Een gemeentelid was een paar weken in Amerika geweest en kwam gebruind en met een licht accent terug. Midden in een zin stopte hij even, knipte een paar keer met z’n vingers en tuurde in de verte alsof het woord dat hij zocht daar ergens te lezen viel. ‘Hoe zeg je dat ook alweer in het Nederlands?’ Het is een vroege herinnering, maar nog altijd een zeer levendige. En zoals dat volgens mij vaker in gezinnen van voorgangers gaat, oog in oog met gemeenteleden houd je je beleefd, maar thuis schater je het in dat soort gevallen uit. Wat een aansteller.

Er zijn hele volksstammen snobisten. Twintigers die Nederland zo beklemmend vinden en daarom met een rugzak over de wereld gaan trekken. Met allemaal dezelfde vlechtjes in hun haar, dezelfde Lonely Planet-gids in hun hand die hen allemaal in drommen aflevert bij dezelfde jeugdherberg in New York, dezelfde tempel in Thailand en hetzelfde restaurant in Caïro. Ze praten voornamelijk met elkaar, maar natuurlijk, ze leren zoveel van die andere culturen. De mensen daar zijn zo warm, zo gastvrij, zo vriendelijk. Zo anders dan Nederland.

Je hebt remigranten die na een terugkeer van elders ook maar blijven hangen in hun openlijke afkeer van Nederland. Het is hier te koud, te onvriendelijk, te georganiseerd, te individualistisch, te ongeestelijk. En ik kan me die afkeer heel goed voorstellen, juist omdat ikzelf een remigrant ben. Ik weet dat het even duurt voordat je je hier weer helemaal thuis voelt. En ja, Nederland heeft z’n kuren en nare trekjes. Maar de waarheid is dat elk land en elke cultuur die heeft.

Die geweldige, Oosterse gastvrijheid is op een subtiele manier heel wat minder onbaatzuchtig dan het eerst lijkt. Ik heb gemerkt dat Egyptenaren een fenomenaal vermogen hebben om lijstjes bij te houden van wat ze je ooit gaven en wat je hen daarvoor teruggaf. Ze weten heel goed wie bij wie in het krijt staat.

Die warme Afrikaanse familiebanden, waar onze periodieke verjaardagsvisites zo mager bij afsteken, kunnen dodelijk omhelzingen zijn. Prachtig dat binnen families zo goed voor elkaar gezorgd wordt, maar het is soms een eufemisme voor het kaalplukken van de degene die hard werkt en iets meer verdient. Het verhindert sommigen om in alle vrijheid christen te worden, juist omdat de familie dat niet is. Particuliere initiatieven en de keuzes van het hart sterven zo een vroege dood in de lange armen van de familie.

Maar zoals elk dorp, elke stad, elke cultuur, elk land zijn minder aantrekkelijke kanten heeft en er soms naar solliciteert om op neergekeken te worden, zo is er ook overal schoonheid en vriendelijkheid te ontdekken. Ook in Nederland.

Laten we eens een paar zegeningen tellen. We kunnen hier politici kiezen met wie we een overtuiging delen en weer wegstemmen als ze er niets van bakken. We kunnen lid worden van een partij (inderdaad!), hebben een vrije pers, genoeg te eten en onderwijs dat ook toegankelijk is als je ouders iets minder verdienen. In ons dichtbevolkte land hebben we prachtige natuurgebieden en openbaar vervoer dat je van Roodeschool naar Vaals kan brengen. We hebben in iedere streek een kerk waar de Bijbel opengaat en waarbij het je vrij staat om je te voegen in het koor dat God de lof toezingt. Wat een land.

De jaren dat ik in Egypte en de VS woonde, waren jaren van veel vreugde en af en toe een beetje frustratie. Het eerste is genade en het tweede is onlosmakelijk verbonden met het leven dat God ons geeft, op welke plek van de wereld dan ook. Als het hier even lastig is, dagdroom ik soms van een hernieuwd verblijf in de VS en ik weet dat ik me er gelukkig zou kunnen voelen. Maar een vertrek zou de weg van de minste weerstand zijn. Het lijkt flink om je elders te vestigen.

Het lijkt cool om als backpacker over de wereld te zwerven. Maar het is vele malen dapperder om trouw dat te doen wat God van je vraagt op de plek waar hij je geplaatst heeft. Voor mij is dat ons vlakke land aan de zee, met zijn eigen nukken en zegeningen. Sommige snobisten kunnen zich goed voorstellen dat God van de hele wereld houdt. Maar ik waag te geloven dat God zelfs van Nederland houdt.