F.A.Q. Israël-Gaza

Vrede en veiligheid zijn sinds de gruwelijke terroristische aanslagen door Hamas op onschuldige Israëli’s op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog in Gaza verder weg dan ooit. Aan beide kanten zijn talloze levens verloren gegaan. In Gaza is de humanitaire situatie catastrofaal en onschuldige Israëlische gijzelaars zitten nog altijd vast. Dit lijden en verlies vragen om onze blijvende politieke betrokkenheid.

We mogen niet wegkijken. Er is een diep verlangen naar het einde van deze oorlog. Israëlische gijzelaars moeten zo snel mogelijk vrijgelaten worden en aan het leed van de Gazanen moet snel een einde komen. Politiek zetten wij ons in de Tweede Kamer in voor een onmiddellijk staakt-hetvuren en directe humanitaire hulp voor de Gazanen. De Gazaanse bevolking moet verzekerd zijn van voldoende water, voedsel, medische hulpmiddelen en elektriciteit.

Christenen voelen zich verbonden met het Joodse volk. Voor Joden is de staat Israël een veilige thuishaven in een wereld waarin het giftige antisemitisme onuitroeibaar blijkt. Daarom staat de ChristenUnie pal voor het bestaansrecht van de staat Israël, inclusief het recht van Israël op zelfverdediging.

We zien dat de huidige Israëlische regering in Gaza mensenrechten schendt en nog steeds geen geloofwaardige strategie heeft voor een einde van de oorlog. Integendeel, het intensiveren van de militaire inzet, inclusief de bezetting van Gaza-stad, brengt vrede niet dichterbij en wordt door de ChristenUnie veroordeeld. Israël moet zich houden aan het internationaal (humanitair) oorlogsrecht.

Als niet gebeurt moet Nederland zich in Europees verband krachtig uitspreken en passende maatregelen nemen. Dat kan ook gaan om (persoons)gerichte sancties en heroverweging van het EU-associatieakkoord met Israël.

De ChristenUnie heeft eerder de regering gevraagd de Israëlische ambassadeur op het matje te roepen na de aanval op een hulpkonvooi. Ook hebben wij een motie gesteund om het EU-Israëlassociatieverdrag te toetsen op mensenrechten en één ingediend om sancties te overwegen tegen bepaalde Israëlische functionarissen vanwege hun uitspraken.

De humanitaire situatie in Gaza is catastrofaal. Extra ingrijpend hierbij is dat voedsel in ruime mate aan de grenzen van Gaza klaarstaat of zelfs aanwezig is maar niet wordt gedistribueerd. De Gazaanse bevolking moet zich verzekerd weten van voldoende water, voedsel, medische hulpmiddelen en elektriciteit. De ChristenUnie zet zich hier voor in. De EU heeft met Israël afspraken gemaakt over voldoende humanitaire hulp. Deze afspraken dienen te worden nagekomen, met heldere kaders over de gevolgen als afspraken worden geschonden. Ook de druk op Hamas – een terroristische organisatie die niet geeft om de bevolking – moet worden opgebouwd.

De voedseldroppings – al niet ideaal – moeten worden doorgezet. Ook via de grensovergangen moet veel meer humanitaire hulp komen, inclusief de Rafah-grensovergang. Hierbij ligt ook een verantwoordelijkheid bij Egypte, die de grens met Gaza dichthoudt.

Duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen lijkt ondenkbaar. Toch houden we het idee van een vredesplan levend. Daarom zet Nederland zich ervoor in om, zowel bij Israël als binnen de internationale gemeenschap, draagvlak te creëren voor het nastreven van zo’n plan. Daarbij moeten naast de VS en de EU in het bijzonder ook landen uit de regio betrokken worden. De ChristenUnie heeft in de Tweede Kamer ook een motie ingediend over een dergelijk vredesplan.

De ChristenUnie is voorstander voor het opbouwen van diplomatieke druk op Israël om te bewegen richting vrede én niet richting militaire escalatie zoals nu. Daarbij moet óók de terroristische organisatie Hamas worden aangepakt, inclusief partijen die Hamas nog steeds ondersteuning bieden zoals Qatar. Hamas geeft niets om de eigen bevolking en een duurzame vrede waarbij Hamas nog steeds de scepter zwaait is ondenkbaar.

