Ondertussen moest hij ook nog vriend en vijand overtuigen dat hij écht voor zijn manschappen vecht, om nieuwe bezuinigingen en reorganisaties tegen te houden.

Maar het meest cruciale besluit staat hem nog te wachten: over het vervolg van de Nederlandse missie in de Afghaanse provincie Uruzgan na juli volgend jaar. De minister leunt achterover in zijn werkkamer en zucht: "Soms ben ik die discussie goed zat. Ik kan mijn kop hier niet buiten de deur steken of het gaat over de verlenging. Belangrijker is dat we al middenin de missie zitten, die al onze aandacht vergt en hoe dan ook tot augustus 2008 doorloopt."

- Op uw bureau ligt het nieuwe boek 'Terugkeer van de chaos. Afghanistan van binnenuit'. Dat klinkt niet goed.

"Chaos zegt me niet zoveel. De missie loopt volgens verwachting. We zijn er begonnen in een ruïne. Op die resten moeten we werken. Wij zetten de steigers neer, maar de Afghanen moeten zelf hun land opbouwen en op termijn ook zelf hun vijanden verjagen. Als je in Nederland de gezondheidszorg wilt herstructureren, kost dat jaren. Begin dan niet te mopperen als het in Afghanistan niet lukt om in een jaar goed bestuur te regelen. Het duurt nog zeker vijftien jaar om Afghanistan op het niveau van een arm land als Bangladesh te krijgen.''

- Nu al meldt geen enkele lidstaat zich spontaan om de Nederlandse troepen in Uruzgan af te lossen. Gaat het de NAVO lukken om zeker vijftien jaar in Afghanistan te blijven?

"Ik kan alleen maar zeggen dat het de afgelopen anderhalf jaar is gelukt. Vraag me niet hoelang we het volhouden, maar nú lukt het. We kunnen ons niet permitteren het te laten mislukken, maar ook ik ondervind dat er iets kwetsbaars zit in het volhouden van de missie. Het vraagt veel van onze politieke wil om missies als in Afghanistan te beginnen."

- Hoe ziet u het eerste half jaar als minister van defensie?

"Ik heb het idee dat ik wat regie over Defensie begin te krijgen. Ik heb een goed gevoel bij de verantwoordelijkheden die ik heb. Voor de langere termijn wil ik vooral rust in de tent. Geen reorganisaties meer. Tot mijn eigen verbazing ben ik wel op koers nu. Het is lang geleden dat ik in zo'n korte tijd zo veel heb moeten bijleren.''

- Denkt u dat de militairen over u spreken als 'de minister' of als 'onze minister'?

"Ze willen een minister die de koers aangeeft en met enige regelmaat met de vuist op tafel slaat, omdat er meer geld bij moet."

- Heeft u dat afgelopen maand gedaan tijdens de kabinetsbesprekingen over de begroting?

"Ik ben daar wat subtieler in. Dat heeft met mijn persoon te maken en met de inschatting van de ruimte die je hebt. Ik geloof meer in een subtiele benadering voor de langere termijn. Defensie wordt nu ontzien qua bezuinigingen. Dat stemt mij tevreden.''

- U zou ook bij minister Koenders van ontwikkelingssamenwerking kunnen aankloppen voor meer geld. Hij is voor het opbouwwerk in Afghanistan veel minder kwijt dan Defensie, terwijl de opbouwwerkers niet zonder de bescherming van de militairen kunnen.

"Het geld van collega Koenders mag alleen aan ontwikkelingswerk worden uitgegeven. Als minister van defensie steun ik dat, maar wel met enige pijn in het hart. Bij missies als in Afghanistan is een deel van de inzet van Defensie ontwikkelingswerk geworden. Het op poten zetten van een leger, een politiemacht. Als dat zo doorgaat, wil ik gaan kijken of die inzet dan ook niet moet worden betaald met geld van Ontwikkelingssamenwerking. Maar ik zie daar de komende vier jaar geen ruimte voor."

- Als u Afghanistan bezoekt, wordt dat pas bekend als u weer weg bent. Het eerder melden vergroot het gevaar want, redeneert Defensie, de taliban weten ook wat er in de Nederlandse media staat. Wordt het gevaar ook vergroot door uitspraken van Geert Wilders in die media, zoals zijn pleidooi voor een verbod op de koran?

Diepe zucht. "Moet ik zeggen dat Wilders de Nederlandse troepen in gevaar brengt met zijn uitspraken? Ik kan het niet uitsluiten, maar ik kan het ook niet hardmaken. Ik kan alleen groot bezwaar maken tegen de wijze waarop Wilders de islam exploiteert. Wilders verwart het religieuze met het politieke.''(

(Bron: 8 september 2007, Leeuwarder Courant, GPD, Remko Tanis)

(Foto: ANP)