FAQ ChristenUnie en vluchtelingen

Ook in Nederland worden op dit moment duizenden vluchtelingen opgevangen. Een veelbesproken situatie die veel mensen bezig houdt. Graag willen we als ChristenUnie in een paar veel gestelde vragen uiteenzetten hoe wij hiernaar kijken, ons hart laten spreken en nadenken over wat passende oplossingen zijn voor een immens grote uitdaging.

Een groot deel van de mensen die ons land binnen komen, komt uit Syrië. Waarom komen ze onze kant op?
Er komen nu dus meer mensen onze kant op. Wat voor mensen komen Nederland binnen?
Is er reden voor angst, nu er zoveel mensen naar ons land komen?
Soms lees je negatieve berichten over asielzoekers, bijvoorbeeld over geweld in opvangcentra of christenen die gediscrimineerd worden. Wat doet de ChristenUnie daaraan?
Er wordt in de Tweede Kamer vaak gesproken over opvang in de regio. Wat wordt daar mee bedoeld?
Investeert de ChristenUnie zelf ook in ontwikkelingssamenwerking en in defensie?
We zien dagelijks beelden van bootvluchtelingen: Waarom geven zij toe aan de mensensmokkelaars die voor die gevaarlijk bootreis zorgen?
In Nijmegen komen barakken voor 3000 mensen, in Zwolle zitten honderden vluchtelingen in de IJsselhallen en er zijn nog talloze andere voorbeelden van geïmproviseerde opvang. Hoe kijkt de ChristenUnie naar deze tijdelijke opvangplekken?
De overheid moet er dus voor zorgen dat vluchtelingen onderdak krijgen. Zorgt dat voor een woningmarkt die nog meer in de knel raakt?
En wat kunnen wij als burgers nog meer doen? Waar kunnen wij terecht als we hulp willen bieden?

1. Een groot deel van de mensen die ons land binnen komen, komt uit Syrië. Waarom komen ze onze kant op?

Er komen ook vluchtelingen uit landen als Eritrea en Somalië, maar inderdaad, de meesten komen uit Syrië. In Syrië heerst al sinds 2011 een grote burgeroorlog waar meerdere partijen tegenover elkaar staan. Dit is een bloedig conflict, met al meer dan 220.000 doden. Hele steden zijn al verwoest, waardoor mensen vluchten naar plekken waar ze nog een bestaan kunnen vinden. De strijd tussen een wrede overheid en, helaas niet zelden, even wrede opstandelingenmilities zorgen voor een grote vlucht van burgers. We horen veel over de extremistische moslimgroepering IS, die het Midden-Oosten terroriseert, en het schrikbewind van President Assad. Vooral minderheden zijn in alle oorlogsgeweld kwetsbaar. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over christenen en Yezidi’s die structureel worden uitgemoord, verkracht of verkocht als slaaf. Daarom slaan mensen op de vlucht.

Wanneer die mensen vluchten komen ze vaak eerst terecht in vluchtelingenkampen van de UNHCR (de overkoepelende VN-organisatie voor vluchtelingen). In de buurlanden Libanon, Turkije en Jordanië is men nauwelijks in staat nog meer mensen op te vangen naast de miljoenen vluchtelingen die daar al zijn. Momenteel is opvang in de regio helaas vaak geen reëel alternatief meer. Terwijl meer dan 95% van alle vluchtelingen al in de regio wordt opgevangen, kampt het UNHCR met een tekort van ruim 4 miljard euro waardoor er een acuut tekort is aan voedsel, schoon drinkwater, medische zorg en adequate opvang. De ChristenUnie heeft vorig jaar tijdens de onderhandelingen met het kabinet ervoor gezorgd dat miljoenen euro’s extra werden uitgetrokken voor opvang in de regio. Ook dit jaar dringt de ChristenUnie er op aan veel meer geld uit te trekken voor opvang in de regio en heeft daar in de tegenbegroting voorstellen voor gedaan. Het kabinet heeft hier helaas nog geen gehoor aan gegeven. Sterker nog: door de bezuinigingen op het budget voor ontwikkelingssamenwerking staan ook de noodhulpgelden onder druk.

