Bijdrage Carla Dik-Faber aan het algemeen overleg Nucleaire Veiligheid

woensdag 28 november 2018

Bijdrage Carla Dik-Faber aan een algemeen overleg met staatssecretaris van Veldhoven - van der Meer van Infrastructuur en Waterstaat

Kamerstuknr. 25 422

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. De discussie over nieuwe kerncentrales is losgebarsten en het is duidelijk dat de ChristenUnie daarover niet enthousiast is, alleen al vanwege de enorme kosten, niet alleen om de centrale rendabel te maken, maar ook om het afval op te slaan en de centrale in de toekomst ook te kunnen ontmantelen. Vandaag zitten we echter nog opgescheept met de huidige generatie kerncentrales, waar ik ook niet heel vrolijk van word.

De zorgen over de kerncentrales net over de grens blijven overeind. Er lijken ook telkens weer nieuwe problemen te zijn. De zorgen gaan nu over betonschade bij vier reactoren in Doel en Tihange, die van dezelfde aard lijken te zijn. Het is dus niet incidenteel, maar structureel. Het zou goed zijn als Nederland nogmaals aandringt op het definitief sluiten van deze reactoren. De staatssecretaris heeft onlangs in Maastricht toegezegd dat de toezichthouders in overleg gaan met wetenschappers en experts van de Vereniging Stop Tihange Nederland. Wanneer vindt dit overleg plaats?

Voorzitter. In september hebben we een debat gehad over het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid en de zorgen van de onderzoeksraad over het overnemen van de aanbevelingen. De staatssecretaris meldt in haar brief dat de verbeteracties nu zijn ingezet. Heeft de staatssecretaris inmiddels opnieuw met de OVV overlegt of de aanbevelingen nu voldoende zijn overgenomen?

De voorzitter:
Ik heb een interruptie van de heer Von Martels.

De heer Von Martels (CDA):
Mevrouw Dik-Faber heeft het over de hoge kosten van een kernreactor, het bouwen daarvan. Over welke kosten heeft zij het dan? In welke orde van grootte? Ik heb daar misschien een ander beeld bij dan u.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Berichten die ik heb gelezen spreken allemaal over 10 miljard per centrale en over productiekosten per kWh die op dit moment twee keer zo hoog zijn als bij wind of zon.

De heer Von Martels (CDA):
In die orde van grootte heb ik ook altijd de cijfers tot mij gekregen. Maar ik hoor ook weleens een ander geluid, dat men het heeft over 50 tot 60 miljard aan kosten. Ik ben blij dat u in ieder geval ook op het netvlies hebt staan dat die kosten 8 tot 10 miljard zijn. Dan kunnen we, als we die discussie voeren, dat in ieder geval op basis van de juiste cijfers doen. Dat is meer een mededeling dan een vraag.

De voorzitter:
Dat begreep ik. Er zat geen vraag in. Mevrouw Dik-Faber.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Nee, daar zat geen vraag in, maar ik heb toch behoefte om te reageren. We moeten inderdaad de discussie voeren op basis van de juiste cijfers, en het gaat niet om 60 miljard, maar 10 miljard. Toch is ook dat natuurlijk een heel groot bedrag en ik constateer maar even dat er op dit moment geen marktpartijen zijn die bereid zijn om dat te investeren, al was het maar omdat zo'n centrale dan met verlies gaat draaien.

De voorzitter:
Ik stel voor dat u doorgaat met uw inbreng.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dat ga ik doen, voorzitter. In het plenaire debat heb ik de vraag gesteld of de Euratom niet vaker onderzoek kan uitvoeren, ook op eigen initiatief. Nu is dat eens in de tien jaar. Weet de staatssecretaris hier al meer over? Onlangs kwam naar buiten dat de levensduurverlenging van de kerncentrale in Borssele mogelijk in strijd is met het Verdrag van Aarhus. Mijn collega's van GroenLinks hebben hierover Kamervragen gesteld. Volgens de staatssecretaris voldoet Nederland aan het verdrag, maar daar heb ik nog wel wat vragen bij. Zo staat er nogal stevig dat Nederland in non-compliance is met delen van het verdrag. Hoe wil de staatssecretaris weer in compliance komen met het verdrag? En klopt het dat er wel degelijk een MER verplicht moet zijn als er veranderingen aan kerncentrales plaatsvinden, bijvoorbeeld in het kader van de levensduur? Zou er dan geen publieksconsultatie moeten plaatsvinden? Is hier het Verdrag van Aarhus wel goed omgezet in Nederlandse wetgeving?

Voorzitter. In ieder geval is duidelijk dat de inspraak een stuk beter geregeld moet worden. De staatssecretaris gaat hiervoor de mogelijkheden bestuderen. Hoe wil ze dat gaan doen? Komt er ook een publieksconsultatie en zo ja, gaat dit volgens de MER-procedure? Voor zover ik weet is er geen andere mogelijkheid.

