Roel Kuiper: Verhoging alcoholleeftijd naar 18 jaar belangrijk

Roel_Kuiper-3dinsdag 11 juni 2013 15:02

ChristenUnie-senator Roel Kuiper is blij met het initiatiefwetsvoorstel van Tweede Kamerlid Joel Voordewind en anderen, waarin de alcoholleeftijd wordt verhoogd naar 18 jaar. 'Nu kunnen we samen werken aan een cultuurverandering.' Vandaag spreekt de Eerste Kamer over het wetsvoorstel.

Lees hieronder de hele bijdrage van Roel Kuiper aan het debat over het Initiatiefvoorstel Voordewind c.s. inzake verhoging leeftijdgrenzen in Drank- en Horecawet

Voorzitter,

Een jaar geleden – mei 2012 - debatteerden wij in dit huis over het terugdringen van alcoholgebruik bij jongeren. Reeds tijdens dat debat pleitten verscheidene fracties ervoor een volgende stap te zetten, een stap waar de toenmalige minister nog niet aan toe was, maar deze Kamer uiteindelijk wel. In de mede door mijn fractie ondertekende motie-Meurs is gepleit voor een verhoging van de leeftijd van 16 naar 18 jaar voor de verkoop en het bezit van zwakalcoholische drank. Ook vorig jaar waren de argumenten al ruimschoots aanwezig om deze stap te zetten: diverse alarmerende onderzoeken over de schadelijke effecten van drankgebruik op jonge leeftijd, pleidooien van artsen en gezondheidswetenschappers, de meerderheid van EU-lidstaten die ons voorging. De motie-Meurs bezegelde een omslag van denken die gelukkig eveneens gaande was in de Tweede Kamer. Het initiatiefvoorstel dat hier voorligt was er het onmiddellijke antwoord op en kan op onze steun en waardering rekenen. Wij complimenteren de indieners ervan.

Voorzitter, de aanscherping van de Drank- en Horecawet op het punt van leeftijd voegt een nieuw element toe aan de preventie van alcoholmisbruik en de binding van de verstrekking en het bezit van alcohol aan wettelijke grenzen. Nieuwe medische inzichten over het effect van alcohol op jonge hersenen liggen hier achter, maar ook nieuwe bezorgdheid over de cultuur van excessief drankgebruik in het sociale verkeer en het uitgaansleven. Nederland kent een reputatie op dit punt die lang teruggaat. In elk geval is deze voor de zeventiende eeuw beschreven door de historicus A. Th. van Deursen. Onmatig gebruik van wijn en bier heette typerend te zijn voor de Hollander die elke gelegenheid wist aan te grijpen het glas te heffen. De eerste wetgeving ontstond toen de Hollandse wetgever de dronkaard die door wilde gaan voor huwelijkskandidaat tegen zichzelf in bescherming nam. De overheid achtte hem ontslagen van zijn trouwbelofte, zegt Van Deursen, als hij onder invloed van drank tijdelijk het volle gebruik van zijn verstand had gemist. De strijd tegen drankmisbruik in de negentiende eeuw is grimmiger. Alle emancipatiebewegingen die uit waren op de verheffing van het volk probeerden hun achterban bij de drank vandaan te houden. Armoede, verval, vroegtijdige sterfte en alcoholverslaving gingen hand in hand. Toen de verstrekking aan vergunningen werd gebonden in de eerste Drankwet uit 1881 was handhaving ook een probleem, vooral in binnensteden, waar vele honderden kroegen en dranklokalen veelal in achterbuurten werden gedreven. Maar deze strijd heeft wel succes gehad. De hoeveelheid genuttigde liters alcohol per hoofd van de bevolking liep drastisch terug in de jaren sinds de invoering van de Drankwet. Van 8 liter pure alcohol per hoofd van de bevolking in het midden van de 19e eeuw naar ca. 2,5 liter in de jaren kort na de Tweede Wereldoorlog. Op deze getallen afgaand behoorde de strijd tegen alcoholmisbruik bij een geslaagd beschavingsoffensief. Inmiddels zitten we weer op een peil dat lijkt op de 19e eeuw. In 2011 was de alcoholconsumptie 7,5 liter per hoofd van de bevolking. Dit cijfer daalt momenteel weer, mede dankzij voorlichting en voortgaande maatregelen, die ingaan tegen culturele patronen van royaal drankgebruik bij tal van gelegenheden. De inzet is nu de acceptatie van alcoholgebruik op jeugdige leeftijd terug te dringen.

De verhoging van de leeftijdgrens voor verkoop en bezit tot 18 jaar moet er toe leiden dat ook onder jongeren zelf het bewustzijn sterker wordt dat alcoholconsumptie serieuze gezondheidsrisico’s bevat. Volgens een NIPO-onderzoek dat een jaar geleden al werd aangehaald is 76% van de bevolking voor deze wettelijke leeftijdverhoging die daarmee ook een instrument kan zijn voor vele opvoeders. Mijn fractie juicht het toe dat er gezamenlijk gewerkt kan worden aan deze cultuurverandering.  

Voorzitter, de vragen van mijn fractie gaan niet over het principe van de leeftijdverhoging, maar over de handhaving en dan met name in het publieke domein, winkels en uitgaansgelegenheden. De handhaving verandert niet in principiële zin, want moest ook plaatsvinden rond de leeftijdsgrens van 16 jaar, maar heeft wel andere kenmerken. Jongeren van 17 zijn nu eenmaal dichter bij hun meerderjarigheid en presenteren zich ook als bijna-volwassenen. Daarnaast neemt uiteraard het volume toe van het aantal jongeren tussen 16 en 18 jaar dat met deze wet te maken heeft, zo’n 400.000. Is bekend hoe gemeenten hun preventie- en handhavingsbeleid gaan intensiveren? Het komt ons voor dat aan dit nieuwe offensief ook verenigingen, jeugdclubs e.d. moeten gaan meewerken. Dat helpt een effectief preventiebeleid in te richten. Hoe wordt daarop ingezet? Daarnaast is handhaving van groot belang. Wordt er meer gesurveilleerd in de openbare ruimte? Is er gericht beleid om boa’s in te zetten in de buurt van supermarkten, grote evenementen en voetbalstadions? Hoe gaat winkelpersoneel om met intimiderend optreden van groepen jongeren? Worden zij daarbij ondersteund? Op welke wijze wordt geanticipeerd op verplaatsing naar de publieke ruimte, zoals een vergroting van het straataanbod? Uiteraard zullen de bezuinigingen waar gemeenten mee te maken krijgen negatief kunnen uitpakken voor de handhavingscapaciteit, terwijl iedereen kan inzien dat bij de introductie van deze nieuwe maatregel handhaving uiterst belangrijk is. Onvoldoende handhaving van een maatregel die een cultuurverandering beoogt is vanzelfsprekend desastreus voor het te bereiken effect. Wij vragen van de indieners en de regering hun visie te geven op de wijze waarop stevige naleving van deze wet door gemeenten een adequate invulling krijgt. Zijn er al eerste ervaringen van de Voedsel- en Warenautoriteit die een deel van het toezicht sinds 1 januari uitvoeren?  

Voorzitter, ons land schaart zich nu bij een ruime meerderheid van Europese landen die deze leeftijdgrens nu kent. Onze fractie is daar verheugd over, steunt dit wetsvoorstel en ziet uit naar de beantwoording van onze vragen.

 

             

 

 

Labels
Eerste Kamer
Roel Kuiper

« Terug

Nieuwsarchief > 2013 > juni

Geen berichten gevonden