Dossier Woningmarktakkoord
De ChristenUnie heeft samen met SGP en D66 de woningmarktplannen van het kabinet drastisch kunnen wijzigen. We zijn tot een woningmarktakkoord gekomen dat duidelijkheid geeft voor starters, huizenbezitters, huurders en verhuurders. Ook zorgt het akkoord met een tijdelijke btw-verlaging voor de bouw naar 6 procent ervoor dat er weer volop geklust kan worden. Dat is goed voor de ondernemers in de bouwsector en voor de huishoudens die nu voordelig een nieuwe keuken, dakkapel of aanbouw kunnen betalen.
Huren
Net als een belastingverhoging, is een huurverhoging nooit leuk. Maar ze zijn hoe dan ook nodig om alles betaalbaar te houden. Om met de Belastingdienst te spreken: 'leuker kunnen we het niet maken'. Gelukkig wel draaglijker. Het kabinet stelde voor om de huren jaarlijks met maximaal 6,5 procent boven op de inflatie te verhogen voor mensen met een inkomen boven 43 duizend euro per jaar. De ChristenUnie heeft dat weten te beperken tot een jaarlijkse verhoging van maximaal 4% boven op de inflatie.
Voor huishoudens met inkomens tussen de 33.614 en 43.000 euro wordt dat 2 procent in plaats van 2,5 procent. En voor de inkomens onder 33.614 mag de huur maximaal met 1,5 bovenop de inflatie stijgen en bestaat er voor de meeste huurders compensatie via de huurtoeslag.
En ter geruststelling, de huren kunnen niet onbeperkt blijven stijgen. Dat plan van het kabinet hebben wij weten te stoppen. Er blijft gewoon een maximale huur bestaan. De maximale huur wordt bepaald op basis van het woningwaarderingsstelsel. In dit stelsel is de maximale huur gebaseerd op de kwaliteit van de woning (o.a. woonoppervlakte en energieprestatie).
Gehandicapten, chronisch zieken en mantelzorgers hebben het nodig om beschermd te worden tegen huurverhogingen die geen rekening houden met hun situatie. De ChristenUnie heeft bedongen dat voor gehandicapten en chronisch zieken een uitzondering gemaakt zal worden voor de inkomensafhankelijke huurverhogingen. Zij kunnen beroep doen op een zogenaamde hardheidsclausule. Op korte termijn zal worden uitgewerkt wie hier precies gebruik van kan maken. Hiermee wordt voorkomen dat huurders een te hoge huur krijgen als gevolg van bijvoorbeeld investeringen in aanpassingen van woningen waardoor de maximale huur is gestegen of als gevolg van een hoger huishoudinkomen doordat een familielid inwoont om mantelzorg te verlenen.
Mensen die te maken krijgen met een inkomensdaling waardoor ze in een lagere inkomenscategorie komen, terwijl zij eerder een inkomensafhankelijke huurverhoging hebben gekregen, krijgen recht op huurverlaging. Dit tot het niveau dat zij maximaal aan huur zouden hebben moeten betalen als zij in de twee jaar daarvoor ook dit lagere inkomen zouden hebben gehad. Ook wordt de huur verlaagd tot de huurtoeslaggrens als het inkomen is gedaald tot onder de huurtoeslaginkomensgrens. Zo wordt voorkomen dat er geen recht meer zou zijn op huurtoeslag.
Om de laagste inkomensgroep te ontzien zal het budget voor de huurtoeslag worden verhoogd, zoals in het regeerakkoord aangegeven van 45 miljoen euro in 2013 tot en met 420 miljoen euro in 2017.
Wij vinden dat verhuurders niet op de loonstrookjes van hun huurders moeten kunnen kijken. Dat is niet goed voor bescherming van de privacy van de huurders. Verhuurders krijgen daarom voor 2013 en 2014 van de belastingdienst alleen antwoord op de vraag of een inkomen boven of onder een bepaalde grens is. Voor de veiligheid vragen we of het College Bescherming Persoonsgegevens een oogje in het zeil houdt dat de corporaties de gegevens ook weer weggooien.
In het woonakkoord is afgesproken dat we in 2015 overgaan op een nieuw systeem (huursombenadering) zoals opgenomen in het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie en in het plan Wonen 4.0 van onder meer de Woonbond en Aedes, de vereniging van woningcorporaties. Hierbij is de huurverhoging niet meer afhankelijk van het inkomen en worden er dus geen gegevens meer verstrekt door de Belastingdienst. Vanaf dan geldt een landelijke maximale huurstijging per corporatie waarbij er ruimte is voor maatwerk per woning. Zij kunnen dan, binnen zekere grenzen, de huur van woningen waarvan de huur relatief hoog is in relatie tot de waarde van de woning iets minder snel laten stijgen, en van woningen, waarvan de huur relatief laag is, juist sneller laten stijgen. Als je buurman voor veel minder huur in hetzelfde type huis woont als jij, dan kan hij dus een hogere huurverhoging verwachten. Zo wordt iedereen gelijk behandeld.