2. Er komen nu dus meer mensen onze kant op. Wat voor mensen komen Nederland binnen?

Veel mensen worden er door getroffen dat in het bijzonder de vluchtelingen uit Syrië bij wijze van spreken je buurman zouden kunnen zijn. Zij hadden beroepen als architect; hadden een tuinbouwkas of studeerden rechten.
Nu komen zij naar Europa en geldt voor hen, net als iedereen, dat hun vluchtverhaal wordt onderzocht. Ook in Nederland wordt iedere asielzoeker die ons land binnenkomt gescreend en instanties doen hun uiterste best om te weten te komen waarom hij is gevlucht naar Nederland. Hierbij wordt gekeken of iemand inderdaad gevlucht is voor bijvoorbeeld het oorlogsgeweld in Syrië. Wanneer de beweegredenen om hierheen te komen ongegrond zijn, bijvoorbeeld omdat men is gevlucht wegens economische redenen, vinden we als ChristenUnie dat de asielzoeker weer terug naar het land van herkomst moet. Vooral veel vluchtelingen uit Afrika vluchten niet zo zeer wegens een oorlog, maar omdat men een betere toekomst zoekt.

3. Is er reden voor angst, nu er zoveel mensen naar ons land komen?

Het is begrijpelijk dat er soms ook angstig wordt gereageerd op het nieuws dat iedere dag binnenkomt. Volledige controle op wie er binnenkomt is nooit helemaal te garanderen. Toch is het goed te weten dat daar wel degelijk goed naar gekeken wordt.
Sommige mensen in Nederland zijn bang dat de toelating van vluchtelingen ten koste gaat van onze Nederlandse waarden en onze vrijheden. Als politieke partij vinden wij deze waarden en vrijheden belangrijk. Zoals de vrijheid van godsdienst de gelijkheid voor die wet en tolerantie. Een van die waarden is om vluchtelingen de helpende hand toe te steken, zoals ons ook wordt geleerd in de bijbel. Al die vrijheden staan bij ons hoog in het vaandel.

4. Soms lees je negatieve berichten over asielzoekers, bijvoorbeeld over geweld in opvangcentra of christenen die gediscrimineerd worden. Wat doet de ChristenUnie daaraan?

Elk incident is er één teveel. De ChristenUnie heeft de verantwoordelijke staatssecretaris dan ook naar de Kamer geroepen om uitleg te geven. Discriminatie, geweld of religieuze onderdrukking van bijvoorbeeld christenen door moslims is onacceptabel en kan niet onbestraft blijven. Op verzoek van de ChristenUnie gaat de staatssecretaris kijken welke extra maatregelen genomen kunnen worden. Dat soms slachtoffers in plaats daders de opvanglocatie moeten verlaten is de omgekeerde wereld. De ChristenUnie van mening dat voor wie misdrijven pleegt, het recht op asiel komt te vervallen. De huidige wet maakt dat al mogelijk.

5. Er wordt in de Tweede Kamer vaak gesproken over opvang in de regio. Wat wordt daar mee bedoeld?

Wanneer we kijken naar Syrië en de conflicten in het Midden-Oosten zie je dat een groot deel van de meer dan 10 miljoen gevluchte mensen daar (9 van de 10) worden opgevangen in opvangkampen van het UNHCR in landen in de buurt. Denk bijvoorbeeld aan Libanon, Jordanië en Turkije. In de landen in de regio worden het overgrote deel van de miljoenen vluchtelingen al opgevangen. De grote stroom van vluchtelingen die we dagelijks op tv en in de kranten zien is in werkelijkheid maar een fractie van het totaal aantal gevluchte Syriërs. De ChristenUnie vindt opvang in de regio inderdaad het beste, maar dan moeten we er wel in durven investeren. En daar gaat het nu mis. Er zijn financiële tekorten, waardoor voedseltekorten ontstaan en de medische voorzieningen niet op orde zijn. De ChristenUnie vindt dat als je ervoor wilt zorgen dat opvang in de regio een goed alternatief kan zijn, en dat je de buurlanden ook moet ontlasten door financieel bij te springen.
Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om te werken aan een duurzame oplossing voor het Syrische conflict. Ook in Europa hebben we de morele plicht om te helpen bij deze vluchtelingencrisis. Als welvarende landen kunnen we dit ook.

6. Investeert de ChristenUnie zelf ook in ontwikkelingssamenwerking en in defensie?

Jazeker. Wij noemen dit ook wel een tweesporenbeleid, waar beide kanten van het verhaal van belang zijn. Aan de ene kant moet je investeren in defensie om een zo veilig mogelijke regio te waarborgen en het kwaad van bijvoorbeeld IS te stoppen en aan de andere kant in ontwikkelingssamenwerking om er voor te zorgen dat we de globale ongelijkheid tegengaan en om noodhulp te bieden in de regio.

