Ons sociale zekerheidsstelsel is een vangnet als het (l)even tegenzit. Het verzekert mensen van inkomen bij werkloosheid, ziekte, arbeidsongeschiktheid en ouderdom. In theorie hebben we in Nederland een stevige sociale zekerheidsbasis. Voor elke vorm van tegenslag is een vorm van inkomensverzekering. De praktijk blijkt weerbarstiger. Veel van de huidige sociale zekerheidswetten gaan ervan uit dat de uitkeringsgerechtigde alle complexiteit kan overzien. De ingezette verandering om hardheden te laten verdwijnen en wetten makkelijker te maken moet worden voortgezet naar een beleid waaraan een realistisch mensbeeld ten grondslag ligt. Waarbij rekening wordt gehouden met wat mensen kunnen en met onderlinge verschillen. Dit vraagt om een cultuuromslag. Van denken in systemen naar wat mensen nodig hebben, en werken vanuit vertrouwen. Met als doel dat iedereen de kans heeft om rond te komen en mee te kunnen doen in de samenleving.

• Hervorm de Participatiewet. De Participatiewet is het vangnet zodat iedereen volwaardig mee moet kunnen doen in de samenleving. Dit vangnet is niet stevig genoeg. Naast de hoogte van de uitkering zijn ook de regels niet goed. Bijvoorbeeld voor mensen met een medische urenbeperking. Daarom moet de wijziging van de Participatiewet (zowel op korte als langere termijn) worden voortgezet. Wij streven naar een overheid die mensen vertrouwt, en die omkijken naar elkaar belangrijk vindt. Dit betekent ook dat het makkelijker moet worden om met behoud van uitkering vrijwilligerswerk te doen of mantelzorg te verlenen.
• Ondersteun jongeren die in de knel zitten. Voor jongeren van 18 tot 21 jaar die dakloos zijn, in een instelling wonen of in omstandigheden raken waarbij ouders/verzorgers hun onderhoudsplicht niet volledig kunnen nakomen, worden oplossingen via de bijstand mogelijk gemaakt. Gemeenten zijn verplicht om deze jongeren ruimhartig te helpen, zonder willekeur. Bijvoorbeeld via de bijzondere bijstand of individueel maatwerk via de Participatiewet. We schaffen de zoekperiode van vier weken in de bijstand af.
• Naar een beter stelsel bij arbeidsongeschiktheid. Het stelsel voor verzekering van arbeidsongeschiktheid is nodeloos ingewikkeld, niet uit te leggen en soms regelrecht onrechtvaardig. De commissie OCTAS komt in 2024 met belangrijke conclusies voor noodzakelijke verbeteringen. Dit rapport vormt de belangrijkste bron om te komen tot een nieuw stelsel. Er moet een oplossing komen voor de huidige ’35-minners’-problematiek waardoor veel (chronisch) zieken eindigen in de bijstand. De ChristenUnie wil ook een rechtvaardiger stelsel. Het huidig stelsel zorgt er voor dat mensen met eenzelfde arbeidsbeperking, maar een hoger inkomen, eerder recht hebben op een WIA-uitkering.
• Behoud de nabestaandenuitkering. Juist op het moment dat iemand een partner of ouder verliest, is het onze plicht om als samenleving een vangnet te organiseren. Op de huidige nabestaandenuitkering mag niet worden beknibbeld.
• Een solidair pensioen. Ons collectieve pensioenstelsel is het waard om te behouden. Mede door het stelsel van AOW als eerste pijler en aanvullend pensioen als tweede pijler, zijn ouderen in Nederland goed beschermd tegen armoede. Met de Wet toekomst pensioenen is het besluit genomen om het pensioenstelsel te hervormen. Dit is een goede zaak. Solidariteit en collectiviteit blijven belangrijke fundamenten van het nieuwe stelsel. De komende jaren staan voor de pensioensector in het teken van de transitie. Dit vraagt van alle partijen volledige inzet om een zorgvuldige overgang te bewerkstelligen.