure euthanasie
- 21-02-2003 21-02-2003 14:24 - Column: Landbouw-discussie open houden
- 21-02-2003 21-02-2003 14:13 - Is christelijke oppositie nog wel zinvol?
- 21-02-2003 21-02-2003 12:56 - Rouvoet ziet bedenkelijke ontwikkeling in media
- 19-02-2003 19-02-2003 16:39 - Spanning in Zimbabwe
- 19-02-2003 19-02-2003 16:36 - Onderdrukking in Kazachstan
- 19-02-2003 19-02-2003 16:28 - Drugsproblematiek
- 19-02-2003 19-02-2003 16:02 - Vragen over Voorlichting fiscus voor gehandicapten moet beter
- 19-02-2003 19-02-2003 15:45 - Laks optreden ministerie schokt ChristenUnie
- 19-02-2003 19-02-2003 14:01 - Bijdrage debat Irak
- 18-02-2003 18-02-2003 16:34 - Bijdrage debat Gebruik discretionaire bevoegdheid
- 18-02-2003 18-02-2003 15:10 - Vragen over Nederlanders in Zimbabwe
- 18-02-2003 18-02-2003 14:36 - Vragen over Victory Outreach Church Rotterdam
- 18-02-2003 18-02-2003 10:12 - Saddam Hoessein heeft zijn krediet al ruimschoots verspeeld
- 15-02-2003 15-02-2003 12:23 - Column Friesch Dagblad
- 14-02-2003 14-02-2003 14:54 - Vragen over Overeenkomst gemeente Alkmaar, AZ en brancheverenigingen
- 13-02-2003 13-02-2003 15:50 - Algemeen Overleg Verplaatsing HAVO/VWO Rhedens Lyceum
- 13-02-2003 13-02-2003 00:18 - Reproductieve gezondheid
- 12-02-2003 12-02-2003 16:48 - Status quo in Irak
- 12-02-2003 12-02-2003 16:43 - Vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid
- 12-02-2003 12-02-2003 16:16 - Bijdrage debat Irak
- 12-02-2003 12-02-2003 13:58 - Algemeen Overleg Asiel- en terugkeerbeleid
- 12-02-2003 12-02-2003 13:25 - Oorlogsrecht
- 12-02-2003 12-02-2003 12:16 - Vervoersbeleid
- 11-02-2003 11-02-2003 12:09 - Nieuwe buren
- 11-02-2003 11-02-2003 08:34 - Verkeer van personen in de Unie
- 10-02-2003 10-02-2003 18:39 - Exportsubsidies verstoren de wereldmarkt
- 10-02-2003 10-02-2003 12:58 - Column Centraal Weekblad
- 08-02-2003 08-02-2003 10:31 - De historische wortels van de ChristenUnie
- 08-02-2003 08-02-2003 10:24 - Zeven aanknopingspunten voor een christelijke bestuursstijl
- 08-02-2003 08-02-2003 10:22 - Tussen unie en eenheid
- 08-02-2003 08-02-2003 10:05 - Roel Kuiper: inspirator in bezinning op de samenleving
- 08-02-2003 08-02-2003 09:59 - Democratische partijvernieuwing: naar een ledenpartij?
