Teruggrijpen op onze waarden

Door Roel Kuiper op 6 juli 2023 om 10:15

Lees voor

Teruggrijpen op onze waarden

Interview met Roel Kuiper, voorzitter Commissie Partijvisie

‘Waar komt het op aan voor onze partij en de christelijk-sociale beweging in déze tijd. Wat is onze politieke agenda van de toekomst? Dat zijn de vragen waar de Commissie Partijvisie zich de komende tijd mee bezig houdt’, vertelt Roel Kuiper in een bevlogen gesprek.

Kuiper is voorzitter van de door het Landelijk Bestuur ingestelde Commissie Partijvisie. Deze commissie is sinds mei aan de slag om het denken binnen de ChristenUnie over de middellange termijn aan te jagen. De commissie bestaat uit zes betrokken ChristenUnie leden en wordt geadviseerd door vaste adviseurs vanuit de diverse geledingen van de partij.

Waarom bestaat deze commissie?

‘De ChristenUnie zit op allerlei niveaus in een situatie van coalities en bestuursverantwoordelijkheid. We doen veel voor het land, maar moeten niet vergeten ons te blijven oriënteren en scherp te blijven op de inhoud. Het is van groot belang om bezig te zijn met ons eigen gedachtegoed en ideeënontwikkeling rond de grote vragen van deze tijd. Dat gebeurt nu natuurlijk ook bij het WI, bij allerlei fracties en de Themanetwerken. Daar bouwen we op door. Het Landelijk Bestuur heeft besloten om deze commissie in te stellen om dat denken bij elkaar te brengen én verder te brengen.

Iedere partij heeft het nodig om steeds weer terug te gaan naar de kern. Bij de ChristenUnie is dat verwoord in onze beginselverklaring. Vanuit die basis is de vraag: waar komt het nu op aan? Welke uitdagingen zien we voor ons in de komende tien jaar? Welke visies en ideeën zijn er binnen de partij of kunnen we met elkaar ontwikkelen om politieke antwoorden te geven op de vragen van vandaag en de toekomst? Een offensieve christelijk-sociale agenda voor morgen, hoe ziet die eruit?’

Wat zijn die grote vragen?

‘Het kraakt op allerlei fronten, dat is voor iedereen duidelijk. Er is sprake van een systeemcrisis. Daarbij denk ik aan de ecologie, de samenleving en de politiek zelf. Er is een onbehagen in de samenleving. Zelfs het gevoel dat ons ‘samen leven’, uit elkaar valt. 

Te lang is onze samenleving meegegaan in een denken waardoor mensen zich niet gezien, gepasseerd en gedehumaniseerd zijn gaan voelen. Dat is heel iets anders dan ons ideaal van een weerbare en verantwoordelijke samenleving. Er is iets aan de hand waar we de vinger op moeten leggen. Er zijn scheidslijnen en tweedelingen ontstaan waarbij zelfs gesproken over ‘afgehaakt Nederland’. Hoe komt dat en hoe reageren wij daarop vanuit het gedachtegoed van de ChristenUnie?

Een ander aangelegen terrein: we putten de schepping uit door onze manier van leven. Dat vraagt om een ander perspectief met ruimte voor wat echt moet tellen. De manier waarop we met elkaar omgaan is evenmin gezond. Er ligt een grote druk op gezinnen en families. Veel mensen voelen de prestatiedruk van een op welvaart en succes ingerichte samenleving. Het aantal burn-outs onder jongeren is schrikbarend. Jongeren zouden hoopvol moeten zijn, maar velen zijn het niet. Dat is een ernstig teken aan de wand!

Er liggen grote uitdagingen op werkelijk ieder gebied. Samenleving en politiek lijken uit het lood. Juist dan hebben we een betrouwbare en rechtvaardige overheid nodig, een politiek die in staat is problemen op te lossen. Toch is ook hier grote scepsis. Er is opzichtig overheidsfalen, zie de Toeslagenaffaire en Groningen. Er woelt iets rond de overheid dat er niet zou moeten zijn. Antidemocratische stemmen worden sterker. De ChristenUnie heeft altijd een hoge waardering gehad voor een overheid die het algemeen belang dient, recht en gerechtigheid hoog houdt, betrouwbaar en dienstbaar is. Wat hebben wij dan over deze dingen te zeggen?’

Waar denkt u aan?

‘Onze samenlevingsvorm is niet houdbaar. Mensen worden ongelukkig en mensen verongelukken. De vraag is hoe de wereld eruit zou moeten zien na de dominantie van het huidige neoliberale denken, waarin welvaart, individueel succes, private belangen, geloof in markt en efficiency leidend waren. Dat is inmiddels in alle dingen gekropen, ook in de overheid. Wij willen Christus volgen in heel ons leven, ook in de politiek. Dat leidt tot andere voorstellingen van waar het om gaat. Een voorbeeld: er is nu weinig ruimte voor onderlinge zorg in gemeenschappen. We hebben veel weggeorganiseerd dat mensen, jonge gezinnen maar ook ouderen, tot steun kan zijn. Alles op de kaart van de economie. We leven in relatie met elkaar, daar worden mensen gelukkiger van. Kunnen we opnieuw ontdekken hoe arbeid, zorg, opvoeding, inkomen en wonen, zo zijn ingericht dat mensen op adem kunnen komen bij elkaar en verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen leefwereld?

De ChristenUnie heeft in bij het WI, in al onze fracties en op andere plekken veel ideeën in huis om daar eigen antwoorden op te formuleren. We hebben een sterk DNA, we bouwen voort op een traditie van christelijke politiek. Wij proberen Gods stem te verstaan voor onze wereld. Actualiseren en verscherpen van die traditie is een opgave die je bewust moet oppakken. Dat proberen we, in samenspraak met alle geledingen, te doen.’

Wat gaat de commissie nu doen?

‘We zijn al volop aan de slag. Het Landelijk Bestuur heeft ons in mei aangesteld voor een jaar met de vraag om op korte termijn met een analyse en voorstel voor een agenda te komen. Daarna willen we dit samen met geledingen, bestuurders en Themanetwerken uitwerken in een aantal position papers als inbreng voor het nieuwe landelijke verkiezingsprogramma.

Sinds mei voeren we gesprekken in de partij. Bijvoorbeeld met de kerngroepen van de Themanetwerken, met het WI en met bestuurders uit de partij. Ook bij het congres waren we aanwezig en spraken we vele leden. Dat leverde al waardevolle inzichten op.

We werken nu aan een eerste analyse en een agenda. Die willen we dit najaar afronden en aanbieden aan het Landelijk Bestuur. Daarna gaan we erover in gesprek binnen de partij. De vervolgstap is om de urgente thema's uit te werken in position papers.’

Hoe kunnen leden bijdragen?

We staan zeer open voor inbreng. Wie ons wat mee wil geven kan ons bereiken via: partijvisie@christenunie.nl Bij voorbaat dank voor ieders betrokkenheid en meedenken!

Een andere bijdrage is ook onmisbaar. We willen leden ook vragen om met ons mee te leven in gebed. Dit traject vraagt om wijsheid en inzicht. Het vraagt om leiding van Gods geest. We willen teruggrijpen op onze waarden maar ons vooral vasthouden aan ons fundament in Christus. We zijn heel dankbaar als leden op die manier biddend meeleven.’