Voor het hele fotoalbum: klik hier.

Najaarscongres WI: “Het verhaal van de ChristenUnie”

Amersfoort – “Dienstbare politiek”, met dat boek completeert CU-senator Roel Kuiper de trilogie waarmee het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie drie kernwaarden aan de partij voorstelt: Dienstbaarheid, Vrijheid, Duurzaamheid (DVD). De bundels over Vrijheid en Duurzaamheid zijn de afgelopen anderhalf jaar al verschenen. De eerste, Dienstbaarheid, werd ook in dit project de laatste. Kuiper benadrukt in zijn boek het primaat van de samenleving boven de overheid, en het verrassend positieve mensbeeld waarop juist protestantse denkers als Calvijn en Althusius dit samenleven baseren: mensen zijn kwetsbaar en hebben elkaar dus nodig; deze onderlinge betrokkenheid hoort bij het mens-zijn. Dat klinkt anders dan het sociale contract van Hobbes waarbij mensen wolven zijn voor elkaar, en daarom maar afspraken maken om de boel onderling leefbaar te houden.

Collega-hoogleraar Jan Hoogland stal de show door in zijn reactie op Kuiper allereerst zijn waardering te uiten: “Ik blijf de ChristenUnie steunen zolang de CU doet wat het CDA zegt.” Hoogland had ook kritiek: heeft Kuiper en de politiek van de ChristenUnie in wat ze van de overheid verwachten de laatste jaren niet een te idealistische toon? Een VU-collega (Trommel) vreest dan een ‘gulzige overheid’. Wat Hoogland betreft blijft de overheid beperkt, binnen juridische kaders opereren. Die idealistische toon proefde hij als Kuiper terug lijkt te verlangen naar een vroeger zorgzaam samenleven. Dat miskent dat onderlinge zorg vroeger vaak pure noodzaak was: er waren nu eenmaal geen andere instellingen of een overheid die de zorg voor ouders of gehandicapten overnamen of regelden.

Omdat het boek “Dienstbare politiek”, maar ook de eerdere bundels, bedoeld zijn om het handelen van de CU als partij te beïnvloeden, nam Arie Slob als eerste de trilogie namens de partij officieel in ontvangst, inclusief een essay dat als handzame samenvatting dienst doet. In zijn reactie stelde Slob de vraag: hoe benutten we de kracht van de samenleving? Immers, een overheid brengt de samenleving grote schade toe, wanneer zij zich wel terugtrekt, maar burgers en lagere overheden niet in staat stelt om hun verantwoordelijkheden te nemen. Toegepast op het onderwijs zag hij een slordige 1800 wetten, regels en circulaires die de professionals daar omgeven met een sfeer van wantrouwen. Ook in de zorg ziet hij de papierwinkel graag slinken, zodat de zorgverleners weer het werk kunnen doen dat hun hart heeft. Terugtrekken is terugtrekken, en dus niet toch als overheid volledig verweven blijven binnen de sectoren. Nu is het : “U moet het doen, maar wij zeggen hoe.” Wat de woningmarkt betreft prees Slob het WI van het CDA dat zijn rapport weer uit de la haalt, en terecht pleit om de 12 à 13 miljard niet ongemoeid te laten die nu weglekt via het hypotheekrente-infuus.

Aan Hoogland gaf Slob toe dat de ChristenUnie wellicht teveel verwacht heeft van de overheid. Mede vanwege de crisis moet er nagedacht worden wat ‘eigen verantwoordelijkheid’ betekent, hoe een samenleving in staat gesteld kan worden die te nemen; wat ‘algemeen belang’ is, en of sectoren van de samenleving verantwoordelijkheid daarvoor willen of kunnen dragen.

In de discussie daagde Geert Jan Spijker, projectleider van het ‘DVD-project’, het ook aanwezige kamerlid Esmé Wiegman uit om eens binnen haar zorgsector een concrete bezuiniging te noemen waarmee de ChristenUnie in kan stemmen. Zij bleek zich wel te kunnen vinden in het idee van Paul Schnabel dat een eigen huis als een ‘spaarpot’ kan dienen voor zorg op de oude dag: het huis eet je dan op.

Jan Westert sloot het congres af door op de frase van Hoogland te variëren: “Het zou Nederland ten goede komen als het CDA ging doen wat de ChristenUnie in deze drie boeken over Dienstbaarheid, Vrijheid en Duurzaamheid zegt.” Roel Kuiper noemde hij wel eens de ‘Godfather’ van de ChristenUnie. Nu zag hij Geert Jan Spijker zich via dit project ontwikkelen tot een soort ‘Godfather 2’.

Verslag door WI-medewerker Rob Nijhoff