Daar was deze week nog geen sprake van. De spanningen m.b.t. de JSF liepen hoog op. Als ChristenUnie hadden we ook vragen bij het kabinetsvoorstel om twee testtoestellen aan te schaffen. Dat was het besluit waar we deze week voor stonden. Niet meer en niet minder. Aanschaf van twee testtoestellen is nodig om in 2011 definitief aan de operationele testfase van de JSF te kunnen deelnemen. 

Vanwege onduidelijkheid over de prijs van het tweede toestel en ook de geluidscontouren, had onze woordvoerder Joël Voordewind al enkele weken geleden voorgesteld ons nu te beperken tot aanschaf van één toestel. Daar weten we de prijs al van. Het CDA wilde het kabinet volledig volgen (dus twee toestellen aanschaffen) en de PvdA liet weten vanwege de nog aanwezige onduidelijkheden nu helemaal geen besluit over  testtoestellen te willen nemen. Consequentie daarvan zou zijn dat deelname aan de testfase definitief voorbij is. Al met al drie verschillende opstellingen. Kom daar maar eens uit.

Er is de afgelopen week veel overleg geweest. Uiteindelijk hebben we donderdag besloten de staatssecretaris wel ruimte te geven tot het aangaan van verplichtingen voor de productie van de eerste tranche testtoestellen. Daarin participeren we met Groot-Brittannië en de VS. Materieel betekent dit besluit dat het eerste toestel in productie kan worden genomen. Volgend jaar (dan is dat toestel nog niet klaar) beslissen we definitief. Dan hebben we alle informatie over de prijs, geluidscontouren en ook de businesscase. Als dat besluit positief is, gaat de productie van het eerste toestel gewoon door en tekenen we ook voor het tweede toestel. Mochten we echter volgend jaar besluiten niet verder te gaan, dan nemen de VS en Groot-Britannië het reeds voor ons in productie genomen eerste testtoestel over. Op dat moment uitstappen kost wel 20 miljoen euro. Maar als we nu al beslist hadden niet door te gaan (een voorstel van de SP), zouden we hetzelfde bedrag kwijt zijn geweest.

Met het nu genomen besluit houden we zicht op deelname aan de operationele testfase in 2011. Ook hebben we besloten de definitieve aanschaf van een serie toestellen uit te stellen tot 2012. In het coalitieakkoord hadden we afgesproken dat al in 2010 te doen. Gezien de tijd waarin we leven (kredietcrisis) heb ik er geen moeite mee die beslissing uit te stellen. Het kan ook, volgens het nu bekend zijnde bestelschema (uiterste jaar van bestellen in 2012, eerste levering in 2014). Al met al zijn we er goed uitgekomen. Juist vanwege de nog aanwezige onduidelijkheden is het goed om zeer afgemeten beslissingen te nemen. En het aanschafbesluit in 2012 maakt  duidelijk dat we geen geraffineerde spelletjes spelen.  Een nieuw kabinet zal uiteindelijk de definitieve keuze moeten maken.  

Het was spannend deze week. We hebben - dat was onvermijdelijk - meerdere malen overleg met elkaar moeten hebben. Uiteindelijk hebben we als fractievoorzitters (in nauw overleg met onze woordvoerders) knopen doorgehakt. Ik heb vanuit mijn verantwoordelijkheid mijn steentje daaraan bijgedragen. Het uiteindelijke resultaat sloot goed aan bij de inzet die we als ChristenUnie hadden gehad. Maar het was ook goed te verdedigen door zowel CDA als PvdA. En het kabinet kon met deze uitkomst leven. Staatssecretaris de Vries wekte tijdens het debat zelfs de indruk dat hij de uitkomst zelf bedacht had.

Een ander lastig onderwerp deze week was de stemming over een motie van de collega's De Krom/Verdonk waarin werd uitgesproken dat de reeds bij Defensie aangestelde islamitische geestelijk  verzorger Eddaoudi moest worden ontslagen vanwege eerder gedane omstreden uitspraken. Uitspraken waar hij inmiddels afstand van heeft gedaan.

De ChristenUniefractie heeft zich bewust terughoudend opgesteld in het debat over Eddaoudi, vanwege de strikte scheiding van verantwoordelijkheden tussen het ministerie van Defensie enerzijds en de ‘zendende instantie' anderzijds door wie Eddaoudi als kandidaat is aangedragen. Ook de argumentatie van de VVD/Verdonk-motie was reden voor de ChristenUnie reden zich van deze parlementaire ontslageis te distantiëren. Onze woordvoerder Voordewind zei daarover het volgende: ,,In de motie stond dat Eddaoudi zou moeten wijken omdat hij uitspraken heeft gedaan die in strijd zijn met ‘normen en waarden waarvoor de Nederlandse samenleving staat'. Dat is een gevaarlijke formulering. Gaan we straks ook legerpredikanten ontslaan vanwege bijbelse standpunten die tegendraads klinken ten opzichte van heersende opvattingen? Nederland heeft een democratische rechtsorde die moet worden gerespecteerd, maar geen meerderheidsmoraal die iedereen moet belijden. Deze motie zou een gevaarlijk precedent scheppen.''

