Bijdrage Joël Voordewind algemeen overleg gesloten jeugdzorg

donderdag 11 maart 2010

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Ik sluit me aan bij de complimenten van de collega's als het gaat om de scheiding tussen civiel- en strafrechtelijke jongeren. De minister heeft daarop aangestuurd, en de Kamer heeft dat met een motie van mijn fractie gedaan. Maar ook het Internationaal Comité voor de Rechten van het Kind heeft dat gevraagd. Het is goed dat dit per 1 januari 2010 is voltooid, maar dat is het begin van het proces, en daarover heeft de Algemene Rekenkamer een aantal opmerkingen gemaakt, evenals de inspectie. In het laatste debat over de gesloten jeugdzorg vroeg de Kamer aan de minister of omscholing van personeel per 1 januari haalbaar zou zijn. De minister garandeerde toen dat dit zou lukken, maar de Kamer plaatste daar vraagtekens bij. Hoe is de stand van zaken? Het komt nu inderdaad aan op de kwaliteit van de gesloten jeugdzorg, alsmede op de doorstroming en op de selectie van de juiste doelgroep. Voor onze fractie is het heel belangrijk dat de winkel tijdens de verbouwing open blijft. Een randvoorwaarde daarvoor is de veiligheid van de jongeren, die moet zijn gegarandeerd. Natuurlijk moeten we blijven werken aan de kwaliteit van de gesloten jeugdzorg. De veiligheid staat voor ons als randvoorwaarde voorop.

 

Mevrouw Bouwmeester (PvdA): U zegt heel terecht dat de veiligheid centraal staat. Wat bedoelt u daarmee? Voor ons staat goede zorg centraal, en daarmee de veiligheid. Bent u dat met ons eens?

 

De heer Voordewind (ChristenUnie): Ik heb gezegd dat veiligheid de randvoorwaarde is voor de gesloten jeugdzorg, juist omdat die jongeren daar op grond van een machtiging zitten. Dat is een vrijheidsbenemende maatregel. Uiteraard moeten we werken aan de kwaliteit. Dat proces loopt. Daarover maak ik een aantal kritische opmerkingen. Over het rapport van de Algemene Rekenkamer is al gezegd: onnodig, en onnodig lang. Er is een waterbedeffect ontstaan, waardoor er zoals we van de kinderrechter ook hebben begrepen, een mogelijke verschuiving plaatsvindt naar de gesloten jeugdzorg. De Algemene Rekenkamer zegt daarover dat ze geen harde cijfers heeft, maar dat het eerder regel dan uitzondering is. Zij kon een en ander niet verder onderbouwen. De minister heeft gezegd dat hij dit zal achterhalen. Hij verwacht dat er in 2011 zal worden gestart met nieuwe beleidsinformatie. Deze zin triggerde mij. Ik vraag mij af of de minister in 2011 met dat proces van start gaat. Dat lijkt mij namelijk rijkelijk laat. Of verwacht de minister dat hij dan over die cijfers beschikt? Mijn fractie vindt het belangrijk dat de minister die cijfers nog dit jaar boven water krijgt, met name omdat het een heel dure vorm van zorg is: 1600 plaatsen voor 160 mln., ofwel een ton per plek per jaar. Dat is €273 per dag. Dat is één van de duurste vormen van zorg. We hebben echter besloten dat dit nodig is, dus we dienen dat geld daarvoor uit te trekken. De plaatsingscriteria zijn volgens de Algemene Rekenkamer onduidelijk. Ik heb gevraagd hoe dat zit. We hebben de Wet gesloten jeugdzorg toch aangenomen? Daarin zijn toch criteria opgenomen? Waarop was het verschil van mening met de Algemene Rekenkamer gebaseerd?

Er zijn grote zorgen over de uitkomsten van het inspectierapport: training van het personeel, de definitie van afzonderen, het gebruikmaken van verlofregelingen, toegang tot de klachtencommissie, de vertrouwenspersoon enzovoorts. De inspectie en de instellingen gaan daarmee aan de slag. De Stichting Jeugdformaat is onder verscherpt toezicht geplaatst. Aan het eind van 2009 zou er een nieuwe toets komen. Is daarover inmiddels meer bekend? Alle instellingen krijgen maximaal een jaar de tijd om de aanbevelingen van de inspectie over te nemen. Wat De Sprint betreft, sluit ik mij aan bij de opmerkingen van mijn collega's. Zij hebben gezegd dat het heel jammer is dat die plaatsen nu vrijkomen. Waarom wordt de behandelmethode niet gewoon aangepast, in plaats van die groepsdruk? Over Horizon schrijft de minister in zijn brief van 15 februari jl. dat "de holding" moet worden gestaakt als middel om de kinderen te disciplineren. Toch is die zo nodig nog toegestaan, gelet op de veiligheid van het kind en de omgeving. Het gaat hier om 13-minners, dus om kinderen die nog echt kinderen zijn. Hebben we "de holding" -- dat is een heel sterk middel echt nodig voor de veiligheid van de kinderen? Eerder hebben we in een spoeddebat gezegd hoe ernstig deze vorm van ingrijpen is. Is dit echt nodig? Wanneer zal de inspectie vervolgtoezicht houden om na te gaan of alle aanbevelingen door Horizon correct worden overgenomen?

« Terug