Bijdrage Carla Dik-Faber aan het plenair debat over nucleaire veiligheid

donderdag 27 september 2018

Bijdrage Carla Dik-Faber aan een plenair debat met staatssecretaris van Veldhoven-van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat

Kamerstuknr. 25 422

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. De kans op een kernongeval is klein, maar als zich een kernongeval voordoet, zijn de gevolgen gigantisch, juist ook voor de buurlanden. Alle risico's moeten dus maximaal worden voorkomen.

De voorzitter:
De heer Van Aalst had al een interruptie aangekondigd, dus het is geen verrassing.

De heer Van Aalst (PVV):
U zag het al aankomen. Al die zorgen in Nederland, al die vreselijke kerncentrales. Kan mevrouw Dik-Faber mij incidenten noemen waarbij de mensen in Nederland in gevaar geweest zijn? Volgens mij zijn er heel veel incidenten geweest, als ik haar zo hoor.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Er zijn ontzettend veel incidenten geweest en het is niet voor niets dat kerncentrales zijn stilgelegd. Dat is gebeurd met onze eigen kerncentrales in Borssele en Petten, hoewel in Petten medische isotopen worden geproduceerd en dat dus geen elektriciteitscentrale is. Het gebeurt ook met de Belgische centrales. Ik noem het vaak knipperlichtinstallaties, die tegenwoordig vaker uit dan aan staan. Volgens mij draait er bijna geen enkele kerncentrale meer. Dat is niet voor niets. Er zijn incidenten en daar wordt op geacteerd, absoluut. Maar ik begrijp ontzettend goed dat mensen zich grote zorgen hierover maken.

De heer Van Aalst (PVV):
Ik ga het nog een keer proberen. De mensen maken zich zorgen. Maar waar maken de mensen zich precies zorgen over? Wat is het probleem in Nederland? Er is geen probleem in Petten, er is geen probleem in Borssele. De veiligheid is top in orde.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Er wordt gesteld dat de veiligheid top in orde is, maar er is een aaneenschakeling van incidenten geweest. Als ik het zacht uitdruk, is dat niet vertrouwenwekkend.

De voorzitter:
Helaas, u hebt geen interrupties meer. Mevrouw Dik-Faber vervolgt haar betoog.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Scheurtjes in reactorvaten: niet echt vertrouwenwekkend. Technische storingen en nu weer betonschade in Tihange. De zorg over de Belgische kerncentrales nemen met ieder nieuwsbericht toe en het lijkt geen toeval meer: telkens komen er weer nieuwe probleemreactoren bij. Het gaat om kerncentrales uit de jaren zeventig en tachtig, die eigenlijk drie jaar geleden al gesloten hadden moeten worden en die vlak bij de Nederlandse grens staan. De belangrijkste vraag is of de veiligheid van onze inwoners op orde is. Telkens horen we dat we ons geen zorgen hoeven te maken. Dat vind ik eerlijk gezegd steeds moeilijker te begrijpen. Juist de Onderzoeksraad voor Veiligheid maakt hier een belangrijk punt van. De berichtgeving is moeilijk te begrijpen en incidenten kunnen heel veel onrust veroorzaken. Mij valt op dat sinds het OVV-rapport eigenlijk niets wezenlijks is veranderd in de communicatie. Bewoners, burgemeesters en raadsfracties in de grensstreek maken zich wel degelijk terecht grote zorgen. Erkent de staatssecretaris dit en waarom is de communicatie niet veranderd?

Vanuit de grensregio wordt bovendien aangedrongen op snelle sluiting van in ieder geval de centrales Tihange en Doel 3. Is de staatssecretaris bereid om bij België aan te dringen op snelle sluiting van deze centrales? Kan van de eventuele herstart nog wel sprake zijn? Kan de staatssecretaris garanderen dat bij herstel en verbouw de juiste MER-procedures worden gevolgd, inclusief de inspraak van Nederland? Ook hierover krijg ik zorgelijke signalen.

Voorzitter. Ik heb een aantal woordvoerders, onder andere van de fractie van D66, vragen horen stellen aan de staatssecretaris over het ondersteunen van België om de kerncentrales te kunnen sluiten. Zij kampen immers met een dreigend tekort aan energie. Ik vind dat heel zinvolle vragen. Ik heb het onderwerp zelf niet opgenomen in mijn betoog, omdat het volgens mij vooral op het bordje van de minister van EZK ligt, maar wellicht kan de staatssecretaris er wel op ingaan. Ik ben er erg benieuwd naar. Anders zal ik het agenderen voor het debat met de minister.

Voorzitter. Pas volgend jaar doet het Internationaal Atoomenergieagentschap een inspectie om te kijken of de eerder gedane aanbevelingen zijn doorgevoerd in de kerncentrale van Doel. Mijn vraag is: is dat niet veel te laat? Wat vindt de staatssecretaris van het feit dat Euratom niet kan ingrijpen zolang de Belgische toezichthouder stelt dat alles binnen de veiligheidsmarges gebeurt?

In januari publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn rapport waaruit blijkt dat de samenwerking tussen Nederland, België en Duitsland op het gebied van crisisbeheersing bij een kernongeval beter moet. Ook staat in het rapport dat de informatievoorziening richting burgers over de risico's van kerncentrales en het handelen bij een kernongeval beter moet. Dat stemt allemaal niet gerust. Dat gevoel wordt nog versterkt door de reactie van de OVV op de opvolging van de aanbevelingen, die teleurstellend wordt genoemd. Volgens de OVV zou bij een eventueel kernongeval nog steeds geen sprake zijn van goede samenwerking en crisiscommunicatie. Kan de staatssecretaris op deze forse kritiek reageren?

In reactie op de problemen bij Tihange 3 schrijft de staatssecretaris dat de ANVS de berichtgeving hierover volgt en indien onduidelijkheden ontstaan contact zal opnemen met het FANC. Moet de ANVS hier niet veel meer bovenop zitten?

De OVV concludeerde in het rapport dat er afspraken zijn over het doorsturen van informatie over incidenten bij kerncentrales, maar dat het doorsturen van die informatie in de praktijk nog niet overal volgens afspraak verloopt. Kan de staatssecretaris dit toelichten? Is zij het met mij eens dat samenwerking tussen toezichthouders en het delen van informatie over incidenten echt op orde moet zijn? Kan ze garanderen dat informatie nu wel goed gedeeld wordt?

Voorzitter, ik rond af. Mijn conclusie als ik de brief van de staatssecretaris in reactie op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid lees, is dat zij nog veel in gang gaat zetten en veel gaat bespreken. Ze streeft naar bepaalde zaken, maar het is allemaal niet heel smart geformuleerd. Er staan geen harde doelen in. Ik vind dat teleurstellend. Het enige punt waar zij wel heel erg duidelijk in is, is dat er één loket voor de informatievoorziening komt. Dat wordt ondergebracht bij de ANVS. Ik denk dat het goed is dat dat loket er komt, maar hoe zorgen we ervoor dat dat ook echt vindbaar is voor de bewoners van ons land?

Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel. Ik denk dat mevrouw Dik-Faber terecht zei dat deze staatssecretaris verantwoordelijk is voor de nucleaire veiligheid. Maar we hebben ook een minister van Economische Zaken en Klimaat die weer verantwoordelijk is voor de energie. Dat even qua verwachtingsmanagement.

Verdere informatie

« Terug