7. We zien dagelijks beelden van bootvluchtelingen: Waarom geven zij toe aan de mensensmokkelaars die voor die gevaarlijk bootreis zorgen?

Vluchtelingen komen uit wanhopige en uitzichtloze situaties. Wanneer zij dan benaderd worden met mooie verhalen en een hoopvolle toekomst, is het niet meer dan logisch dat deze mensen de poging wagen om in een boot naar Europa te stappen. Hiermee maken de mensensmokkelaars misbruik van hun machtspositie. De ChristenUnie heeft al meerdere voorstellen gedaan om mensensmokkel tegen te gaan. Denk hierbij aan het uitbreiden van het mandaat van Frontex (Europese organisatie voor grensbewaking) of militaire missies in en rond Noord-Afrika. Door deze missies en een uitgebreider takenpakket voor onze grensbewaking kan veel gerichter gezocht worden naar mensensmokkelaars.

8. In Nijmegen komen barakken voor 3000 mensen, in Zwolle zitten honderden
vluchtelingen in de IJsselhallen en er zijn nog talloze andere voorbeelden van geïmproviseerde opvang. Hoe kijkt de ChristenUnie naar deze tijdelijke opvangplekken?

Het is goed om te zien dat steden hun verantwoordelijkheid willen nemen. Wel moet bij het zoeken naar deze opvangplekken goed gekeken worden naar wat kan en het lokale draagvlak. Kan een klein dorp een redelijk grote groep asielzoekers aan? Worden de burgers en de gemeenteraad betrokken in de besluitvorming rondom nieuwe noodopvang? Kan de specifieke plek wel de grootte van die groep aan? En voor welke tijd en onder welke voorwaarden? Volgens de ChristenUnie moet je daar als overheid rekening mee houden.
Gelukkig blijkt er dan heel veel mogelijk. De ChristenUnie haalt vertrouwen uit de helpende hand die zoveel Nederlanders willen bieden. Dit geeft aan dat wij het als land aan kunnen om deze vluchtelingen een plek te bieden. Het totale aantal mensen dat vlucht op deze wereld is groot. Maar wij kunnen als Nederland op z’n minst zorgen voor die groep die bij ons om hulp aanklopt.

9. De overheid moet er dus voor zorgen dat vluchtelingen onderdak krijgen. Zorgt dat voor een woningmarkt die nog meer in de knel raakt?

Vluchtelingen kunnen pas nadat zij hun asielprocedure hebben doorlopen en een statushouder zijn geworden (een verblijfsvergunning hebben gekregen) aanspraak maken op een sociale huurwoning. Deze groep is al kleiner dan de groep vluchtelingen die ons land binnenkomt. Dat neemt niet weg dat er veel woningen nodig zijn. Daarom wil de ChristenUnie zoeken naar nieuwe oplossingen die er voor zorgen dat de woningmarkt minder op slot raakt. Denk bijvoorbeeld aan nieuwe bestemmingen voor kantoorgebouwen. Ook wil de ChristenUnie kijken belemmeringen wegnemen om als particulier opvang te verzorgen. Het is bijvoorbeeld zuur, als je een vluchteling onderdak biedt, dat dan de huurtoeslag vervalt.

10. En wat kunnen wij als burgers nog meer doen? Waar kunnen wij terecht als we hulp willen bieden?

Het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) en Vluchtelingenwerk zijn de landelijke instanties zorgen voor vluchtelingenopvang in Nederland. Plaatselijke organisaties voor vluchtelingen, maar ook kerken, pakken ook vaak de handschoen op in samenwerking met het COA en Vluchtelingenwerk. De ChristenUnie omarmt deze initiatieven natuurlijk ook en roept mensen op de helpende hand te bieden. Help mee om te dienen, zoveel als jij kan! Goede voorbeelden waar je hulp kan aanbieden zijn Stichting Present (1), Kerk in Actie (2), het Leger Des Heils (3) en Gastgezin voor een Vluchteling (4), maar ook andere plaatselijke initiatieven.

1) http://stichtingpresent.nl/meedoen-als/

2) http://www.kerkinactie.nl/kom-in-actie

3) http://www.legerdesheils.nl/leger-des-heils-deelt-kleding-uit-aan-vluchtelingen

4) http://www.gastgezinvoorvluchteling.nl/