Wie mogen stemmen bij verkiezingen?

Je mag stemmen voor de Tweede Kamer als je:

• 18 jaar of ouder bent op de dag van de verkiezing;
• de Nederlandse nationaliteit hebt;
• niet door een rechter van kiesrecht bent uitgesloten.

Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius, Saba): dezelfde voorwaarden gelden. Nederlanders die buiten Nederland wonen, kunnen stemmen na registratie als kiezer in het buitenland.

Je mag stemmen voor de gemeenteraad als je:

• 18+ bent; 
• in de gemeente woont waar je stemt;
• niet bent uitgesloten van kiesrecht; en daarnaast:
  • Nederlander bent; 
  • EU‑burger die in Nederland woont; 
  • niet‑EU en minstens 5 jaar legaal in Nederland verblijft (met geldige verblijfsvergunning).

Dit geldt ook voor passief kiesrecht (kandidaat zijn) binnen de wettelijke kaders.

Je mag stemmen voor Provinciale Staten als je:

• 18+ bent; 
• de Nederlandse nationaliteit hebt; 
• woont in de provincie waarvoor de verkiezing plaatsvindt; 
• niet bent uitgesloten van kiesrecht.

Eerste Kamer: die kies je niet rechtstreeks; die wordt gekozen door de leden van Provinciale Staten en de kiescolleges.

Je mag stemmen voor het waterschapsbestuur als je:

• 18+ bent;
• woont in het werkgebied van het waterschap;
• niet bent uitgesloten van kiesrecht; en daarnaast:
  • Nederlander bent; 
  • EU‑burger in Nederland; 
  • niet‑EU met geldige verblijfsvergunning (duur verblijf is voor waterschappen géén extra voorwaarde).

Je mag stemmen voor het Europees Parlement als je:

• 18+ bent;
• Nederlander bent of EU‑burger die in Nederland woont;
• niet bent uitgesloten van kiesrecht;
• (als je EU‑burger, geen Nederlander bent) je inschrijft in Nederland om hier te stemmen in plaats van in je eigen EU‑land.

Nederlanders in een andere EU‑lidstaat kunnen ook stemmen (na registratie bij de lokale overheid of via Nederland).

Uitsluiting van kiesrecht (zeldzaam)
Een rechter kan bij specifieke, zware misdrijven iemand tijdelijk het kiesrecht ontnemen. Dat komt zeer weinig voor. Wie is uitgesloten, ontvangt geen stempas.

Gedetineerden
Gevangenen zijn niet automatisch uitgesloten van stemrecht. Kunnen zij niet naar een stembureau, dan kan dat vaak via volmacht.

Kiezers met een beperking

• Lichamelijke beperking: hulp in het stemhokje is toegestaan (iemand meenemen of hulp van een stembureaulid).

• Verstandelijke beperking/laaggeletterdheid: uitleg mag buiten het stemhokje, maar in het hokje moet je zelfstandig stemmen.

Tijdelijk in het buitenland
Ben je rond de verkiezingsdag in het buitenland? Dan kun je meestal stemmen via een schriftelijke volmacht of briefstem (na tijdige registratie). Check tijdig de instructies.

• Je stempas (of kiezerspas als je in een andere gemeente stemt);

• Een identiteitsbewijs (paspoort/ID‑kaart/rijbewijs). Dat mag op de dag van stemming maximaal 5 jaar verlopen zijn.

Twijfel je of je mag stemmen? Kijk op je stempas (die krijg je uiterlijk 2 weken van tevoren). Geen stempas ontvangen? Neem contact op met je gemeente. Lees hier meer over hoe je moet stemmen bij verkiezingen.