Maandag 13 januari
Bijtijds op voor een nieuwe campagnedag. In de taxi naar Hilversum sta ik een krant te woord over de opmerkingen heen en weer tussen Balkenende en mij. Ik heb gezegd dat het CDA helaas zo impliciet is over wat hen drijft in de politiek: men spreekt altijd over ‘waarden’ en legt nooit de verbinding met de Bijbel. Waarom toch niet? Waarom ‘het licht onder de korenmaat gezet’? Jan-Peter Balkenende was daar niet blij mee en zei dat we elkaar niet de maat moeten nemen. Daar ben ik het zeer mee eens, maar dat betekent toch niet dat we moeten doen of er geen verschillen zijn tussen ChristenUnie en CDA?!
In de EO-studio doe ik een radiodiscussie met Bas van der Vlies (SGP) en Theo Rietkerk (CDA). Theo is te laat en dus luisteren Bas en ik eerst naar een reportage over de LPF. In het gesprek ontwijkt ook Theo, net als Jan-Peter vorige week dinsdag in Zwolle, een helder antwoord op de vraag of het CDA mijn voorstel steunt om het recht op leven in de Grondwet op te nemen. Ik begrijp dat slecht.
Even tijd om een kop koffie te drinken bij Bert en Wil Dorenbos, die mij morgen 50.000 handtekeningen tegen de abortuspraktijk zullen aanbieden. Onze lunch gebruiken we op het makelaarskantoor van een oude Hilversumse boezemvriend van mij, die speciaal voor de gelegenheid de verkiezingsposter op de deur heeft gehangen. Mij benieuwen hoe snel na ons vertrek die er weer af is… Toch aardig.
Opnieuw de studio in: in ‘Stand.nl’ een ontspannen en gevarieerd gesprek met Sjors Fröhlich. Luisteraars reageren wisselend: sommigen zeer kritisch, anderen met warme bijval. 32% wil de ChristenUnie wel in de regering; ’t zou mooi zijn als ze beginnen met ons te steunen, volgende week woensdag. Bij verkiezingen gaat het tenslotte om de vraag welk geluid je wilt versterken. De kiezer als ‘geluidsversterker’…, mooi beeld!
En dan op naar het hoge noorden: in Groningen zal ik in debat gaan met enkele lezers van het Dagblad van het Noorden. Een cartoonist maakt een fraaie tekening van me. Razend knap, hoor! Die wil ik wel graag hebben. Leuke discussies, de sfeer is welwillend, al zijn er ook kritische vragen. Gelukkig maar.
De laatste bestemming van vandaag (afgezien van m’n eigen bed) is Leeuwarden, waar de campagnetour vanavond neerstrijkt. Nico en ik eten in restaurant ‘Jeruzalem’ en aan iedereen die we aan de telefoon krijgen vertellen we dat we in Jeruzalem zitten. In het cultureel centrum (een voormalige kerk) verzamelen zich zo’n 250 tot 300 mensen. Fantastische avond, met pittige discussies. Er zijn – opnieuw – opvallend veel jongeren, die ik in m’n toespraak even apart welkom heet. Na afloop willen veel mensen nog even napraten en krijg ik zelfs een paar aardigheidjes mee, voor mezelf en voor Liesbeth, mijn vrouw! Wat een ontzettend aardige mensen allemaal!
Nico zet me in Zwolle op de trein, tegen enen thuis, ‘moe maar voldaan’, zoals dat geloof ik heet.

Dinsdag 14 januari
Om 9:30 uur heb ik in het Kamergebouw een dubbelinterview met Joost Eerdmans (LPF) voor de GPD-bladen. Onderwerpen: verkeer en vervoer, en milieu. Met verbazing hoor ik Joost vertellen dat politici populisten moeten zijn, omdat ze moeten doen wat de mensen vragen. De ‘jukebox-democratie’… Volgens mij hebben de mensen daar juist de buik van vol en verlangen ze duidelijkheid, visie en leiderschap van de politiek!
Bijna aansluitend een dubbelinterview met Bas van der Vlies voor het Reformatorisch Dagblad. We hebben het over de verschillen tussen onze partijen en het CDA, ook een beetje over de onderlinge verschillen tussen ChristenUnie en SGP, over voorkeuren wat betreft coalities. Bas kiest zonder al te veel aarzelingen voor CDA/VVD. Zelf ben ik terughoudender: wat betreft de ethische aangelegenheden zijn VVD en PvdA wat mij betreft ‘lood om schroot’; zie de acht paarse jaren… En waar de VVD tot voor kort in elk geval wat betreft de vrijheid van onderwijs een bondgenoot was, heeft Gerrit Zalm het met zijn aanvallen op het christelijk onderwijs bij mij behoorlijk verbruid! Natuurlijk voel ik mij op terreinen als veiligheid, Israël en financieel-economisch vaak beter thuis bij de VVD dan bij de PvdA, maar als het gaat om ontwikkelingssamenwerking, asielbeleid, sociaal beleid en milieu heb ik weer meer affiniteit met de sociaal-democraten.
Eindelijk eens tijd om flink wat mailtjes te beantwoorden. Om drie uur naar Paleis Noordeinde voor de nieuwjaarsreceptie van de Koningin. Veel goede en nuttige ontmoetingen. Ik spreek even met Balkenende, dat is wel goed na onze ‘aanvaring’, maar ook met o.a. Job Cohen (die fijntjes lacht als ik plagend zeg dat we elkaar wellicht binnenkort wel aan een onderhandelingstafel tegenkomen…), Elco Brinkman, een groot aantal bewindslieden en tal van goede bekenden uit het politieke en maatschappelijke leven. ’t Is mijn debuut als fractievoorzitter, maar tot mijn teleurstelling word ik door Hare Majesteit niet even apart welkom geheten…
Vanavond zou ik in ‘Nederland kiest’ zitten, maar i.v.m. de snelle opkomst van de PvdA heeft men de formule omgegooid. ‘Dat is dus een vrije avond!’, schiet even door mijn hoofd, maar dan besef ik dat ik aanvankelijk in Ommen en Dalfsen zou zijn op de campagnetour-avonden. We besluiten er als een speer heen te rijden, zodat ik op beide lokaties de mensen kort kan toespreken. Dat wordt enorm gewaardeerd. Arie Slob (nr. 2) en oud-Kamerlid Eimert van Middelkoop hebben een roulatie-schema afgesproken en zo tref ik ze allebei nog even. Wat een enthousiasme! Twee keer 130 mensen, schat ik, en erg veel bemoedigende reacties. Als ik vertel dat vorige week in Veenendaal een vrouw zei dat haar zoontje mijn poster zo mooi vond en dat op mijn vraag hoe oud haar zoontje was ze antwoordde: ‘8 maanden’, leidt dat tot heel veel verzoeken om mijn handtekening op posters…. Weer een mooie en volle campagnedag achter de rug.