De Nunspeetse wethouder Nico Schipper constateert, als bewoner van de biblebelt waar de ChristenUnie juist in traditionele bolwerken op 2 maart het meest verloor, dat er onduidelijkheid is over de positie van de ChristenUnie. ‘De partij moet zich de vraag stellen hoe het komt, dat in de beleving van veel kiezers de ChristenUnie stelt dat het nieuwe kabinet kwalijker is dan D66’, zegt Schipper, voorzitter van de werkgroep die de Tweede Kamerverkiezingen van juni vorig jaar valueerde.

Gert-Jan Segers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de partij, herkent Schippers waarneming. ‘Het vertrouwen staat onder druk bij een deel van de achterban, juist in plaatsen als Woudenberg, Bunschoten en Urk met hun grote volkskerken, waar de ChristenUnie altijd zeer goed vertegenwoordigd is geweest.’ Segers schrijft het tanende vertrouwen toe aan de periode van de kabinetsdeelname van zijn partij, ‘waarin we minder uitgesproken konden zijn’. ‘Mensen vragen zich af: staat de ChristenUnie nog wel voor datgene waar ze altijd voor heeft gestaan?’

Maar met het oog op de Provinciale Statenverkiezingen ziet Segers ook dat een deel van de achterban moeite heeft met de toon die de ChristenUnie aanvankelijk had ten opzichte van het huidige kabinet. ‘De ChristenUnie had terecht kritische vragen ten aanzien van het minderheidskarakter, maar heeft vervolgens wel gezegd dat het kabinet op de daden zal worden beoordeeld. Dat is echter minder goed overgekomen bij onze kiezers, waarvan een belangrijk deel wil dat deze regering gewoon nog even doorgaat. Van die mensen is een deel uitgeweken naar vooral CDA en SGP, omdat ze totaal niet zitten te wachten op nieuwe verkiezingen met bijbehorend gedoe. Ik geloof echter niet dat die kiezers voorgoed verloren zijn voor de ChristenUnie.’Ook Nico Schipper zegt dat ‘we nog wel een paar keer zullen moeten herhalen dat dit kabinet fair zal worden beoordeeld, voordat die boodschap overkomt’. ‘De ChristenUnie moet duidelijk maken dat de ideologie van D66 heel ver bij ons vandaan staat, en dat we evenals bijvoorbeeld de SGP de voorstellen van het kabinet op de inhoud beoordelen.’

De Nunspeetse wethouder Nico Schipper constateert, als bewoner van de biblebelt waar de ChristenUnie juist in traditionele bolwerken op 2 maart het meest verloor, dat er onduidelijkheid is over de positie van de ChristenUnie. ‘De partij moet zich de vraag stellen hoe het komt, dat in de beleving van veel kiezers de ChristenUnie stelt dat het nieuwe kabinet kwalijker is dan D66’, zegt Schipper, voorzitter van de werkgroep die de Tweede Kamerverkiezingen van juni vorig jaar valueerde.

Gert-Jan Segers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de partij, herkent Schippers waarneming. ‘Het vertrouwen staat onder druk bij een deel van de achterban, juist in plaatsen als Woudenberg, Bunschoten en Urk met hun grote volkskerken, waar de ChristenUnie altijd zeer goed vertegenwoordigd is geweest.’ Segers schrijft het tanende vertrouwen toe aan de periode van de kabinetsdeelname van zijn partij, ‘waarin we minder uitgesproken konden zijn’. ‘Mensen vragen zich af: staat de ChristenUnie nog wel voor datgene waar ze altijd voor heeft gestaan?’ Maar met het oog op de Provinciale Statenverkiezingen ziet Segers ook dat een deel van de achterban moeite heeft met de toon die de ChristenUnie aanvankelijk had ten opzichte van het huidige kabinet. ‘De ChristenUnie had terecht kritische vragen ten aanzien van het minderheidskarakter, maar heeft vervolgens wel gezegd dat het kabinet op de daden zal worden beoordeeld. Dat is echter minder goed overgekomen bij onze kiezers, waarvan een belangrijk deel wil dat deze regering gewoon nog even doorgaat. Van die mensen is een deel uitgeweken naar vooral CDA en SGP, omdat ze totaal niet zitten te wachten op nieuwe verkiezingen met bijbehorend gedoe. Ik geloof echter niet dat die kiezers voorgoed verloren zijn voor de ChristenUnie.’Ook Nico Schipper zegt dat ‘we nog wel een paar keer zullen moeten herhalen dat dit kabinet fair zal worden beoordeeld, voordat die boodschap overkomt’. ‘De ChristenUnie moet duidelijk maken dat de ideologie van D66 heel ver bij ons vandaan staat, en dat we evenals bijvoorbeeld de SGP de voorstellen van het kabinet op de inhoud beoordelen.’

Voor Schipper was de uitslag van de ChristenUnie bij de Provinciale Statenverkiezingen ‘eigenlijk niet zo’n grote verrassing’. ‘Het beeld lijkt heel erg op dat van vorig jaar. Vertrouwen gaat te paard en komt te voet. Er was weinig tijd om aan herstel van vertrouwen te werken, maar er is ook weinig aan gedaan. Het is nu de hoogste tijd om te laten zien dat we leren van onze fouten.’ Schipper vindt dat de partij moet oppassen de uitslag van 2 maart makkelijk te accepteren. ‘Het laatste wat we nu moeten doen is allerlei verklaringen aandragen. Onze achterban ervaart de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen als pijnlijk en teleurstellend, en maakt zich zorgen. Er moet nu werk gemaakt worden van de aanbevelingen in het evaluatierapport. Het is op dat front veel te stil.’

Zijn devies is dat de ChristenUnie vooral duidelijk moet maken waar ze voor wil staan: ‘Wat zijn onze diepste motieven om politiek te bedrijven en hoe kunnen we die delen met de achterban? stemmenwinst moet daarbij niet onze focus zijn. Als we herkenbaar zijn als navolgers van Christus, wekt dat vertrouwen en dan zien we vanzelf welke mensen zich bij ons aansluiten.’

Ook Gert-Jan Segers gelooft dat in een sterk christelijk profiel de toekomst voor de ChristenUnie ligt. ‘Onze achterban denkt heel divers over thema’s als duurzaamheid en sociaal-economische vraagstukken. Sommigen willen het linkser, anderen rechtser. Daarom moeten we niet zozeer met onze concrete resultaten de boer op gaan, maar laten zien dat we christelijke politiek bedrijven vanuit een kloppend hart. Alleen zo kunnen we voor verbinding zorgen in de breedte van onze achterban.’

Verder denkt hij dat de ChristenUnie niet meer moet spreken over het christelijk-sociale profiel van de partij. ‘Dat is ontzettend jammer, want de hele christelijke politiek komt uit die traditie. Maar ik zie in dat het moeilijk is om aan het predikaat vast te houden; het is vervuild geraakt. We bedoelen er geen linksige politiek mee, maar die geur heeft het wel.’ Ook Segers zegt dat de partij af moet van de uitstraling dat D66 minder erg is als de PVV. ‘Niet omdat we een hekel hebben aan de mensen van D66, maar omdat wat de visie op mens en samenleving betreft, de kloof met die partij het diepst is. Anders gezegd: de ChristenUnie gedijt het best tegenover D66.’ <

door Gerard Beverdam

Dit artikel verscheen eerder in het Nederlands Dagblad van 12 maart 2011.