Op 21 maart stemmen we voor de gemeenteraadsverkiezingen. Die verkiezingen zijn belangrijk voor de ChristenUnie: we willen ook in de komende periode ons geloof een stem geven en waardevol zijn in de politiek.
Tegelijkertijd wordt het referendum over de Wiv gehouden – de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Die wet is belangrijk omdat er in staat wat de veiligheidsdiensten wel en niet mogen. Het voorstel waar in het referendum over wordt gestemd, is een modernisering van een oudere wet. In de wet gaat het om de veiligheid in en van ons land en een zorgvuldige omgang met privacy.
De ChristenUnie is vóór de nieuwe wet. Mede door de inzet van de ChristenUnie is het recht op privacy gewaarborgd en is het toezicht op dat wat de veiligheidsdiensten doen versterkt. In het Regeerakkoord is nog eens extra vastgelegd dat het massaal verzamelen van gegevens niet mag én dat er een vroegtijdige evaluatie van de wet komt.
Het is daarom belangrijk dat de nieuwe Wet op de inlichten- en veiligheidsdiensten er komt. Natuurlijk zal ook de ChristenUnie de uitslag van het referendum afwachten en dan bepalen wat er naar aanleiding daarvan moet gebeuren. Meer in algemene zin geldt voor de ChristenUnie dat we de privacy en veiligheid van Nederland, van onze burgers en van onze militairen niet bij voorbaat laten afhangen van de uitslag van een referendum. Daarvoor zijn deze belangen te groot.
De nieuwe Wet op de inlichten- en veiligheidsdiensten vervangt de huidige Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002. Met dit voorstel worden de taken, de diensten en (de inzet van) de bevoegdheden van de AIVD en MIVD nauwkeurig wettelijk vastgelegd.
Hiermee krijgen de Nederlandse inlichtingen en veiligheidsdiensten, de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD), de bevoegdheid om ook kabelgebonden telecommunicatie te onderzoeken.
Voordat de gemoderniseerde bevoegdheden worden ingezet, is toestemming van de minister en een onafhankelijke commissie, de zogeheten Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), nodig. De onafhankelijke toetsing vooraf gaat niet alleen gelden voor de datastromen (telefonie, internet, e-mail en sociale media) via de kabel, maar ook voor de inzet van bestaande bijzondere bevoegdheden zoals het tappen van telefoongesprekken en het maken van inbreuken op computers.
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) wordt een zelfstandige klachtinstantie die bindende uitspraken kan doen over klachten van burgers.
De nieuwe wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten is nodig om onze veiligheidsdiensten in staat te stellen nu en in de toekomst onze veiligheid te kunnen waarborgen en voor de veiligheid van Nederlandse militairen op missie.
De oude wet stamt uit 2002 en is verouderd. Er is sinds die tijd veel veranderd. Denk aan de introductie van de smartphone en communicatiediensten als WhatsApp, maar ook de toegenomen terreurdreiging.
In de nieuwe wet moet er een goede balans zijn tussen het beschermen van de privacy van de Nederlandse burgers en de maatregelen de nodig zijn om de veiligheid van de Nederlandse burgers te waarborgen.
Mede op initiatief van de ChristenUnie gaat in de nieuwe wet de modernisering van de bevoegdheden van de AIVD en de MIVD hand in hand met een versterking van de grondrechtelijke waarborgen en het toezicht. Zo is, door de motie Schouten, de positie van toezichthouders versterkt om toezicht te kunnen houden op de inlichtingendiensten.
Daarnaast zijn in het Regeerakkoord duidelijke afspraken gemaakt:
‘Er kan, mag en zal geen sprake zijn van het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers in Nederland of het buitenland (‘sleepnet’).’
De extra waarborgen in deze wet, worden strikt gehandhaafd. In het regeerakkoord is afgesproken dat de evaluatie van de wet vervroegd wordt uitgevoerd door een onafhankelijke commissie. En als hieruit toch blijkt dat het nodig is, zal het kabinet voorstellen extra waarborgen in de wet op te nemen en het toezicht hierop te versterken.
De ChristenUnie-fractie vindt dat met deze afspraken de balans tussen beschermen van de privacy en het waarborgen van de veiligheid goed is geborgd. Wij hebben daarom ingestemd met deze nieuwe wet.
> Voor meer informatie over de nieuwe wet en de bevoegdheden van de veiligheidsdiensten, kunt u terecht op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wiv
Op 21 maart 2018 is er, tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen, een raadgevend referendum. U kunt dan stemmen over de vraag: ‘Bent u voor of tegen de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017?’
De ChristenUnie is altijd tegen het raadgevend referendum geweest. Ook het onderwerp van dit referendum, dat direct raakt aan de nationale veiligheid, is totaal ongeschikt voor een simpel ‘voor’ of ‘tegen’.
Maar het referendum is er en biedt u de gelegenheid uw advies mee te geven aan de regering. Vanzelfsprekend zal ook de ChristenUnie-fractie de uitkomst van het referendum afwachten en vervolgens bezien wat er te doen staat. Meer in algemene zin geldt voor de ChristenUnie dat we de privacy en veiligheid van Nederland, van onze burgers en van onze militairen niet bij voorbaat laten afhangen van de uitslag van een referendum. Daarvoor zijn deze belangen te groot.
Zie voor de antwoorden op 10 veelgestelde vragen over de Wiv: https://www.aivd.nl/onderwerpen/nieuwe-wet-op-de-inlichtingen--en-veiligheidsdiensten/vraag-en-antwoord