Hoewel vrede nu ver weg lijkt, gelden de Oslo-akkoorden nog steeds (Oslo I, 1993, en Oslo II, 1995). In deze akkoorden is afgesproken dat Israël en de Palestijnse Autoriteit samen beslissingen moeten nemen over moeilijke onderwerpen zoals de definitieve status van Jeruzalem, nederzettingen en de positie van Palestijnse vluchtelingen. In de praktijk hebben beide partijen het vredesproces tegengewerkt: de Palestijnse Autoriteit wees voorstellen van Israël af en Israël breidde nederzettingen uit op de Westelijke Jordaanoever.

Eenzijdige erkenning van een Palestijnse staat zou dit proces niet verder helpen. Bovendien, de Palestijnse Autoriteit heeft amper draagvlak onder de Palestijnse bevolking, is corrupt en van democratisch leiderschap is geen sprake. In de Gazastrook is Hamas nog steeds niet ontmanteld. Het nu zonder voorwaarden erkennen van een Palestijnse staat miskent dergelijke bezwaren.

De ChristenUnie zet zich in om het diplomatiek proces weer op gang te brengen. Eén van de onderdelen van dat proces moet het gesprek over een Palestijnse staat zijn.

Onze tegenstem betekent niet dat de ChristenUnie Israël niet steunt. Integendeel: wij staan pal achter het bestaansrecht van Israël en voor de vernietiging van terreurorganisatie Hamas, zoals ook in eerdere antwoorden hierboven is toegelicht. De motie waar het om ging was een zogenoemde ‘spreekt uit’-motie. Zulke moties zijn vaak vooral symbolisch en te eenzijdig. Zeker bij gevoelige debatten met grote maatschappelijke onrust kiezen wij bewust voor zorgvuldigheid, in plaats van voor versimpelde uitspraken, hoe aantrekkelijk die soms ook lijken.

Het is evident dat de oorlog in Gaza niet zo langer doorkan. Zowel vernietiging van Hamas en steun voor Israël zal uiteraard binnen de kaders van humanitair recht moeten plaatsvinden. Een ‘spreekt uit’ motie gericht op welk onderwerp dan ook doet geen recht aan de stappen die nu nodig zijn om een vredesregeling dichterbij te brengen.

De inzet van de ChristenUnie is gericht op het bevorderen van duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. In Gaza én op de Westbank. Het nederzettingenbeleid van de Israëlische regering brengt deze vrede niet dichterbij. Integendeel. Het recente E1-plan is daar een duidelijk voorbeeld van.

We vinden het belangrijk dat Nederland daadkrachtig optreedt als er misstanden zijn en juist vanuit haar vriendschap met Israël de regering-Netanyahu blijft aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor de humanitaire situatie, zowel in Gaza als op de Westbank.

De ChristenUnie heeft daarom al een aantal keer gepleit voor specifieke sancties op de Westbank om specifiek gewelddadige kolonisten te sanctioneren, ook met handelsbeperkingen. We hebben diverse moties gesteund om dat in Europees verband uit te werken en hebben eerder ook zelf met de VVD een motie ingediend om dit, als Europees akkoord uitblijft, nationaal uit te werken. Deze oproep is tevens in lijn met de oproep van Von der Leyen gisteren t.a.v. gewelddadige kolonisten.

Momenteel geeft het kabinet aan over te gaan tot nationale maatregelen omdat een Europees akkoord niet wordt bereikt. Tegelijkertijd is er nog heel veel onduidelijk is over wat het kabinet wel gaat doen. Wie zal dit raken? Hoe werkt dit met de douane-unie en Paris protocol? Laat het duidelijk zijn, wij gaan ervan uit dat de lijn van eerdere moties leidend is en de uitwerking zich specifiek richt op gewelddadige kolonisten. In die lijn stemden we voor de motie. Om bovenstaande redenen hebben we ook tegen de motie van SGP en PVV (21501-02-3238) gestemd.

De minister moet zijn huiswerk doen om te bezien wat juridisch mogelijk is. Het precieze voorstel moet nog door de Kamer geloodst worden en dan zullen we het voorstel definitief beoordelen.