De huurverhogingen hebben natuurlijk alles te maken met de woningcorporaties die hun kosten moeten dekken. Het kabinet was van plan om de belasting voor verhuurders van sociale huurwoningen flink te verhogen de komende jaren tot 2 miljard euro in 2016. ChristenUnie, SGP en D66 hebben dat weten bij te stellen tot 1,75 miljard in 2017. Dat betekent dat de verhuurders minder druk zullen voelen om uit de kosten te komen door middel van huurverhogingen.
Tegelijk moeten de woningcorporaties van dit akkoord zichzelf onder de loep nemen en kijken hoe ze efficiënter kunnen werken en zo hun kosten kunnen beperken. Hier is nog veel te winnen. Huurwoningen en ander bezit verkopen behoort ook tot de mogelijkheden mits er maar voldoende sociale huurwoningen beschikbaar blijven.
Kopen
Het volledig annuitair aflossen in 30 jaar blijft de norm. Om de starter op de woningmarkt tegemoet te komen, worden ook de hypotheken aangepast. Naast de gewone hypotheek van 30 jaar, kan er een tweede lening worden afgesloten om maximaal 50% van de maandelijkse aflossing mee te financieren, met een looptijd van maximaal 35 jaar. De rentekosten van deze lening kunnen niet afgetrokken worden van de belasting. Je mag dus extra geld lenen van de bank om je eerste hypotheek af te lossen. Daardoor wordt het mogelijk je maandlasten te laten dalen, maar betaal je uiteindelijk wel meer.
Er komt nu 50 miljoen euro beschikbaar (in plaats van 20 miljoen) voor startersleningen. Hiermee kunnen 11.000 (in plaats van ongeveer 4.000 startersleningen) worden verstrekt en helpen we dus 11.000 starters aan een huis. De dag na het akkoord meldde de website Starterslening.nl dat er meteen al een vermenigvuldiging van het aantal vragen naar startersleningen is. Er staan dus veel starters te popelen om de woningmarkt op te komen, en dit akkoord kan die impuls geven. Als starters op hun eerste huis kunnen kopen, gaat dat een gunstig sneeuwbaleffect hebben. Want dan kunnen de verkopers van die huizen ook weer een nieuwe woning kopen. Bovendien kunnen we weer meer gaan bouwen en verbouwen.
En daar komt de belastingverlaging van 21 naar 6 procent goed van pas. Het is weliswaar voor een jaartje, maar iedereen die dan net een huis heeft gekocht of sowieso al wilde gaan verbouwen kan dat nu ook gerust doen. Voor de een betekent de verlaging dat de verbouwing die eerst telkens maar werd uitgesteld, nu toch mogelijk is. Voor de ander betekent het dat er nog wat meer budget overblijft voor andere klussen. Dit is natuurlijk goed nieuws voor iedereen en in het bijzonder voor de werkende mannen en vrouwen in de bouwsector. Momenteel verliezen 9000 mensen per maand in de bouw hun baan. Dit pakket geeft de bouw een boost, waardoor velen weer aan het werk kunnen en hun gezin onderhouden. Deze maatregel geldt voor een jaar en gaat in op 1 maart 2013.
De ChristenUnie is een groene partij en denkt aan jouw portemonnee. En daarom zijn we blij met het Energiebesparingsfonds dat in dit akkoord is opgenomen. Want wie wil er nou geen lagere energierekening? We trekken 150 miljoen euro uit voor een fonds voor energiebesparende maatregelen die woningcorporaties en particuliere woningbezitters willen nemen. Denk aan zonnepanelen, dubbele beglazing en dakisolatie. Allemaal goed om jouw energierekening te verlagen. Het fonds wordt aangevuld met middelen uit de markt tot een bedrag van 600 miljoen euro.
We passen de leegstandswet aan waardoor leegstaande koopwoningen makkelijker kunnen worden verhuurd. Leegstaande kantoorpanden moeten makkelijker kunnen worden verbouwd tot woningen.
Zie voor de volledige tekst van het woningmarktakkoord de website www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/02/13/breed-akkoord-voor-woningmarkt-en-bouwsector.html.
