Schulden
Dit standpunt komt uit ons verkiezingsprogramma van de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
Het is schandalig dat er in Nederland steeds meer gezinnen en huishoudens met problematische schulden bijkomen. Veel van deze mensen hebben nauwelijks een buffer of kopen via kredieten meer dan financieel verantwoord is.
Ook levensomstandigheden kunnen ervoor zorgen dat mensen in armoede raken en schulden opbouwen. De ChristenUnie wil dat we met een ambitieus schuldenbeleid blijven werken aan hulp voor deze mensen. Het aantal problematische schulden moet radicaal omlaag, met meer maatregelen om schulden te voorkomen en de schuldenindustrie aan te pakken.
Onze standpunten over schulden
-
Geen consumentenproducten op afbetaling. De gulden regel in het leven is: de kost gaat voor de baat uit. Kopen op afbetaling van consumptiegoederen wordt verboden voor aankopen tot 1000 euro. Zo blijft het wel mogelijk om grote aankopen, zoals een auto, gespreid te betalen, maar wordt voorkomen dat kleine aankopen tot grote schulden kunnen leiden.
-
Kredietrente omlaag. Juist degenen die krediet nodig hebben, komen vanwege hoge rentepercentages in problemen. Gemeentelijke en commerciële kredietverleners mogen niet bovenmatig verdienen aan het verstrekken van kredieten. Daarom mogen kredietpercentages voortaan maximaal 5 procent meer dan de kapitaalmarktrente bedragen.
-
Verplichte check kredietwaardigheid. Er komt een verplichte check op kredietwaardigheid om het dichten van financiële gaten met nieuwe leningen te voorkomen. Hierbij moet wel gecorrigeerd worden voor de redelijke schulden, zoals studie- en hypotheekschulden.
-
Duidelijkere waarschuwingscampagnes. ‘Geld lenen kost geld’ is voor velen te cryptisch, er komt daarom een betere waarschuwingscampagne om te waarschuwen voor de gevolgen van lenen van geld.
-
Afschaffen van provisies. Adviesvergoedingen die betaald worden aan zorgverzekeraars, telecombedrijven, energieleveranciers en andere dienstverleners worden afgeschaft. Doordat een vergoeding wordt uitgekeerd bij een overstap, is het rendement het hoogst bij kwetsbare klantgroepen.
-
Overheid moet zelf minder schulden veroorzaken. In het beleid wordt meer rekening gehouden met de rol die de overheid vaak zelf speelt bij het ontstaan van schulden. Onze plannen om het schulden-veroorzakende toeslagenstelsel af te schaffen zijn daarvan een goed voorbeeld.
-
Alle overheidscommunicatie in begrijpelijke taal. Zorg voor eenvoudige toegang bij vragen over brieven, financiën en regelingen.
-
Recht op briefpost. Wie wil kan alle belangrijke berichten, aanslagen en brieven van de overheid en bedrijven per post ontvangen.
-
Beperken doorverkoop schulden. Het doorverkopen van schulden wordt aan banden gelegd, door toe te staan dat vorderingen maximaal nog slechts één keer mogen worden uitbesteed. Hierover moet de schuldenaar geïnformeerd worden, zodat men op de hoogte is wie zijn schuld beheert. Vorderingen mogen niet worden doorverkocht aan buitenlandse ondernemingen.
-
Dak- en thuislozen niet meer bestuurlijk beboeten. Van een kale kip kan je niet plukken en mogelijke aanwezige schulden worden vrijwel onoverkomelijk.
-
Recht op betalen in termijnen. Bij overheidsincasso’s wordt altijd de mogelijkheid aangeboden tot een termijnbetaling. Bij boetes kunnen verhogingen vanwege te laat betalen maximaal oplopen tot 1,5 keer de oorspronkelijke hoogte.
-
Inzicht en overzicht van alle openstaande schulden. Goed inzicht in je schulden en in de mogelijkheden voor hulp is essentieel. Daarom willen we de Nederlandse Schuldhulproute en MijnSchuldenwijzer.nl uitbreiden en breed invoeren. Allereerst moeten alle overheidsincasso’s inzichtelijk zijn, en op termijn ook alle overige schulden. Zo kunnen incassokosten geclusterd worden en betalingsregelingen worden vereenvoudigd. Schuldeisers worden op termijn verplicht om schulden vanaf een bepaald moment aan te melden.
-
Koop schulden af. Er komt een waarborgfonds waarmee veel meer problematische schulden dan nu afgekocht kunnen worden. Door collectieve afspraken met schuldeisers, afkoop tegen een laag percentage en goede financiële begeleiding, kunnen mensen zo weer perspectief krijgen op een schone lei. Het waarborgfonds wordt breed toegankelijk, ook voor jongeren en mensen die niet onder de reguliere schuldhulp vallen.
-
Steun voor schuldhulpmaatjes. Schuldhulpmaatjes en trajectbegeleiders worden vaker ingezet als vaste contactpersoon om, naar Rotterdams voorbeeld, naast iemand met schulden gaan staan en hem/haar gedurende het hele traject begeleiden. De Rijksoverheid stimuleert de inzet van deze programma’s.
-
SchuldenLabNL als centraal kenniscentrum voor schuldhulpverlening. Het is goed dat gemeenten beleidsvrijheid hebben in de aanpak van schulden om aan te sluiten bij de lokale situatie. Tegelijkertijd zorgt dit voor een wirwar aan manieren waarop regelingen bereikbaar worden gemaakt. Soms via fysieke loketten, dan weer formulieren, dan weer via DigiD. Het is van groot belang dat goede aanpakken breed gedeeld worden en gemeenten van elkaar leren. Via SchuldenLabNL financieren we projecten en pilots die dat stimuleren.
-
Een standaard adempauze van 6 maanden om te investeren in rust en perspectief. Bij de start van schuldhulpverleningstrajecten is het van belang rust te creëren en te werken vanuit de zogenoemde methodiek van mobility mentoring. Deze adempauze moet standaard onderdeel worden van geregistreerde schuldhulpverleningstrajecten.
-
Deadline voor schuldeisers. Er komt een uiterlijke reactietermijn voor schuldeisers bij een voorstel voor een minnelijk traject. Ook het afsluiten van een minnelijk traject zelf wordt aan een maximumtermijn verbonden.
-
Sneller naar een schone lei. We willen dat er sneller gebruik wordt gemaakt van de Wsnp, Daarom pleiten we voor snellere doorstroming van het minnelijk naar het wettelijk traject. In dat kader willen we dat het indienen van een verzoekschrift toelating Wsnp en het aanvragen van een second opinion door een Wsnp-bewindvoerder op basis van toevoeging mogelijk wordt. Ook willen we dat het Wsnp-traject verkort wordt, van 36 maanden naar 18 maanden.
-
Strengere kwaliteitseisen aan bewindvoerders. Om de belangen van mensen met schulden te beschermen, komt er een streng keurmerk voor beschermingsbewindvoerders en een maximale caseload.
-
Help zelfstandige ondernemers. We helpen zelfstandigen hun onderneming voort te zetten door het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) aan te passen, zodat gemeenten ook ondernemers met een werkende partner kunnen helpen met een krediet. We willen de rente op Bbz-kredieten verlagen van 8% naar 3%. Dit zou ook het maximale rentepercentage moeten zijn dat gemeentelijke kredietbanken hanteren, daar worden soms woekerrentes tot wel 14% gehanteerd.