Economie

De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is schadelijk voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid. Regels en belastingtarieven moeten daarom voor langere periodes worden vastgesteld. Dat leidt tot meer zekerheid en draagt bij aan een gezond vestigingsklimaat.

Familiebedrijven zijn vaak geworteld in de (lokale) samenleving. De ChristenUnie waardeert die rol van familiebedrijven, en steunt initiatieven die bijdragen aan het fl oreren van dit deel van de economie. Een goede, doeltreffende en doelmatige bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) maakt daar deel van uit. Onevenwichtigheden in de fiscale behandeling van vreemd vermogen ten opzichte van eigen vermogen reduceren we waar mogelijk.

Daarom horen bij onze standpunten over economie ook: een toekomstbestendige BOR en prikkels die eigen vermogen niet benadelen, zodat familiebedrijven gezond kunnen doorgroeien.

Nederlandse bedrijven ervaren momenteel geen gelijk Europees speelveld, bijvoorbeeld als het gaat om staatssteun of Nederlandse nettarieven die hoger zijn dan in buurlanden. Ook voeren verschillende Europese landen belastingconcurrentie om grote bedrijven binnen te halen. Dat moet anders. Er komen Europese ondergrenzen en een vergelijkbaar én mondiaal aantrekkelijk Europees (fiscaal) speelveld met duidelijke en handhaafbare kaders voor nationale staatssteun.

Concreet: Europese ondergrenzen tegen race‑to‑the‑bottom, duidelijke staatssteunkaders en afspraken die een gelijk speelveld voor Nederlandse ondernemers borgen.

Regels die voor Nederlandse bedrijven gelden, zijn ook van kracht op geïmporteerde goederen. Het kan en mag niet zo zijn dat Nederlandse productie die voldoet aan de hoogste standaarden wordt weggeconcurreerd doordat vergelijkbare producten met lagere standaarden wel geïmporteerd mogen worden, zoals gebeurt met dierlijke producten.

Dat is eerlijk voor boeren en makers hier: gelijke regels aan de grens, zodat kwaliteit loont en oneerlijke concurrentie stopt.

De ChristenUnie is voor repareerbare en duurzame producten. We moeten terug naar de situatie dat mensen spullen kopen die (levens)lang meegaan. Niet-repareerbare gebruiksproducten worden geweerd van de Nederlandse markt: fabrikanten worden verplicht om tien jaar reserveonderdelen aan te houden en hierbij service te bieden. Hiermee gaan we ‘geplande veroudering’ van producten en onnodige belasting van het milieu tegen. We maken ons hard voor een Europese wettelijke grondslag die regelt dat producten én (online aanbieders) met minder dan 5 jaar garantie kunnen worden verboden op de Nederlandse markt. Waar nodig zetten we hiervoor ook nationaal stappen.

Zo geven we richting: 10 jaar onderdelen beschikbaar, minimaal 5 jaar echte garantie en een verbod op wegwerp‑producten die niet repareerbaar zijn.

Er is in onze economie geen enkele plaats voor kinderarbeid en uitbuiting. De Wet Zorgplicht Kinderarbeid, die al door beide Kamers is aangenomen, wordt met spoed uitgevoerd. Producten waarvan de productie in strijd is met internationale afspraken op het gebied van mensenrechten, kinderarbeid of milieu worden geweerd, óók als dat de exit van platforms als Temu en AliExpress uit Nederland betekent. Het uitgangspunt wordt dat bedrijven die van overheidssteun gebruikmaken, de OESO-normen* rond internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen onderschrijven en naleven.

Daarom bevatten onze economie standpunten heldere spelregels: uitvoering van de Kinderarbeid‑wet, OESO‑normen bij staatssteun en geen plek voor producten die mensen of schepping schaden.

* De OESO-richtlijnen bieden handvatten voor bedrijven om met kwesties om te gaan zoals ketenverantwoordelijkheid, mensenrechten, kinderarbeid, milieu en corruptie.

Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Dat vraagt om een beter samenspel van wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven. Er komt een nationale investeringsbank, als voortzetting van Invest-NL*. Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen. We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via partijen die krediet of kapitaal verstrekken, maar geen banken zijn. We versterken de regionale industrieclusters, bijvoorbeeld via een investeringsdeal waar huisvesting onderdeel van is. Hierbij valt te denken aan de herbestemming van ongebruikte kantoorpanden.

Zo versnellen we de nieuwe economie: een doorstart van Invest‑NL tot nationale investeringsbank, 3% R&D‑doel, toegang tot non‑bancair kapitaal en sterke, regionale maak‑ en kennisclusters.

* Invest-NL is een nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling die zich inzet voor een duurzaam en innovatief Nederland. 

We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat. Elke provincie verdient een techniekhavo en technasia. Bedrijven worden via samenwerkingen actief betrokken bij het onderwijs, zowel in het voortgezet als vervolgonderwijs. We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.

Dit is onze route: sterke beroepskolom, techniekhavo/technasia in elke provincie en eerlijke IE‑afspraken voor student‑innovaties, zodat talent kan doorgroeien tot ondernemerschap.

Het Rijk moet haar rol beter pakken om bij te dragen aan verduurzaming en om het mkb en sociale ondernemingen te betrekken bij aanbestedingen. We maken lokaal, duurzaam en biologisch inkopen de norm, ook bij aanbestedingen. Aanbesteden moet anders: de grens voor directe gunning aan het mkb wordt verhoogd, teksten bij aanbestedingen worden leesbaar en we stellen praktijkvoorbeelden van eenvoudiger inkopen ter beschikking. In het kader van strategische autonomie geven we de voorkeur aan de inkoop van Europese goederen en diensten, om de afhankelijkheid van China en de VS te verminderen.

Zo werkt het in de praktijk: mkb‑vriendelijk aanbesteden, lokale en duurzame inkoop als norm en, uit strategische autonomie, een voorkeur voor Europese goederen en diensten.

Te veel sectoren draaien op goedkope buitenlandse arbeidskrachten. In een bloeiende economie gaat de bloei van een bedrijf en haar werknemers hand in hand. Sectoren die alleen kunnen bestaan dankzij slechte primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden hebben geen toekomst in Nederland.

Wij kiezen voor werk dat waardig is en rendeert voor mens én bedrijf; structureel slechte arbeidsvoorwaarden horen niet bij een gezonde economie.

Wat onderscheidt de economie‑standpunten van de ChristenUnie van andere politieke partijen?
Wij kiezen expliciet voor het Rijnlandse model en ‘brede welvaart’: duurzaam floreren van ondernemingen en werknemers, met ketenverantwoordelijkheid en reparatie‑economie.

Wat betekent ‘gelijke regels aan de grens’ in de praktijk?
Dat alleen producten die aan onze hoge normen voldoen worden toegelaten; zo voorkomen we oneerlijke concurrentie en beschermen we mens en schepping.

Waarom een nationale investeringsbank en 3% voor onderzoek & innovatie?
Omdat een missiegedreven innovatieagenda nodig is om productiviteit te verhogen, de nieuwe economie te bouwen en regionaal talent te behouden.