Berichten over Landbouw

Afgelopen zaterdag was ik – het is campagne – op de markt in mijn oude woonplaats Nunspeet. Een gesprek zal me zeker bijblijven. Ik sprak twee kinderen, we zaten samen aan tafel, een jongen en een meisje, beiden van een jaar of 11. Ze zaten samen op school, even verderop in Elspeet.
‘Kan ik later boer worden?’ vroeg de jongen, zoon van een vader die voor zijn werk veel op boerenbedrijven kwam. Hij had aan de keukentafel opgepikt dat dat inderdaad steeds meer een vraag wordt.
‘Zorgen jullie wel goed voor het bos en de dieren in het bos?’ vroeg het meisje, dat zich – zoals zoveel kinderen – begaan toonde met de natuur.

De breuklijnen in onze samenleving werden zelden zo zichtbaar als in de stikstofcrisis. Na een zomer vol protest deed Remkes met zijn woorden en advies recht aan “de oprechte wanhoop in de ogen van redelijke mensen”, onze boeren. Met de vandaag gepresenteerde plannen gaat het kabinet verder in dat spoor. Het pakt de opgaven voor natuur en water concreet aan én biedt een uitgestoken hand om samen met de agrarische sector te werken aan een volhoudbare landbouw voor boer, bodem, natuur, water, klimaat en platteland.

Met één plan de uitdagingen rond klimaat, woningbouw, landbouw, bodem en waterkwaliteit te lijf gaan, dat is de ambitie van ChristenUnie-Tweede Kamerlid Pieter Grinwis. Hij presenteert vandaag een plan om grootschalig in te zetten op de productie en het gebruik van biogrondstoffen. Door deze grondstoffen te gebruiken voor de woningbouw wil Pieter drie grote maatschappelijke vraagstukken verder brengen. “Door inzet op biobased bouwen kan de woningbouw ineens een kans worden voor het klimaat en de landbouw.”

Piet Adema is vanaf vandaag de nieuwe minister van Landbouw. Hij neemt namens de ChristenUnie de plek in van Henk Staghouwer. Adema was eerder gedeputeerde van de provincie Friesland, waarnemend burgemeester in Achtkarspelen, Tynaarlo en Borger-Odoorn en partijvoorzitter van de ChristenUnie. Momenteel is hij bestuurder en toezichthouder in de ondernemersbranche.

Toen ik aantrad als minister wist ik dat we voor enorme opgaven staan in de land- en tuinbouw en in de visserij. Dat het nodig is om met de sector naar de toekomst te kijken. Om werk te maken van een nieuw perspectief. Boeren en vissers hebben zekerheid nodig over waar het met de sector heengaat, zodat ze kunnen investeren en ondernemen. En als voormalig ondernemer voel ik dat met ze mee.

Naast onze boerderij lag het natuurgebiedje De Kleistee. Ik speelde er graag. De boerderij en de natuur hoorden natuurlijk bij elkaar, totdat een van onze akkers met vruchtbare zandgrond, waar mijn opa al aardappels en sjalotten verbouwde, gelegen tussen de buitenduinen en de Middelduinen, werd onteigend, onteigend voor natuur. Toen werd de natuur een vijand, en natuurlijk de hoge heren in Den Haag, ergens ver weg van ons dorp, die even gingen bepalen wat goed voor ons was. Het heeft me een flinke tijd gekost om respect voor deze beslissing en waardering voor deze natuur te kunnen opbrengen.

De vandaag gepresenteerde stikstofplannen laten zien hoe enorm en diepingrijpend de opgave is waar we met elkaar voorstaan. We leven met veel mensen en dieren op te grote voet in een te klein gebied en dat is niet houdbaar. Een boodschap die pijn doet, niet in het minst bij boeren in de Gelderse Vallei en op de andere zandgronden van ons land. Zeker als ik denk aan al die gezinnen en gemeenschappen, die bedrijven die al generaties door het werk doen op de plek die ze zo lief is. Dit zijn geen anonieme aandeelhouders, dit zijn gedreven familiebedrijven die een noodzakelijke maar pijnlijke verandering tegemoetzien in hun boerenbedrijf. 

Voor iedere ambtenaar is kennis van het werk en leven van de mensen voor wie beleid wordt gemaakt cruciaal. Alleen zo maakt de overheid echt werk van de nieuwe bestuurscultuur. Ook bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is praktijkkennis en ervaring onmisbaar om goed uitvoerbaar beleid te maken. Daarom vraag ik dat ministerie om iedere beleidsambtenaar op praktijkstage te laten gaan bij landbouwbedrijven, natuurorganisaties of de NVWA.