Morgen bespreekt de Tweede Kamer het sociaal akkoord dat de sociale partners vorige week sloten. Het polderoverleg haperde afgelopen jaren. Alleen al daarom is het goed dat er een akkoord ligt. Het goede nieuws is de afspraak om de duur van de WW nu niet ingrijpend te bekorten. Dat geldt zeker voor de groep oudere werklozen dat de arbeidsmarkt echt op slot zit. Voor hen dreigde een snelle en uitzichtloze terugval in de bijstand, die nog eens verlengd wordt door de stijgende pensioenleeftijd. Dat de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt wordt aangepakt, is ook winst. De kloof tussen werknemers met een vaste baan en flexwerkers is in Nederland te groot geworden. Maar volgens goed poldergebruik heeft er een uitruil plaatsgevonden tussen het bitter en het zoet. Werknemers kunnen op hun conto schrijven dat de verkorting van de WW en de herziening van het ontslagrecht in de koelkast zijn gezet en werkgevers tellen hun zegeningen omdat de voorgenomen verplichte quotering van 5 procent arbeidsgehandicapten op de lange baan is geschoven. Mensen met een beperking moeten het doen met een magere inspanningsverplichting voor werkgevers om hen in dienst te nemen. Dit gemarchandeer met arbeidsgehandicapten is stuitend. Door deze uitruil zijn meer ingrijpende scenario’s naar de toekomst doorgeschoven, waardoor het akkoord vooral uitstel van hervormingen ademt. Een hoge mate van symboolpolitiek.

Kapitaal

Wat ik vooral in het sociaal akkoord mis, is een scherpe visie op hoe we weer werkgelegenheid gaan creëren in Nederland. De sociaaleconomische situatie kan nauwelijks slechter met een werkloosheid die naar de 600.000 klimt en een jeugdwerkloosheid van 15 procent. Wat ons land nu nodig heeft, is een ambitieus banenplan. Een inspirerend deltaplan hoe we de ernstig verzwakte arbeidsmarkt en economie weer vlottrekken. Hoe we ervoor zorgen dat jongeren niet blijvend de dupe worden van de crisis, hoe we hun kerncompetenties op peil houden. Hoe we een verloren generatie voorkomen. Hoe we verhoeden dat het menselijk kapitaal van oudere werkzoekenden vernietigd wordt.

Kans

Hoe we het geld van bedrijfstakken (sectorfondsen) gaan gebruiken om baanmobiliteit te vergoten. Het zou geweldig geweest zijn als sociale partners het akkoord hadden benut om gezamenlijk dit deltaplan aan Nederland te presenteren. Dat zou ons land echt sterker maken en hoop bieden. Nu is het vooral een gemiste kans. Het is goed dat er een akkoord is, maar daarmee is het helaas nog geen goed akkoord. Zeker niet voor de korte termijn. Het kabinet deelt in de deal tussen de sociale partners door het bezuinigingspakket van 4,3 miljard euro extra bezuinigingen een half jaar uit te stellen.

Herfst

De regering neemt hiermee een gewaagd voorschot op het vertrouwen dat met dit akkoord de vastgelopen economie snel weer aan de praat wordt gebracht. Lukt dat niet dan zal Nederland zowel in 2013 als in 2014 de 3 procent-begrotingsnorm niet halen. Sommige politieke partijen liggen daar niet wakker van en komen daar ook openlijk voor uit. Wat de rol van het kabinet betreft, zal het morgen gaan om een debat tussen de rekkelijken en de preciezen. Ik voel mij meer thuis bij de laatste categorie. Mijn voorspelling is dat het een hete herfst gaat worden.

Op 16 april 2013 verschenen in het Nederlands Dagblad