- 08-02-2003 08-02-2003 09:28 - Reactie Henk Visser op artikel over democratische partijvernieuwing
- 08-02-2003 08-02-2003 09:27 - Reactie Thijs van Daalen op artikel over democratische partijvernieuwing
- 08-02-2003 08-02-2003 09:21 - Vrijheid van onderwijs en integratie van minderheden
- 07-02-2003 07-02-2003 16:38 - Dr.A.J. Verbrugh overleden
- 07-02-2003 07-02-2003 15:42 - dr. A.J. Verbrugh overleden
- 06-02-2003 06-02-2003 16:32 - Bijdrage debat Veiligheidssituatie Afghanistan
- 06-02-2003 06-02-2003 15:18 - Vragen over godsdienstvrijheid Centraal-Azië
- 06-02-2003 06-02-2003 14:49 - Europees Parlement onderzoekt steun aan Palestijnen
- 05-02-2003 05-02-2003 16:30 - Bijdrage debat WAO
- 05-02-2003 05-02-2003 16:25 - Bijdrage debat Fraude in de zorg
- 04-02-2003 04-02-2003 16:22 - Bijdrage debat Werkzaamheden informateur
- 04-02-2003 04-02-2003 16:20 - Bijdrage debat Verkiezing Voorzitter Tweede Kamer
- 03-02-2003 03-02-2003 16:36 - De nieuwe fractie: André Rouvoet, Arie Slob en Tineke Huizinga
- 03-02-2003 03-02-2003 13:51 - Verslag Wet op de vaste boekenprijs
januari
- 31-01-2003 31-01-2003 17:00 - Column: State of the World
- 31-01-2003 31-01-2003 16:20 - Oorlog tegen Irak splijt VVD
- 31-01-2003 31-01-2003 12:26 - Europese Unie ongeloofwaardig richting Libanon
- 30-01-2003 30-01-2003 17:49 - Onafhankelijkheid Duisenberg opnieuw ter discussie
- 30-01-2003 30-01-2003 16:12 - Bijdrage debat Irak
- 30-01-2003 30-01-2003 14:18 - Onafhankelijkheid Duisenberg opnieuw discussiepunt
- 30-01-2003 30-01-2003 12:43 - Honger in de wereld
- 30-01-2003 30-01-2003 11:44 - Dreiging Noord-Korea
- 30-01-2003 30-01-2003 11:40 - Kwijting van de algemene begroting 2000
- 30-01-2003 30-01-2003 10:03 - EU ongeloofwaardig
- 29-01-2003 29-01-2003 14:44 - Situatie in Irak
- 28-01-2003 28-01-2003 17:48 - Hoge opbrengst Afrika-collecte
- 28-01-2003 28-01-2003 15:01 - Vragen over Huursubsidie Zwijndrecht
- 28-01-2003 28-01-2003 11:39 - ChristenUnie eist opheldering over huursubsidie
- 25-01-2003 25-01-2003 12:30 - Column Friesch Dagblad
- 24-01-2003 24-01-2003 12:56 - Uitslag poll feestdagen
- 23-01-2003 23-01-2003 15:35 - 'Hezbollah geen terreurorganisatie'
- 23-01-2003 23-01-2003 11:45 - Teleurstellende uitslag voor de ChristenUnie
- 22-01-2003 22-01-2003 23:36 - Laatste nieuws Kiezen voor Afrika
- 22-01-2003 22-01-2003 15:56 - Amsterdammers geven gul in stemlokaal
- 22-01-2003 22-01-2003 15:40 - Politiek is en blijft passie voor Arie Slob
- 22-01-2003 22-01-2003 12:01 - Winnaar BNN Nieuwsquiz
- 22-01-2003 22-01-2003 11:32 - ChristenUnie: Actie collectebus slaat aan
- 21-01-2003 21-01-2003 12:30 - Oproep aan gemeenten: "Kiezen voor Afrika"
- 20-01-2003 20-01-2003 23:17 - Pamflet: Wij bekennen kleur en stemmen ChristenUnie!
- 20-01-2003 20-01-2003 22:19 - Stimuleer opvang bij ongewenste zwangerschap
- 20-01-2003 20-01-2003 17:21 - Collectebussen bij stembussen
- 20-01-2003 20-01-2003 17:19 - Scholen met de bezem door de wijk
- 20-01-2003 20-01-2003 17:15 - Meer opvang bij ongewenste zwangerschap
- 20-01-2003 20-01-2003 14:33 - Vragen over Syrisch Nationale Socialistische Partij
- 20-01-2003 20-01-2003 10:26 - Mensenrechten?
- 19-01-2003 19-01-2003 16:42 - Interview TV Programma Het Vermoeden
- 18-01-2003 18-01-2003 18:18 - Laat u niet verleiden door de macht!
- 18-01-2003 18-01-2003 14:39 - Onbuigzame houding juist nu nodig
- 17-01-2003 17-01-2003 19:00 - Column: Stop die armoedige discussie!
- 17-01-2003 17-01-2003 12:45 - Tweede plaats ChristenUnie in Natuur en Milieu-toptien.
- 17-01-2003 17-01-2003 12:30 - Vragen over Opheffing 299ste squadron Landmacht Gilze-Rijen
- 17-01-2003 17-01-2003 10:45 - Rouvoet: "Lieverd, nog een weekje dan is het voorbij!"