Eddaoudi heeft in columns wel uitspraken gedaan die volgens de ChristenUnie zo omstreden zijn dat hij niet zonder meer in aanmerking kwam voor een functie als geestelijk verzorger. Nogmaals onze woordvoerder Voordewind: ,,Wij hebben daar met afschuw kennis van genomen. En voor een bediening als geestelijk verzorger moet je niet opspraak zijn, maar vertrouwen genieten. Dat zou een rol moeten spelen bij aanstellingen als deze. Doorslaggevend is echter dat Eddaoudi een en andermaal afstand heeft genomen van wat hij eerder geschreven heeft. En dan geeft voor ons de vertrouwensregel de doorslag: de Kamer vertrouwt de staatssecretaris tot het tegendeel blijkt.''

De motie werd uiteindelijk nipt verworpen. Als de motie was aangenomen, had staatssecretaris De Vries een groot probleem gehad. Hij zou de motie niet kunnen uitvoeren. De geestelijk verzorger is namelijk al aangenomen. Het had ongetwijfdeld tot een volgende motie geleidt: een motie van afkeuring. Het CDA stemde desondanks voor de motie De Krom/Verdonk. Hun woordvoerder had zich in het debat zo stevig uitgelaten dat er geen terugweg meer was. Ik merkte intussen wel dat het CDA blij was dat de motie verworpen werd. Ik sluit niet uit dat de wetenschap vooraf dat de motie toch verworpen zou worden, het uiteindelijke stemgedrag van de CDA-fractie beinvloed heeft.

De SGP stemde - zonder stemverklaring - ook vóór de motie. Ondanks het feit dat de motie begon met de uitspraak dat het vanzelfsprekend is dat Defensie geestelijk verzorgers heeft van diverse geloofsovertuigingen, dus ook islamitische. Daar is de SGP echter tegen; ze proberen zich daarmee zelfs te profileren in advertenties in dagbladen. Daarin verschilt de ChristenUnie met de SGP.  Vrijheid van godsdienst en vrijheid van geweten zijn voor ons een belangrijke zaken om ons voor in te zetten. Dat kun je niet exclusief voor christenen doen. Bij een onderwerp als dit zie je het spanningsveld waarin de SGP verkeert met hun (theocratische) visie op de overheid, democratie en geestelijke vrijheid. Juist vandaag las ik een interview met de vertrekkend voorzitter van de SGP-Jongeren, Jan Kloosterman. Hij signaleert dat de SGP met een zoektocht bezig is over de vraag welke ruimte je andersdenkenden gunt. Ik ben benieuwd waar men uiteindelijk zal uitkomen.

Deze week tussen alle drukte door nog een aantal andere dingen gedaan. Maandag onder meer een goed gesprek gehad met vertegenwoordigers van het reformatorisch onderwijs. Men vertelde mij dat er steeds meer docenten in hun achterban zijn die ChristenUnie stemmen en soms ook vertegenwoordigen. Ook al was dat niet het geval geweest, zo heb ik gezegd, had ik nog open gestaan voor een gesprek. Ook uit mijn vorige werkkringen weet ik dat het reformatorisch onderwijs zeer vooruitstrevend bezig is. Hun onderwijs is ook van hoge kwaliteit. Bij onderwijsvernieuwingen zijn er een aantal reformatorische scholen die voorop lopen. Goed om met hen over een aantal actuele onderwijszaken te spreken.

Dinsdag heb ik nog gesproken tijdens de residentiepauzedienst in den Haag. Bijzonder om midden op de dag - ik moest er de fractievergadering voortijdig voor verlaten - de serene rust van een kerkgebouw op te zoeken en stil te staan bij zaken die de alledaagse politiek overstijgen. Hoewel, ik mocht spreken over het onderwerp rust en ontkwam er niet aan iets te zeggen over de huidige discussie over de winkeltijdenwet. Een discussie die vorige week zondag weer oplaaide toen een supermarkt in Amsterdam-Noord tegen een rechterlijke uitspraak in de deuren open deed.

Vrijdag ben ik nog naar Assen gegaan om de 94e herdenking van De Armeense Genocide te herdenken. Het gaat hier om een in 1915 gepleegde  volkerenmoord op circa anderhalfmiljoen Armeniërs en enkele andere bevolkingsgroepen, die gepleegd werd in het Ottomaanse Rijk ten tijde van het regime van de Jonge Turken. Ik heb meegelopen in een stille tocht, de aanwezigen kort toegesproken en een bloem gelegd bij het herdenkingsmonument. Als ChristenUnie vragen we al jarenlang aandacht voor deze zaak. We werken al enkele jaren aan een initiatiefwetsvoorstel dat ontkenning van genocide strafbaar moet maken.  Dit wetsvoorstel en onderwerp roept veel verzet op. Met name ook uit Turkse kring. Geen reden om dan te stoppen. Al is het moeizaam om politieke steun te krijgen.

De komende twee weken genieten wij van het mei-reces. Ik zal in ieder geval een weekje weg zijn. Even wat bijkomen na een uiterst drukke tijd. Dat betekent dat uw mijn weblog  in ieder geval volgende week zal moeten missen. Ik hoop me over twee weken weer te melden. Tot dan.