Voorzitter. Nederland heeft vanuit de Joint Convention vier uitdagingen meegekregen, waarvan twee op het terrein van berging en eindberging. Een van de locaties die daarbij aan de orde worden gesteld, is Petten. 2026 is nu het jaar dat het afval afgevoerd moet zijn. Dat is later dan voorzien. Oorspronkelijk zat 2022 in de planning. Daar heeft het kabinet ook geld voor beschikbaar gesteld. Mijn vraag aan de staatssecretaris is of we bij de volgende conferentie in 2021 als het gaat om Petten een wat betere rapportage kunnen krijgen. Dat zou mooi zijn.

Dan de eindberging. Ik sluit mij aan bij de vragen die zijn gesteld over de kwartiermaker en de klankbordgroep. Ook de ChristenUnie vindt dat we zelf verantwoordelijkheid moeten nemen voor het afval. We kunnen dat niet doorschuiven naar volgende generaties.

Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel. Een interruptie van de heer Van Aalst.

De heer Van Aalst (PVV):
Ik heb het verhaal even aangehoord. De ChristenUnie is al zo blij met het klimaatakkoord, want die CO2, dat is allemaal een ramp. 10 miljard, geeft mevrouw Dik van de ChristenUnie aan, kost een nieuwe kerncentrale. Dat vindt ze wel heel erg veel geld, zeg maar. Maar ze vindt het wel prima om honderden miljarden te besteden aan duurzame energie, die zonder subsidie niet rendabel is en ook niet de energie zal kunnen leveren om onze totale energievoorziening te kunnen regelen? Dat vindt ze geen enkel probleem. Begrijp ik dat goed?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Onze subsidies voor duurzame energie zijn bedoeld om tot een opschaling te komen van innovatieve technieken. Zodra die opschaling plaatsvindt, zie je de kosten aanzienlijk dalen. Dan is subsidie ook niet meer nodig. Dat zie je bijvoorbeeld bij wind op zee. Dat wil ik in de eerste plaats zeggen. Een kerncentrale zal in het huidige beeld nooit zonder subsidie kunnen draaien, omdat ze verliesgevend is. Kijk wat er nu in Borssele gebeurt.

Het tweede wat ik wil zeggen: als we de kosten van energie eerlijk gaan beprijzen op basis van CO2, dan zal biomassa of dan zullen in ieder geval kolencentrales ontzettend snel afvallen. Laat de PVV-fractie nou alsjeblieft een keer meedenken over de werkelijke kosten van energie. En inderdaad, voorzitter, CO2-uitstoot heb je niet met een kerncentrale, maar dan heb je wel de kosten van het afval. Laten we daar ook eerlijk over zijn.

De heer Van Aalst (PVV):
Ja, voorzitter, het blijft bijzonder. De tweede vraag is dan eigenlijk dit. Er zijn wat collega's die twijfelen aan die meerderheid, maar goed, ik zit hier met een collega van de SP naast me. Zelfs de SP sluit tegenwoordig kernenergie niet meer uit. Volgens mij wil zo langzamerhand iedereen er wel over praten. Dus voorzitter, los daarvan zie ik dat het CDA nog zeker niet afgevallen is. Dat geloof ik niet. Het is ook campagnetijd wat dat betreft. Maar ik wil dit weten: nog steeds constaterend dat er een meerderheid is in de Kamer voor kernenergie, wat betekent dit dan voor het kabinet-Rutte III? Is Rutte III met kernenergie acceptabel voor de ChristenUnie, of zegt u: nou, dan is het mooi geweest?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik dacht toch een mooi antwoord gegeven te hebben aan de PVV-fractie, anders dan de fractie zelf doet. Maar dat triggert de heer Van Aalst niet tot nadere vragen. We gaan het in een groot plenair debat nog hebben over kernenergie. Ik ben helemaal niet overtuigd van een meerderheid. Als wij het over één ding allemaal wel met elkaar eens zijn, is het dat we, op het moment dat we centrales kunnen bouwen die kennelijk zo mooi zijn dat ze geen afval meer hebben, de transitie al met elkaar hebben geregeld. Er wordt bijvoorbeeld veel gesproken over thoriumcentrales, die veel minder afval hebben. Ik vind dat uit oogpunt van rentmeesterschap niet verdedigbaar. Maar goed, stel dat dat een route zou zijn waar wel een meerderheid voor te krijgen is in de Kamer. Ook daarvan zeg ik dan: daar gaan we nu niet op inzetten, want die zullen pas draaien vanaf 2050 en dan moeten we de transitie al met elkaar hebben doorgemaakt. Voor de korte termijn is het zeker geen oplossing en voor de lange termijn voor de ChristenUnie ook niet, juist vanwege het rentmeesterschap dat bij de ChristenUnie hoog in het vaandel staat.

De voorzitter:
Dank u wel.

Meer informatie

« Terug