Hoor en wederhoor
Wij van wc-eend adviseren wc-eend. Het artikel van Jasper van den Bovenkamp en Felix de Fijter is gebaseerd op gesprekken met voorzitter van het humanistisch verbond (en voormalig D66-Kamerlid) Boris van der Ham en D66-historicus Ewout Klei. Spannend wat de uitkomst van die gesprekken is. Daarnaast wordt geflirt met de positie van ds. Paul Visser, die weliswaar een kritische voetnoot plaatste bij christelijke politiek, maar beslist geen pleidooi hield voor het stemmen op D66. Waar is de hoor en wederhoor, de basis van goede journalistiek en opinievorming?

Vrijheid ja! Individualisme, mwah
Eén van de centrale claims van de auteurs is dat het liberalisme christelijke wortels heeft – so far so good. Echter, de conclusie dat dit het liberalisme is dat 'nu rijkelijk door de aderen' van D66 vloeit, is geen vanzelfsprekend gevolg. Er is geen politieke partij die niet voor vrijheid is. Maar het is steeds de vraag wat vrijheid betekent. D66 en de PVV blijken daar bijvoorbeeld een heel verschillende invulling aan te geven. Pas dus op voor partijen die spreken van ‘neutraliteit’. Hier wordt het debat pas interessant.
De auteurs zijn blij met het D66 geluid van ‘godsdienstvrijheid-ieder-voor-zich’. De christelijke politiek heeft daar altijd een ander geluid naast gezet. Dat gaat niet over privileges van het christendom. Het gaat om vrijheid van mensen om zich in gemeenschappen te bewegen in de samenleving. Om hun kinderen bijzonder onderwijs te geven (van christelijk tot humanistisch), om vanuit de eigen gedrevenheid actief te zijn op het gebied van zorg, welzijn, enzovoorts. Hierom gaat het debat. En het gaat om de vraag of alle groepen in de samenleving dan ruimte krijgen en gelijk worden behandeld. Of willen we wel subsidie geven aan humanistische organisaties maar niet aan Youth for Christ en de Nederlandse Patiëntenvereniging? En waarom eigenlijk niet, past dit niet juist in onze pluriforme samenleving?

Politiek meer dan ethiek
Het artikel schetst een beeld van christelijke politieke partijen als een activistische lobby voor het behoud van eigen voorrechten, die er in toenemende mate niet in slaagt deze heilige huisjes in stand te houden. Maar hier knaagt het gebrek aan wederhoor en grondig onderzoek. De suggestie dat de christelijke politieke partijen zich slechts hardmaken voor enkele thema’s die geen waarde hebben voor de samenleving als geheel, doet geen recht aan de inzet van deze politici op een heel breed scala van onderwerpen. Het past in het straatje van D66 om de christelijke politieke partijen als zodanig af te schilderen en buiten de discussie te plaatsen. Maar wat te denken van de resultaten van bijvoorbeeld de ChristenUnie als het gaat om ontwikkelingshulp, en de nieuwe wetgeving tegen mensenhandel.
In feite maken de auteurs zich schuldig aan datgene wat zij de christelijke politiek voorhouden: ze beperken politiek tot ethiek. Zo gaan ze volledig voorbij aan de sociaaleconomische visies van de verschillende partijen. D66 haalt de VVD geregeld rechts in – zo pleit het ook in deze campagne voor nieuwe bezuinigingen. De partij gedraagt zich met regelmaat als partij ‘van yuppen voor yuppen’. 

Christelijke politiek blijft van waarde zolang het zijn scherpte niet verliest. Zoals Caspar Visser ’t Hooft onlangs stelde in een interview met Trouw:

'Christenen die zich het profetische herinneren, kunnen er natuurlijk niet omheen politieke partijen die 'christelijk' heten, tot de orde te roepen wanneer ze zich niet genoeg afzetten tegen de vergoddelijking van de markt.'

Het stemadvies van de Koersjournalisten is wat platgeslagen en losgezongen van de realiteit. Hoopvol realistische Koerslezers prikken daar wel doorheen.


Trineke Palm is promovenda en fellow van het WI. Ze reageert met dit blog op het artikel: Waarom christenen D66 moeten stemmen.