- 17-01-2003 17-01-2003 10:21 - Tineke Huizinga over bidden voor de verkiezingen
- 17-01-2003 17-01-2003 10:16 - Rouvoet en de revival in Nederland
- 16-01-2003 16-01-2003 18:20 - Evangeliebelijders gevraagd, toen en nu
- 16-01-2003 16-01-2003 16:00 - Humanitaire crisis in Noord Korea
- 16-01-2003 16-01-2003 14:16 - Vragen over Bezoekregime penetiaire inrichting Zwolle
- 16-01-2003 16-01-2003 09:08 - Harmonisatie van het wegvervoer
- 16-01-2003 16-01-2003 09:05 - Overeenkomst Europese Unie met Libanon
- 15-01-2003 15-01-2003 18:16 - Werkbezoek De Haven
- 15-01-2003 15-01-2003 17:41 - Back to school!
- 15-01-2003 15-01-2003 17:18 - Gezondheidszorg en ouderenzorg
- 15-01-2003 15-01-2003 14:57 - Clearing en afwikkeling
- 15-01-2003 15-01-2003 14:51 - Europese bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling
- 15-01-2003 15-01-2003 14:37 - Grondrechten Europese Unie
- 14-01-2003 14-01-2003 23:13 - Gokken verbieden en casino´s sluiten!
- 14-01-2003 14-01-2003 10:58 - Rouvoet: "Een bijbels standpunt is geen variant, maar een overtuiging"
- 14-01-2003 14-01-2003 10:34 - André Rouvoet over gezin, Israël en milieu
- 13-01-2003 13-01-2003 23:01 - ChristenUnie wil fonds kleine kernen
- 13-01-2003 13-01-2003 12:00 - Klein christelijk: CDA moet duidelijker en consequenter
- 13-01-2003 13-01-2003 10:43 - ChristenUnie teleurgesteld door Balkenende
- 11-01-2003 11-01-2003 17:32 - TweeVandaag Lijsttrekkersdebat kleine partijen
- 11-01-2003 11-01-2003 15:10 - Onrecht niet afkopen met budget ontwikkelings-samenwerking
- 11-01-2003 11-01-2003 07:02 - Werkbezoeken stimuleren lijsttrekker
- 10-01-2003 10-01-2003 19:03 - Werkbezoek Lopik geslaagd
- 10-01-2003 10-01-2003 18:35 - TweeVandaag Interview André Rouvoet
- 10-01-2003 10-01-2003 15:00 - Column: Majesteit
- 10-01-2003 10-01-2003 13:38 - Relatie tussen kerk en overheid in Europees perspectief
- 10-01-2003 10-01-2003 11:55 - Familie Divsalar uit Iran
- 10-01-2003 10-01-2003 06:44 - ChristenUnie: met Rouvoet naar godsdienstles
- 09-01-2003 09-01-2003 22:35 - Rouvoet nodigt Zalm uit
- 08-01-2003 08-01-2003 11:58 - Bezuiniging van 8 miljard: overschot van 0,3%BBP
- 08-01-2003 08-01-2003 09:31 - Bijbel als de maat der dingen
- 07-01-2003 07-01-2003 12:00 - ChristenUnie gaat artikel 23 uitdelen
- 07-01-2003 07-01-2003 09:38 - Grondwet artikel 23
- 07-01-2003 07-01-2003 07:14 - Probleem mondiale armoede niet op landbouw afschuiven
- 06-01-2003 06-01-2003 23:59 - Campagne van start in Bunschoten Spakenburg
- 06-01-2003 06-01-2003 23:52 - Geen sollicitatieplicht voor bijstandsmoeders!
- 06-01-2003 06-01-2003 19:23 - Geloof en kerk belangrijk voor samenleving
- 06-01-2003 06-01-2003 10:51 - Gezang en politiek op verjaardag Rouvoet
- 06-01-2003 06-01-2003 10:35 - Swingende ChristenUnie vormt zich een nieuwe identiteit
- 06-01-2003 06-01-2003 10:12 - Christelijk onderwijs ook zelf verantwoordelijk voor behoud onderwijsvrijheid
- 06-01-2003 06-01-2003 10:04 - Christelijk onderwijs ook zelf verantwoordelijk voor behoud onderwijsvrijheid
- 06-01-2003 06-01-2003 08:33 - Het werk moet wel gedaan worden
- 04-01-2003 04-01-2003 19:02 - De campagne is begonnen: kansen en uitdagingen!
- 04-01-2003 04-01-2003 19:00 - Rouvoet daagt CDA uit
- 04-01-2003 04-01-2003 10:01 - Lezing toekomst van het christelijk onderwijs
